روز جهانی آرتروز در تقویم 1403؛ علل، علائم، پیشگیری و درمان

انواع آرتروز 

• آرتریت التهابی
• آرتروز دژنراتیو(تخریبی) یا مکانیکی
• درد اسکلتی عضلانی و بافت نرم
• درد‌های کمری
• بیماری بافت همبند
• آرتروز عفونی
• آرتروز متابولیک

علائم آرتروز

علائم آرتروز و چگونگی بروز آن‌ها، بسته به نوع آرتروز متفاوت است. درد و خشک شدن مفصل که پس از بی‌حرکت ماندن درد آن بیشتر نیز می‌شود، اولین علائم آرتروز است اما علائم آرتروز در زنان می تواند متفاوت باشد. علائم آرتروز می‌تواند به تدریج یا ناگهانی ایجاد شود، اگر کسی هر یک از چهار علامت هشدار دهنده‌ی اصلی زیر را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند.

• درد: درد آرتروز می‌تواند ثابت یا متغیر باشد.
• تورم: در برخی از انواع آرتروز، پوست روی مفصل آسیب دیده قرمز و متورم و گرم می‌شود.
• سفتی و خشکی مفصل: خشکی مفصل یک علامت معمول است که پس از بیدار شدن از خواب در صبح، یا پس از نشستن طولانی مدت پشت میز، رانندگی طولانی مدت و بعد از ورزش رخ می‌دهد.
• اختلال در حرکت مفصل: حرکت دردناک مفصل یا خشکی و درد هنگام بلند شدن از روی صندلی می‌تواند نشان دهنده‌ی آرتروز باشد.

اکثر انواع آرتروز با ترکیبی از عوامل مختلف مرتبط هستند، اما برخی از آرتروز‌ها علت مشخصی ندارند و به صورت غیر قابل پیش بینی ظاهر می‌شوند. علت با توجه به نوع آرتروز متفاوت است با این حال علل احتمالی ورم مفاصل عبارتند از:

• آسیب و ضربه: منجر به آرتروز دژنراتیو می‌شود.
• متابولیسم غیر طبیعی: منجر به نقرس و نقرس کاذب می‌شود.
• ارث: مانند استئوآرتروز
• عفونت‌ها: آرتروز در بیماری لایم
• اختلال عملکرد سیستم ایمنی بدن: مانند آرتروز روماتوئید و لوپوس
• ژنتیک: برخی افراد از نظر ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های مفصلی هستند. عوامل مضاعف مانند آسیب قبلی، عفونت، سیگار کشیدن و مشاغل فیزیکی می‌توانند ژن‌های آرتروز را فعال کنند و خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
• رژیم غذایی و تغذیه: تغذیه می‌تواند در خطر ابتلا به آرتروز و مدیریت آرتروز نقش داشته باشد. غذاهایی که التهاب را افزایش می‌دهند، به ویژه غذاهایی که پاسخ سیستم ایمنی را تحریک می‌کنند مانند غذاهای مشتق شده از حیوانات و غذاهایی که حاوی مقدار زیاد شکر تصفیه شده هستند، می‌توانند نشانه‌های آرتروز را بدتر کنند. نقرس با رژیم غذایی مرتبط است، زیرا رژیم غذایی حاوی مقدار زیاد پورین مانند غذاهای دریایی، شراب قرمز و گوشت قرمز باعث افزایش سطح اسید اوریک می‌شود. با این حال سبزیجات و سایر مواد غذایی گیاهی حاوی سطوح بالای پورین باعث افزایش نشانه‌های نقرس نمی شوند.

ریسک فاکتورهای موثر در ابتلا به آرتروز

برخی از عوامل خطر ابتلا به آرتروز قابل اصلاح هستند در حالی که برخی دیگر قابل اصلاح نیستند. عوامل خطر غیر قابل اصلاح آرتروز عبارتند از:

• سن: با افزایش سن خطر ابتلا به انواع مختلف آرتروز نیز افزایش می‌یابد.
• جنسیت: شیوع انواع آرتروز در زنان بیشتر است و ۶۰ درصد از افراد مبتلا به آرتروز زن هستند، اما نقرس در مردان نسبت به زنان شایع تر است.
• عوامل ژنتیکی: ژن‌های خاصی با خطر بالای ابتلا به آرتروز مانند آرتروز روماتوئید (RA)، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) و اسپوندیلیت انکیلوزین همراه هستند.
• عوامل خطر قابل تغییر آرتروز عبارتند از:
• اضافه وزن و چاقی: وزن بیش از حد به شروع و پیشرفت استئوآرتروز زانو منجر می‌شود.
• آسیب‌های مفصلی: آسیب مفصلی می‌تواند به ایجاد استئوآرتروز در آن مفصل منجر شود.
• عفونت: بسیاری از عوامل میکروبی می‌توانند مفاصل را آلوده کرده و باعث ایجاد اشکال مختلف ورم مفاصل شوند.
• شغل: برخی مشاغل که شامل خم شدن تکراری زانو و چمباتمه زدن است با استئوآرتروز زانو همراه است.

مراحل تشخیص آرتروز

برای تشخیص آتروز پزشک اطلاعاتی درباره‌ی تاریخچه‌ی پزشکی خانوادگی و شخصی بیمار جمع‌آوری می‌کند و فرد را معاینه و آزمایش‌های تشخیصی تجویز می‌کند.

• معاینه‌ی جسمی: در طول معاینه، پزشک مفاصل بیمار را معاینه و دامنه‌ی حرکت آن‌ها را آزمایش می‌کند (اینکه مفاصل چقدر در دامنه‌ی طبیعی‌اش حرکت می‌کنند). پزشک به‌دنبال نواحی دردناک یا متورم یا نازک و نیز علائم آسیب مفصلی خواهد گشت. همچنین، موقعیت و هم‌راستایی گردن و ستون فقرات را بررسی می‌کند.
• آزمایش‌های تشخیصی: پزشک ممکن است پس از اطلاع از تاریخچه‌ی پزشکی و انجام معاینه‌ی جسمی، درباره‌ی احتمال ابتلای آن فرد به آرتروز مشکوک شود. آزمایش‌های خونی معمولا در این تشخیص کمکی نمی‌کنند. آزمایش‌های زیر ممکن است به تأیید وجود این بیماری کمک کنند:
•  آزمایش مایع مفصلی (Joint aspiration): پزشک منطقه‌ی مبتلا را بی‌حس می‌کند و سوزنی را برای کشیدن مایع داخل مفصل فرومی‌کند. این مایع ازلحاظ شواهد مرتبط با تخریب مفصل و وجود ذرات کریستالی بررسی می‌شود. با انجام این آزمایش، پزشک می‌تواند احتمال وجود دیگر انواع آرتریت را کنار بگذارد. آرتروز شایع‌ترین نوع آرتریت است.
• اشعه‌ی ایکس: اشعه‌ی ایکس ممکن است آسیب و دیگر تغییرات مرتبط با آرتروز را نشان دهد.
•  MRI: در این تکنیک تصویربرداری، از اشعه استفاده نمی‌شود. این روش درمقایسه‌با روش استفاده از اشعه‌ی ایکس گران‌تر است؛ اما تصاویر بهتری از غضروف و دیگر ساختارهای استخوانی فراهم و به تشخیص زودهنگام ناهنجاری‌های معمول آرتروز کمک می‌کند.

درمان دارویی آرتروز

داروهای تجویزی به نوع آرتروز بستگی دارد. داروهای مورد استفاده در آرتروز عبارتند از:

• داروهای ضد درد: استامینوفن ، ترامادول، مواد مخدر حاوی اکسی کدون (Percocet, Oxycontin) یا هیدروکودون (Vicodin، Lortab)
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): ایبوپروفن (Advil، Motrin IB) و ناپروکسن سدیم (Aleve)
• داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده‌ی بیماری (DMARDs): متوتروکسات (Trexall) و هیدروکسی کلروکین (Plaquenil)
• داروهای بیولوژیکی: اتانرسپت (Enbrel) و اینفلکسیمب (Remicade)
• داروهای ضد التهابی: مانند کورتیکواستروئیدها
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی
• داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده‌ی بیماری (DMARDs)
• داروهای بیولوژیک 

پیشگیری از آرتروز

1. حفظ وزن سالم
2. کنترل قندخون
3. فعالیت جسمی
4. رعایت ایمنی
5. انتخاب سبک زندگی سالم

سخن آخر

اطلاعاتی از بیماری آرتروز را به بهانه فرا رسیدن روز جهانی آرتروز در اختیار شما قرار دادیم. ما در مطلبی به معرفی روز جهانی بیهوشی در تقویم 1402چه تاریخی است؟ علت نامگذاری پرداختیم که در صورت تمایل می توانید مطالعه کنید.در صورت سابقه ابتلا به آرتروز، تجربیات تان را در درمان این بیماری در قسمت نظرات تان با دیگران به اشتراک بگذارید.