همه چیز را درباره قهوه از انواع و طرز تهیه آنها تا ارزش غذایی و مواد معدنی، خواص و عوارض، طبع و مصلح های آن را همراه با پرسش و پاسخ در این مطلب آورده ایم.
قهوه ( به انگلیسی Coffee) که از دانه‌های قهوه تهیه می‌شود حاوی مواد معدنی و سرشار از آنتی اکسیدان‌ها است. مهمترین ماده موثر در قهوه کافئین است. کافئین موجود در قهوه بلافاصله پس از نوشیدن جذب بدن شده و وارد گردش خون می‌گردد و مستقیماً بر روی سیستم اعصاب مرکزی اثر می‌گذارد؛ ابتدا عامل ایجاد آدنوزین که حامل احساس خستگی و خواب‌آلودگی است را از کار انداخته و سپس بر عامل تولید نوراپی نفرین و دوپامین اثر کرده و تولید آنها را افزایش می‌دهد.
قهوه، گونه‌ای نوشیدنی رایج است که از دانه‌های بوداده و آسیاب‌شدهٔ گیاه قهوه به‌دست می‌آید. گیاه قهوه بومی مناطق نیمه‌گرمسیری آمریکا و برخی از جنوب آسیا و جنوب شرق آسیا است،هنگام رسیدن میوهٔ گیاه قهوه، دانه‌های قهوه را برداشت و فرآوری می‌کنند. دانه‌های قهوهٔ خشک‌شده به درجات مختلف برشته می‌شوند، بسته به عطر و طعم موردنظر، درجه‌بندی‌های پخت گوناگونی برای این محصول درنظر گرفته شده. قهوه اسیدی است و به‌علت داشتن کافئین بالا، یک ماده محرک است.
واژه‌شناسی قهوه
قهوه عربی شدهٔ واژهٔ کافا است که در اصل نام استانی در جنوب غربی اتیوپی است و گیاه قهوه نخست در آنجا یافت شده. فرهنگ‌نویسان عرب می‌گویند واژهٔ قهوه در اصل نام گونه‌ای شراب بوده‌است که سپس نام این نوشیدنی شده و همچنین می‌گویند ریشهٔ این واژه، فعلِ «قها» (تلفظ: qahā) به‌معنی بی‌اشتها بودن است؛ زیرا در گذشته تصور بر این بود که این مایع باعث بی‌اشتهایی می‌شود.
این واژه همچنین از راه زبان ترکی به زبان‌های اروپایی راه یافته‌است.
چندین دلیل دیگر برای نامگذاری قهوه آورده شده که یکی از مشهورترین‌های آن این است که این واژه از یک زبان اتیوپیایی یا یک زبان آفریقایی دیگر گرفته شده باشد و در اصل نام منطقه‌ای به نام کفا در جنوب‌غربی اتیوپی بوده‌است. گمان می‌رود که گیاه قهوه نخست آن جا یافت شده، در ضمن مردم آن منطقه به این گیاه بون می‌گویند.
ابوعلی سینا، حدود هزار سال پیش در کتاب خود شرح جامعی در مورد قهوه آورده که البته ایرانیان در آن عصر بر آن نام بونا نهاده بودند و بوعلی نیز همین واژه را به کار بسته‌است. این واژه‌ای است که هنوز در اتیوپی آن را برای قهوه بدون شکر به کار می‌برند. بوعلی سینا قهوه را به منظور تحریک بیماران افسرده به‌کار می گرفته.
انواع قهوه
قهوه به چهار نوع اکسلسا، لیبریکا، عربیکا و روبوستا دسته‌بندی می‌شود
کالری قهوه، دم کرده
کالری قهوه، دم کرده در حالت آماده شده همراه آب 1 کیلو کالری در 100 گرم می باشد
قهوه، دم کرده از درشت مغذی ها و ریز مغذی هایی مطابق با جداول زیر تشکیل شده است که ارزش غذایی آن را می سازند
جدول ارزش غذایی قهوه
| تشکیل دهنده اصلی | مقدار در100 گرم |
|---|
| انرژی (کالری) | 1 کیلوکالری |
| کربوهیدرات | 0.00 گرم |
| پروتئین | 0.12 گرم |
| چربی | 0.02 گرم |
| آب | 99.39 گرم |
| فیبر | 0.00 گرم |
| قند | 0.00 گرم |
| کلسترول | 0.00 میلی گرم |
ویتامین های قهوه
| نام ویتامین | مقدار در 100 گرم |
|---|
| ویتامین A | 0.00 میکروگرم |
| ویتامین D | 0.00 میکروگرم |
| ویتامین E | 0.01 میلی گرم |
| ویتامین K | 0.10 میکروگرم |
| ویتامین C | 0.00 میلی گرم |
| تیامین (B1) | 0.01 میلی گرم |
| ریبوفلاوین (B2) | 0.08 میلی گرم |
| نیاسین (B3) | 0.19 میلی گرم |
| کولین (B4) | 2.60میلی گرم |
| پانتوتنیک اسید (B5) | 0.25 میلی گرم |
| ویتامین B6 | 0.00 میلی گرم |
| فولات (B9) | 2.00میکروگرم |
| ویتامین B12 | 0.00 میلی گرم |
مواد معدنی قهوه
| نام ماده معدنی | مقدار در 100 گرم |
|---|
| کلسیم | 2.00 میلی گرم |
| آهن | 0.01 میلی گرم |
| منیزیم | 3.00 میلی گرم |
| فسفر | 3.00 میلی گرم |
| پتاسیم | 49.00 میلی گرم |
| سدیم | 2.00 میلی گرم |
| روی | 0.02 میلی گرم |
| مس | 0.00 میلی گرم |
| منگنز | 0.02 میلی گرم |
| سلنیم | 0.00 میکروگرم |
خواص قهوه
- افزایش انرژی
- بهبود عملکرد فیزیکی
- کاهش درد پس از ورزش
- کاهش احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر
- کاهش خطر ابتلا به پارکینسون
- مبارزه با افسردگی
- کمک به سلامت کبد
- محافظت از بدن در برابر سنگ صفرا
- کاهش خطر دیابت نوع 2
- محافظتاز بدن در مقابل نارسایی قلبی
- منبع عالی آنتی اکسیدان ها
- محافظت در برابر آسیب شبکیه
- اثرات مثبتی بر سرطان روده بزرگ
- کاهش خطر سرطان پوست
- جلوگیری از کرم خوردگی و پوسیدگی دندان
- قوی تر کردن دی انی ای
- کاهش خطر ابتلا به نقرس در مردان
- پر از مواد مغذی
- ماسک قهوه از شکستن موها جلوگیری کرده و موها را درخشان و خوشبو می کند.
- آنتی اکسیدان های موجود در قهوه سبب براق شدن موهای شما خواهد شد.
- قهوه برای رفع سیاهی دور چشم مفید است
- به علت گشادکنندگی عروق سبب برطرف شدن پف زیر چشم خواهد شد.
- خاصیت ضد تورم و التهاب
- روشن کننده پوست
- بهبود یبوست
- برطرف شدن ضعف جسمانی
- تقویت کننده معده
- خاصیت ضدعفونی کنندگی
- مانع از شدت یافتن صفرا و غلیان آن می‌شود.
- خون را رقیق می‌کند.
- مانع سوختن خون و صفرا و سودا شده و اخلاط را رقیق می‌کند.
- اگر چنانچه غلیظ و تلخ باشد اسهال را بند می‌آورد.
- قهوه دستگاه عصبی مرکزی را تقویت کرده و درک مسائل، سرعت انتقال آنها و شادابی و نشاط در فرد بالا می‌رود.
- درمان مسمومیت‌های ناشی از مصرف الکل
- رفع تب
- درمان پرخوابی
- رفع تشنگی زیاد
عوارض نوشیدن قهوه
- بی خوابی
- اگر دارو مصرف می کنید، قبل از نوشیدن قهوه با پزشک خود مشورت کنید.
- سوزش معده
- سوهاضمه
- ملین
- مانع توانایی پلاکت ها
- کاهش احتمال بارداری
- افزایش کلسترول
- باعث پوکی استخوان
- کاهش جذب آهن
- موجب بیماری فیبروسیست پستانی در زنان شود
- تحریک دستگاه گوارش
- افزایش استرس و اضطراب
- افزایش ریسک سقط جنین
- افزایش خطر فشار خون بالا
- باعث بی اختیاری در زنان
- مصرف زیاد قهوه در سردمزاجان و گرم مزاجان مضر بوده و بی‌خوابی، بیداری و سردرد را بدنبال خواهد داشت.
- مدر است و رطوبات بدن را خشک می‌کند لذا مصرف بیش از حد آن باعث لاغری بدن می‌شود.
- رنگ چهره را زرد می کند.
- اندکی نفخ ایجاد می‌کند.
- مضر قلب است. باعث تحریک و ضعیف شدن قلب می‌شود.
- باعث کاهش منی و تضعیف قوای جنسی سردمزاج‌ها می‌شود.
- خوردن آن ناشتا و همراه با شیر مضر است.
- افراد با داشتن جوش صورت و یا جوش آکنه از مصرف قهوه خودداری کنند.
- افرادی که مبتلا به اسهال مزمن هستند از مصرف قهوه خودداری کنند.
- مصرف قهوه ممکن است وسواس و مالیخولیا به همراه داشته باشد.
- افرادی که مبتلا به نقرس هستند بهتر است قهوه نخورند.
طبع قهوه
مزاج قهوه تازه را گرم و خشک و طبع قهوه کهنه و بو داده را رو به سردی و خشکی می‌دانند.هر چه بیشتر بماند و کهنه‌تر شود از حرارت مزاج آن کاسته می‌شود.
مصلح قهوه چیست؟
گلاب، زعفران و زنجبیل، مصلح و بهبود دهنده خواص و مزاج قهوه هستند.
سوالات متدوال
| قهوه به انگلیسی؟ |
| قهوه ( به انگلیسی Coffee) |
| انواع قهوه؟ |
| قهوه به چهار نوع اکسلسا، لیبریکا، عربیکا و روبوستا دسته‌بندی می‌شود |
| قهوه ها از نظر روش های دم کردن چگونه دسته بندی می شوند؟ |
قهوه های دم كردنی بر 3 نوعند : قهوه ترك كه بر روی اجاق و در قهوه جوش دهانه تنگ (مسی/برنجی/نیكلی) دم می شود ؛ قهوه اسپرسو كه توسط قهوه ساز در شرایط بخار به همراه فشار ، عصاره گیری می گردد و قهوه فرانسه كه با عبور دادن آب جوش از پودر قهوه و بطور رقیق بعمل می آید . |
| تلخی قهوه مربوط به چیست؟ |
| بخشی از تلخی قهوه مربوط به محتوای آلكالوئیدی كافئین آن است ، اما بیشتر تلخی ارتباط مستقیم با میزان برشتگی دانه های آن دارد . بدین مفهوم كه پس از برشتگی متوسط دانه ها ، صرفا" قهوه ای سوخته با تلخی نامطبوع و مضر خواهیم داشت . |
| ماندگاری قهوه تازه به چه عواملی بستگی دارد؟ |
دانه های قهوه تازه و با كیفیت ، تا زمانی كه آسیاب نشده باشند و در مجاورت نور ، اكسیژن و گرما قرار نگرفته باشند ، تازه می مانند ؛ پس از گشودن بسته بندی و آسیاب نمودن دانه ها ، برای ماندگاری بیشتر خصوصیات كیفی قهوه ، بایستی عوامل مخرب عطر و طعم یعنی هوا ، نور و گرما را از آن دور نگه داشت . در مورد قهوه های فوری ، ماندگاری بسیار بیشتر و حساسیت كمتر است . |
| آیا بیماران قلبی و افراد مسن ، مجاز به مصرف قهوه هستند؟ |
| در اینگونه بیماران ، مصرف محصولات میكس قهوه ( كه درصد پایینی قهوه دارند ) و نیز قهوه های بدون كافئین توصیه می گردد ؛ چراكه كافئین بالای قهوه خالص ، سبب افزایش فشار خون و تپش قلب می گردد |
| تداخل دارویی قهوه با کدام داروها؟ |
| اگر دارو مصرف می کنید، قبل از نوشیدن قهوه با پزشک خود مشورت کنید. برخی داروهای دیگر که با کافئین تداخل دارند عبارتند از: داروهای آنتی باکتریال- داروهای آسم
- تیلنول
- بعضی از ویتامین ها
|
| کافئین قهوه های فوری بیشتر است یا دانه های پودر شده قهوه؟ |
کافئین موجود در دانه های پودر شده قهوه به مراتب از کافئین قهوه های فوری بیشتر است. یک فنجان قهوه که با پودر طبیعی و خالص قهوه تهیه شده باشد، حدود ۱۱۵ میلی گرم کافئین دارد، در حالی که کافئین موجود در یک فنجان قهوه فوری حدود ۶۵ میلی گرم است. |
| آیا اعتیاد به مصرف قهوه وجود دارد؟ |
| اگر قهوه را به میزان متعادلی در طول روز مصرف کنیم، نه. |
| مصرف متعادل قهوه در طول روز چه فایده ای برای بدن دارد؟ |
| مصرف متعادل قهوه (حدود ۳۰۰ ۲۰۰ میلی گرم در طول روز) می تواند خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲، پارکینسون، سنگ کیسه صفرا و بیماری های کبدی را تا حدی کاهش دهد. البته به شرطی که قهوه را با شکر فراوان یا شیر بسیار پرچرب و خامه میل نکنید. |
| مصرف قهوه در دوران بارداری؟ |
| محققان به این نتیجه رسیده اند که خانم های باردار باید کمتر قهوه بنوشند. نتایج برخی از این تحقیقات نشان می دهد رابطه مستقیمی بین افزایش دریافت کافئین از طریق مصرف قهوه و خطر سقط جنین و کاهش رشد جنین وجود دارد. انجمن تغذیه آمریکا به خانم های باردار پیشنهاد می کند کمتر از ۳۰۰ میلی گرم قهوه در طول روز مصرف کنند. |
آیا امکان انتقال کافئین موجود در قهوه از طریق شیر مادر به کودک شیرخوار وجود دارد؟ |
| بله، مقداری از کافئین موجود در قهوه می تواند از طریق شیر مادر به فرزند او منتقل شود. |
| اثر کافئین موجود در قهوه تا چند ساعت در بدن باقی می ماند؟ |
| بیشتر از ۵ ساعت. وقتی شما یک فنجان قهوه غلیظ می خورید، اثر آن بیش از ۵ ساعت در بدنتان باقی می ماند. به همین دلیل وقتی سر شب یک فنجان قهوه می نوشید، نمی توانید به سادگی در ساعت های ابتدایی شب به خواب بروید. |
| ویژگی یک قهوه خوب چیست؟ |
| رنگ تیره و طعم تلخ. اگر قهوه را آسیاب شده می خرید، باید دقت داشته باشید که هنگام دم کردن، کمی روغن خوشبو پس بدهد و عطر و طعمی کاملا تلخ داشته باشد. رنگ قهوه های خالص، قهوه ای تیره و بسیار شفاف است اما قهوه هایی که ناخالصی دارند یا از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند، طعم خاک یا خاک چوب می دهند و رنگشان هم قهوه ای روشن است. |
| کدام بیشتر کافئین دارد چای یا قهوه؟ |
| بطور کل قهوه بیشتر از چای کافئین دارد. |
