آبروداری شرق آسیا در افول همیشگی غربی‌ها

 از جمعه 6 تیم آسیایی حاضر در جام جهانی 2022 قطر، سه تیم توانستند از مرحله گروهی راهی مرحله حذفی شوند. سه تیم نیز در همان مرحله گروهی از دور مسابقات کنار رفتند تا وداع زودهنگامی با این مسابقات داشته باشند. استرالیا، ژاپن و کره جنوبی سه نماینده قاره کهن تیم‌هایی بودند که خودشان را به مرحله حذفی رساندند تا حداقل یک راند دیگر در جام جهانی حضورداشته باشند؛ اما قطر، ایران و عربستان به خانه‌هایشان بازگشتند تا ناکامی مطلقی را برای تیم‌های غرب آسیا رقم بزنند. در مقابل شرقی‌ها مقابل حریفان به پیروزی رسیدند که ازجمله مدعیان قهرمانی به شمار می‌رفتند. پیروزی ژاپن مقابل آلمان و اسپانیا، برتری کره جنوبی بر پرتغال و پیروزی استرالیا مقابل دانمارک ازجمله این نتایج بود. نکته جالب‌تر این بود که سامورایی‌ها توانستند به‌عنوان سرگروه راهی دور بعدی مسابقات شوند و به جاه‌طلبی‌هایشان ادامه دهند. به‌هرحال این نتایج بار دیگر بر تفاوت‌های ساختاری دو بخش از فوتبال آسیا صحه گذاشت و پیشرفت شگفت‌انگیزی شرقی‌ها را به رخ غرب کشید. جایی که یک‌سوی آن‌هم تیم ملی فوتبال کشورمان ایستاده و ازجمله مدعیان قدیمی به‌حساب می‌آید. البته تیم‌های غرب آسیا از سال 2010 توانستند و جام جهانی آفریقای جنوبی صعود از مرحله گروهی را در دستور کار قراردادند هرچند پیش‌تر و در جام جهانی 1994 آمریکا، تیم ملی عربستان به‌عنوان نخستین تیم آسیایی سنتی شکنی کرده و راهی مرحله حذفی شده بود. این اختلاف سطح ایجادشده در لیگ قهرمانان آسیا هم به‌وضوح قابل‌مشاهده است جایی که باشگاه‌های شرقی کمتر مجال خودنمایی به تیم‌های منطقه غرب می‌دهند و همواره جام قهرمانی این مسابقات را با خود به خانه می‌برند؛ اما این بار انتظار از تیم‌های غرب آسیا با توجه به میزبانی قطر به‌گونه‌ای دیگر بود. منطقه جغرافیایی نزدیک و آشنایی با جو کشور میزبان این توقع را به وجود آورده بود که سه تیم ایران، عربستان و قطر به نسبت تیم‌های ژاپن، کره جنوبی و استرالیا نتایج بهتری کسب کنند اما در عمل این اتفاق نیفتاد. قطر با سه شکست خیلی زود کنار رفت و ایران‌ هم هرچند با برتری برابر ولز فرصت صعود را داشت اما مغلوب آمریکا شد تا به سرنوشت قطر دچار شود. عربستان‌ هم که با پیروزی مقابل آرژانتین شگفتی‌ساز شده بود در دوبازی بعدی مقابل لهستان و مکزیک شکست خورد تا سه تیم منطقه غرب سرنوشت یکسانی پیدا کنند. در این میان یافتن دلایلی برای ناکامی تیمی‌های غرب آسیا شاید به ماه‌ها کنکاش نیاز داشته باشد اما در مقام مقایسه می‌توان به نکات جالب‌توجهی رسید. به‌طور مثال همین ژاپنی‌ها که با عنوان سرگروهی راهی مرحله حذفی شده‌اند و باید با کرواسی روبرو شوند سال‌هاست با برنامه‌ریزی دقیق مراحل پیشرفت را یک پس از دیگری طی می‌کنند. آن‌ها اولین بازی خود را در تاریخ جام‌های جهانی در سال ۱۹۹۸ انجام دادند. سامورایی‌ها که بعد از پیروزی در یک بازی سخت مقابل ایران، به این جام صعود کرده بودند درحالی‌که شعارشان یک برد، یک تساوی و یک باخت در این تورنمنت بود، با سه شکست از جام جهانی بیرون رانده شدند اما آن مسابقات، چالشی تازه برای کشتی گرفتن با جهان فوتبال بود. حالا ۲۴ سال از آن زمان می‌گذرد. آلمان و اسپانیا و کاستاریکا؛ از دیدگاه بسیاری، یک گروه مرگ برای ژاپن بود و البته طرفداران فوتبال جهان، این گروه را ترکیبی از دو قوی و دو ضعیف می‌دیدند. بااین‌حال بازیکنان ژاپن، همگی گفتند منتظر شروع مسابقات هستند؛ مسابقاتی که برای ژاپن تاریخی شد. جالب است بدانید در جام جهانی فرانسه، بازیکنان از جی لیگ به تیم ملی ملحق شده بودند اما الان‌ همه ستاره‌های ژاپن در اروپا زندگی و بازی می‌کنند و برخی از آن‌ها مثل تاکهیرو تومیاسو دریکی از بهترین‌ باشگاه‌های دنیا، آرسنال، یکی از بهترین بازیکنان است. همه این‌ها نشانگر رشد در طول روزهایی است که بازیکنان قدرت فردی خود را بهبود بخشیدند و جایگاهشان را از یک تیم پرتلاش و بازنده به برنده مقابل حریفان قوی تغییر دادند. قطر محلی است که فوتبالی‌های ژاپن آن را به‌عنوان تراژدی دوحه به یاد می‌آورند. زمانی که تیم شایسته هانس افت، سرمربی هلندی، در روز آخر و با نتیجه ناباورانه مقابل عراق، صعود به جام جهانی را ۲۹ سال پیش از دست داد. حالا اما همه‌چیز تغییر کرده است، آن‌ها در دور دوم جام جهانی هستند و سرمربی می‌گوید به مراحل بالاتر فکر می‌کنند. حالا ژاپن به دنبال مناظر جدید، وارد مرحله حذفی می‌شود. همان چیزی که در سلوک این کشور پرجمعیت شرق آسیاست. حالا تیم در اوج تندرستی و سلامت ذهن، پای به رقابتی می‌گذارد که هدفی جدید برای آن تعیین‌شده است. بدون شک کره‌ای‌ها و حتی استرالیایی هم با همین دیدگاه در مرحله حذفی به میدان می‌روند و اهداف بزرگی را برای خودشان تعریف کرده‌اند. این درحالی‌که است که تیم‌های غرب آسیا هنوز نتوانسته‌اند از خود عبور کنند و عمیقا به موفقیت در جام جهانی فکر کنند. آن‌ها تنها می‌آیند که در جام جهانی باشند و چنین نگرشی به حذف در همین مرحله گروهی ختم خواهد شد و بس.