احکام تغییر جنسیت چیست؟ فتوای مراجع تقلید درباره تغییر جنسیت

برخی از افراد در ظاهر یعنی از نظر جسمی مرد هستند ولی از نظر روحی و روانی ویژگی جنس مونث دارند یا برعکس و باید تغییرجنسیت انجام دهند اما احکام تغییر جنسیت چیست؟ نظر مراجع عظام تقلید درباره تغییر جنسیت چیست؟ عمل تغییر جنسیت چیست؟به تمامی این سوالات پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید.

عمل تغییر جنسیت چیست؟

عمل تغییر جنسیت درواقع نوعی جراحی‌ است، که برای تبدیل افراد مبتلا به دیسفوریا جنسی یا آشفتگی جنسی که احساس می‌کنند که در بدنی با جنسیت اشتباه به دنیا آمده‌اند انجام می‌شود. 

حکم تغییر جنسیت

تغییر جنسیت افراد دو جنسیتى بنابر تصریح گروهى فی نفسه جایز است. البتّه از مقدمات حرام آن همچون لمس و نظر به عورت- جز به اندازه‌اى که ضرورت اقتضا مى‌کند- باید اجتناب کرد.
تغییر جنسیت نوع اوّل از افراد دو جنسیتى، در حقیقت آشکار کردن واقعیت پوشیده است نه تغییر ماهوی؛ بنابراین با آشکار شدن جنس واقعى فرد، احکام آن بر او مترتب مى‌گردد، بلکه اگر پیش از حصول تغییر ظاهرى، علم به جنسیت واقعى پیدا شود احکام آن جارى مى‌گردد.
تغییر جنسیت در خنثای غیر مشکل نیز- که جنسیت او به سبب علائم شرعى محرز است- با عمل جراحى به منظور الحاق وى به جنسى که علائم شرعى اقتضا مى‌کند، در واقع تغییر جنسیت نیست. در خنثاى مشکل اگر عمل جراحى سبب بروز تنها آثار و خواص یکى از دو جنس گردد، خنثى به همان جنس ملحق و مشمول احکام آن مى‌گردد.
البتّه در هیچ یک از اقسام یاد شده، تغییرى در جنسیت فرد به معناى نخست حاصل نشده، بلکه با عمل جراحى امورى که پنهان بوده آشکار گشته است که همان معناى دوم از تغییر جنسیت است.
تغییر جنسیت در اشخاص تک جنسیتى بر فرض امکان آن آیا از نظر شرع جایز است یا نه؟ مسئله محل اختلاف است. بر فرض امکان و تحقق این نوع تغییر که حقیقتا عنوان تغییر جنسیت بر آن صادق است، مسائل و فروع بسیارى در ارتباط با ارث، نسب، زوجیت و جز آن مطرح است که بخشى از آنها از سوى برخى مورد توجّه و بررسى قرار گرفته است.

نظر مراجع عظام تقلید درباره تغییر جنسیت

 تغییر جنسیت از دیدگاه امام خمینی

ظاهر آن است که تغییر جنس مرد به زن به واسطه عمل جراحی و بالعکس حرام نیست.

مسأله 1 ـ ‏‏ظاهر آن است که تغییر جنس مرد به زن به سبب عمل و برعکس آن، حرام‏‎ ‎‏نیست. و همچنین این عمل در خنثی حرام نیست تا ملحق به یکی از دو جنس شود. و آیا‏‎ ‎‏اگر زن در خود تمایلاتی از سنخ تمایلات مرد یا بعضی از آثار رجولیّت را ببیند یا مرد در‏‎ ‎‏خود تمایلات جنس مخالف را یا بعضی از آثار آن را ببیند، تغییر آن واجب است؟ ظاهر آن‏‎ ‎‏است که واجب نیست، در صورتی که شخص، حقیقتاً از جنسی باشد ولیکن تغییر‏‎ ‎‏جنسیت او به آنچه که مخالف او است، ممکن باشد.‏

‏‏مسأله 2 ـ ‏‏اگر فرض شود که قبل از عمل بداند که داخل در جنس مخالف است و (در‏‎ ‎‏حقیقت) عمل، جنس او را به جنس دیگر، تبدیل نمی کند، بلکه از آنچه که مستور است،‏‎ ‎‏کشف می نماید، در وجوب ترتیب آثار جنس واقعی و حرمت آثار جنس ظاهری شبهه ای‏‎ ‎‏نیست؛ پس اگر بداند که مرد است، آنچه که بر مردان واجب و حرام است بر او واجب و‏‎ ‎‏حرام می باشد و برعکس. و اما وجوب تغییر صورت آن و کشف آنچه که باطن است،‏‎ ‎‏واجب نمی باشد مگر این که عمل به تکالیف شرعی، یا بعضی از آن ها بر آن متوقف باشد و‏‎ ‎‏احتراز از محرمات الهی ممکن نباشد مگر به آن، پس واجب می شود.‏

‏‏مسأله 3 ـ ‏‏اگر زنی را تزویج کند پس جنس زن تغییر پیدا کند و مرد شود، از وقت تغییر،‏‎ ‎‏تزویج باطل می شود. و اگر قبل از تغییر، به او دخول کرده باشد تمام مهر بر او واجب‏‎ ‎‏است. و آیا با عدم دخول، نصف مهر یا تمام آن بر مرد واجب است؟ در آن اشکال است و‏‎ ‎‏اشبه تمام مهر است. و همچنین است اگر زنی با مردی ازدواج کند پس مرد جنس خود را‏‎ ‎‏تغییر دهد، ازدواج از وقت تغییر باطل است. و در صورت دخول، مهر بر او واجب است.‏‎ ‎‏و همچنین است با عدم دخول بنابر اقوی.‏

تغییر جنسیت از نظر آیة الله بهجت(ره):

بر فرض امکان جایز نیست.

تغییر جنسیت از نظر آیة الله تبریزی(ره):

تغییر جنسیّت مطلقا جایز نیست.

احکام تغییر جنسیت از نظر آیت الله خامنه ای

سؤال: آیا عمل جراحی تغییر جنسیت جایز است؟

جواب: تغییر جنسیت جایز نیست؛ مگر آنکه از راه های علمی و عرفی اطمینان آور، ثابت شود که اعضا و اندام ظاهری، خلاف جنسیت واقعی است، در این صورت اقدام به تبدیل و تطبیق اعضای ظاهری با جنسیت واقعی فی نفسه جایز است، همچنین در صورتی که جنسیت واقعی ــ حتی با آزمایش های علمی ــ ثابت نشود و متقاضی تغییر، در وضعیت اضطرار شدید روحی باشد، جواز عمل مزبور فی نفسه بعید نیست.

تغییر جنسیت از دیدگاه آیة الله خویی(ره):

این عمل جراحی در نهایت محل اشکال است.

نظر آیت الله العظمی سیستانی درباره تغییر جنسیت

پرسش: آیا تغییر جنسیت اشکال دارد ؟

نظر فقهی آيت‌الله صافی گلپايگانی در خصوص تغيير جنسيت

پرسش: آیا تغییر جنسیت شرعاً ایراد دارد؟ ازدواج با کسی که تغییر جنسیت داده چه حکمی دارد؟

پاسخ: کسی که جنسیّتش محرز است، تغییر جنسیت برای او جایز نیست و اگر با عدم جواز، کسی این کار را با این که تحقّق آن بعید است انجام دهد و حقیقتاً جنسیّت او؛ چه در اعضای ظاهری بدن و چه اعضای باطنی تغییر کند به طوری که واقعاً مرد، زن شود و با زنان دیگر فرق نداشته باشد و یا بالعکس، در این صورت حکم روابط بر اساس جنسیّت جدید است.

نظر آیت الله فاضل لنکرانی درباره تغییر جنسیت

فی نفسه، مانعی ندارد و در صورتی که تحقق پیدا کند حکم جنس جدید را پیدا می کند.

فتوای آیت الله العظمی شبیری زنجانی درباره تغییر جنسیت

آیت‌الله شبیری زنجانی با انتقاد از جواز تغییر جنسیت گفت: روحیات شدید و تمایلات جنسی یا نفسانی مناط و ملاک برای تغییر جنسیت نمی‌شود و اینکه اگر دادگاه جواز تغییر جنسیت را بر این اساس بدهد، ما این را خلاف شرع می‌دانیم.

حکم شرعی تغيير جنسيّت - مکارم شیرازی

پرسش: مردی در اثر عدم تربیت صحیح، و مراعات نکردن مسائل شرعی در خانواده، در کودکی لباس زنانه پوشیده، و اکنون که بزرگ شده خود را زن میداند، و با استفاده از داروهای شیمیایی حالات زنانه را در خود تقویت کرده، و درخواست تغییر جنسیّت دارد، آیا میتواند تغییر جنسیّت بدهد؟

پاسخ: تغییر جنسیّت صوری جایز نیست، ولی اگر جنسیّت واقعی او خلاف آن است که در او ظاهر میباشد، تغییر آن جایز، بلکه گاه واجب است.

پرسش: تغییر جنسیّت از نظر شرع چگونه است؟

پاسخ: تغییر جنسیّت و ظاهر ساختن جنسیّت واقعی (در افراد دو جنسی که یک جنس آنها غلبه دارد) خلاف شرع نیست؛ بلکه واجب است. البته باید از مقدمات مشروع استفاده شود یعنی نظر و لمس حرام در آن نباشد، مگر اینکه به حد ضرورت برسد، ولی تغییر جنسیّت صوری و کاذب جایز نیست.