ترخون پادشاه گیاهان؛ 32 خاصیت درمانی و 8 هشدار درباره ترخون
گیاه ترخون در کشور فرانسه به پادشاه سبزیجات معروف است و از این گیاه معطر و خوش طعم برای تهیه انواع غذاهای خوشمزه استفاده میشود.
اگر به دنبال اطلاعاتی از خواص و مضرات ترخون از جمله خواص ترخون برای کبد، خواص ترخون برای فشار خون، خواص ترخون برای معده، خواص ترخون برای کودکان هستید این مطلب را از دست ندهید. در ضمن در انتها به سوالاتی مانند طبع ترخون گرم است یا سرد؟،ترخون خشک برای چی خوبه؟، تفاوت مرزه و ترخون چیست؟، ایا ترخون قاعده اور است؟، و.... پاسخ دهیم:
فهرست مطالب
ترخون چیست؟
ترخون (به انگلیسی tarragon) گیاهی است با برگهای نازک سبز رنگ از خانواده کاسنی که ساقه آن از ۳۰ سانتیمتر تا یک متر رشد میکند.
تَرخون یا تَلخون (نام علمی: Artemisia dracunculus)، گیاهی پایای علفی چندساله از جنس Artemisia و تیرهٔ کاسنی و بومی آسیای میانه و شمالی، قفقاز و خاور دور است. خاستگاه اصلی ترخون در درههای آبرفتی روسیه و نواحی غربی آمریکای شمالی بودهاست اما اکنون پرورش آن در تمام نقاط ایران معمول است.
ریشه نام ترخون
ریشه نام ترخون مشخص نیست اما گمان میرود که شاید از «دراکون» یونانی به معنی مار و اژدها گرفته شده باشد. زبانهای اروپایی نام ترخون را از زبانهای خاورمیانه گرفته و این واژه برای نمونه در اسپانیایی به صورت taragona، در فرانسوی به صورت estragon و در انگلیسی به شکل tarragon در آمده است.
نام علمی ترخون | Artemisia Dracunculus L |
ترخون به فارسی | ترخون، تلخون |
ترخون به انگلیسی | Estragon، Tarragon |
ترخون به آلمانی | Tragunbeifuss، Dragoncelle، Estragon |
ترخون به فرانسوی | Serpentine، Herbe aux dragons، Armoise Estragon، Estragon |
ترخون به ایتالیایی | Trigoncello، Dragoncello، Serpentaria، Targone، Dragontea |
ترخون به عربی | طرخون، الحوذان |
کالری ترخون
جدول ارزش غذایی ترخون
تشکیل دهنده اصلی | مقدار در100 گرم |
---|---|
انرژی (کالری) | 48 کیلوکالری |
کربوهیدرات | 6.29 گرم |
پروتئین | 3.40 گرم |
چربی | 1.98 گرم |
آب | 87.00 گرم |
ویتامین A | 62.59 میکروگرم |
تیامین (B1) | 0.15 میلی گرم |
منیزیم | 51.50 میلی گرم |
فسفر | 45.80 میلی گرم |
پتاسیم | 451.00 میلی گرم |
سدیم | 8.99 میلی گرم |
روی | 0.60 میلی گرم |
32 خاصیت ترخون برای سلامتی
- خواص ترخون برای کبد: ترخون خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی قوی دارد که موجب پاکسازی کبد میشود و تولید صفرا در کبد را افزایش میدهد.
- خواص ترخون برای فشار خون: مواد فیتوشیمیایی موجود در ترخون از ایجاد رسوبات در عروق و سکته قلبی جلوگیری می کند و نیز موجب کاهش فشار خون می شود.
- خواص ترخون برای معده: ترخون به دلیل افزایش تولید صفرا در کبد، باعث بهبود عملکرد سیستم گوارشی می شود و از ناراحتی های معده و سندرم روده تحریک پذیر پیشگیری می کند.همچنین عصاره آب ترخون به درمان زخم معده، سوء هاضمه، عفونت باکتریایی و کرم های روده کمک می کند.
- خواص ترخون برای رحم: مصرف ترخون برای سلامت جسمی و جنسی زنان از جمله باروری موثر و به تنظیم چرخه قاعدگی کمک خواهد کرد.
- ترخون برای لاغری: مصرف منظم ترخون از تجمع چربی در بدن جلوگیری و با کاهش بافت چربی به کاهش وزن کمک می کند.
- خواص ترخون برای پوست: ترخون به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد به پاکسازی سلول های بدن و پوست و درمان جوش و آکنه کمک می کند.
- خواص ترخون برای مو: ترخون با افزایش جریان خود در ناحیه پوست سر و تقویت فولیکول های مو به افزایش رشد مو کمک می کند.
- هضم : ترخون ترشح آب های گوارشی در کبد، معده و پانکراس را افزایش داده و هضم را بهبود می بخشد.
- بهبود جریان خون: مصرف ترخون باعث بهبود جریان خون می شود که از این طریق جذب مواد غذایی را افزایش می دهد.
- یبوست: ترخون منبع خوبی از فیبر است که از یبوست پیشگیری می کند و با بهبود هضم مواد غذایی و تنظیم حرکات روده به دفع مواد زائد بدن کمک می کند.
- محافظت از مخاط روده: روی موجود در ترخون از مخاط روده محافظت کرده و از عوارض جانبی اسهال جلوگیری و مخاط روده را ترمیم می کند.
- سلامت قلب: خاصیت ضد التهابی آنتی اکسیدان های موجود در ترخون از آسیب رگ های خونی جلوگیری کرده و پتاسیم آن نقش مهمی در تنظیم انقباض قلبی دارد.
- قند خون : پلی فنل های موجود در ترخون قند خون را کاهش می دهد.
- دندان: ترکیبات ضد میکروبی، ضد باکتری و ضد التهابی موجود در ترخون به تسکین درد دندان و لثه کمک و از خونریزی و التهاب لثه، زخم دهان، عفونت های قارچی و نفس بد جلوگیری می کند.
- سرطان: برگ ترخون خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارد و با مبارزه با رادیکال های آزاد از رشد و تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری می کند.
- کم خونی: برگ های ترخون حاوی مقادیری آهن است که در تشکیل گلبول های قرمز و هموگلوبین موثر است. همچنین ویتامین C موجود در ترخون نیز به جذب بهتر آهن در بدن کمک کرده و از بروز کم خونی پیشگیری می کند.
- پیشگیری از سندرم روده تحریک پذیر:مصرف ترخون باعث افزایش تولید صفرا در کبد می شود که در پیشگیری از سندرم روده تحریک پذیر موثر است.
- گرفتگی های عضلانی:برگ ترخون حاوی منیزیم است که به عنوان آرام بخش عضلات عمل کرده و از گرفتگی های عضلانی پیشگیری می کند.
- سلامت استخوان: برگ ترخون منبع غنی کلسیم و فسفر است که برای تشکیل استخوان ها ضروری است و استخوان ها را قوی و سالم نگه می دارد.
- تقویت سیستم ایمنی: برگ ترخون سرشار از ویتامین C است که به ساخت آنتی بادی های بدن کمک کرده و عملکرد سیستم ایمنی بدن در برابر باکتری ها و ویروس ها را بهبود می بخشد.
- ضد التهاب: آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ترخون خاصیت ضد التهابی دارند و به کاهش علائم التهاب مانند تورم و قرمزی ناحیه ملتهب کمک می کنند.
- سلامت چشم: برگ ترخون منبع سرشار ویتامین A است و بینایی را بهبود بخشیده و از چشم در برابر بیماری هایی همچون آب مروارید محافظت می کند.
- کاهش علائم نوروپاتی: برگ ترخون حاوی ویتامین B12 است که نقش مهمی در عملکرد سیستم عصبی بدن ایفا کرده و به حفظ سلامت نورون ها و کاهش علائم نوروپاتی مانند گز گز شدن و بی حسی کمک می کند.
- دیورتیک طبیعی: ترخون مانند یک دیورتیک طبیعی مواد زائد بدن را از طریق ادرار دفع کرده و به حفظ تعادل آب بدن کمک می کند.
- بی خوابی: برگ ترخون خاصیت آرام بخشی دارد و مصرف دمنوش ترخون با آرام کردن اعصاب به بهبود کیفیت خواب و درمان بی خوابی کمک می کند.
- استرس و اضطراب:اثر آرام بخش ترخون به کاهش اضطراب کمک می کند و مغز را از هرگونه تنش و استرس آزاد می کند.
- بهبود عملکرد مغز: ویتامین B6 موجود در ترخون نقش مهمی در سیستم عصبی مرکزی ایفا کرده و عملکرد مغز و توانایی شناختی را بهبود می بخشد. مصرف منظم ترخون خطر بروز دمانس عقل را نیز کاهش می دهد.
- دمنوش ترخون برای بوی بد دهان: ترخون به دلیل دارا بودن ترکیباتی همچون استراگول، سینئول، اوسیمن و فلاندرن به کاهش بوی بد بدن و دهان کمک می کند و به همین دلیل در ساخت دئودورانت های خانگی از آن استفاده می شود.
- درمان بی اشتهایی: برگ ترخون با ارسال سیگنال هایی به مغز اشتها را تحریک کرده و به درمان بی اشتهایی کمک می کند.
- بدنسازی: ترخون با افزایش جذب کراتین در بدن به ساخت توده و حجیم شدن عضلات کمک می کند.
- قاعدگی: ترکیب اوژنول موجود در برگ ترخون علائم دسمنوره یا درد قاعدگی را کاهش داده و منیزیم موجود در آن به درمان گرفتگی های عضلانی و کمر درد قاعدگی کمک می کند.
- سم زدایی بدن: برگ ترخون حاوی ویتامین C و آنتی اکسیدان ها است که برای پاکسازی و سم زدایی بدن مفید هستند. برای سم زدایی بدن کافیست هر صبح 1 فنجان آب برگ ترخون بنوشید.
خواص ترخون در طب اسلامی
- مدر
- باد شکن
- مقوی معده
- کرم زدا
- قاعده آور
- اشتها آور
- محرک مغز
- ضد روماتیسم
- رفع بوی بد دهان
- تسکین درد دندان
خواص ترخون برای کودکان
- افزایش اشتها
- سلامت دندان و لثه
- درمان کم خونی در کودکان
- روغن ترخون نوعی لوسیون برای بدن نوزادان
خواص دمنوش ترخون
- تولید صفرا
- بهبود هضم و گوارش غذا
- مبارزه با کرمهای روده ای
- رفع یبوست
خواص ترخون برای زنان باردار
- رفع تهوع
- مانع از یبوست بارداری
- رفع طعم بد دهان
- تقویت اعصابی و رفع افسردگی بارداری
خواص ترخون خشک
- تسکین درد
- کاهش استرس
- درمان سوء هاضمه
- بهبود گردش خون
- کمک به کاهش کلسترول خون
- پیشگیری از بروز حمله قلبی و سکته مغزی
خواص عرق ترخون
- چاق شدن
- تقویت معده
- افزایش اشتها
- ضدکرم و انگل
- از بین بردن صفرا
مضرات ترخون
- دیرهضم
- خارش در دهان
- افزایش خونریزی
- جلوگیری از لخته شدن خون
- تیره شدن خون
- کاهش میل جنسی
- بروز علائم گرمی در افراد گرم مزاج
8 هشدار مصرف ترخون
- مصرف بیش از اندازه ترخون، برای گرم مزاجان مضر می باشد.
- مصرف ترخون سبب خشونت سینه می شود.
- اسراف در خوردن ترخون قدرت جنسی را ضعیف می کند و کم کم موجب قطع باه می گردد.
- ترخون حاوی ماده شیمیایی به نام استراگول است که ممکن است باعث سرطان شود.
- مصرف ترخون برای خانم های باردار و شیرده باید با مشورت پزشک انجام شود.
- ترخون ممکن است باعث آغاز دوران قاعدگی شده و بارداری را به خطر اندازد.
- ترخون ممکن است، واکنش آلرژیک ایجاد کند.
- افرادی که قرار است جراحی کنند، از دو هفته قبل نباید از ترخون استفاده کنند.
طبع ترخون سرد است یا گرم؟
طبع ترخون در طب سنتی، گرم و خشک عنوان شده است و رازیانه، کرفس و عسل به عنوان مصلح ترخون نام برده شده است.
مصرف ترخون
مصرف ترخون به صورت تازه و خشک قابل استفاده است اما ترخون تازه عطر و طعم قوی تری دارد.از ترخون می توان به عنوان جزء اصلی در آش و سوپ، کوفته یا پلوی ترخون یا به عنوان ادویه و طعم دهنده در غذا استفاده کرد و یا چند برگ آن را به سالاد اضافه کرد.از ترخون به عنوان سبزی معطر در تهیه ترشیجات و سس نیز استفاده می شود.چای یا دمنوش ترخون از نوشیدنی های مفید است که با دم کردن برگ های ترخون در آب جوش و افزودن کمی عسل یا زنجبیل به دست می آید.از روغن ترخون نیز به دلیل خاصیت آرام بخشی در آروماتراپی و به صورت موضعی استفاده می شود.
مقدار مصرف ترخون
مقدار مصرف ترخون در روز تا 4 گرم است .
روش نگهداری ترخون
- برگ های ترخون را خوب شسته و بگذارید آب آن برود و خشک شود، سپس آن ها را داخل کیسه پلاستیکی در بسته قرار داده و به مدت 2 تا 3 هفته در یخچال نگهداری کنید.
- ترخون را می توان به صورت فریز شده به مدت یک ماه نگهداری کرد.
- برای خشک کردن ترخون لازم است آب آن را خوب گرفته و سپس در مکان تاریک بگذارید تا بعد از چند روز خشک شود. معمولا مقدار ترخون خشک به دست آمده 1/3 ترخون تازه است.
طرز تهیه دمنوش ترخون
- 25 تا 30 گرم ترخون را در یک لیتر آب دم کنید.
- اجازه دهید 10 دقیقه روی حرارت غیر مستقیم بماند تا دم بکشد.
- این دمکرده را پس از صرف غذا ، سه یا چهار بار در روز و هر بار یک فنجان بنوشید.
6 نکته جالب درباره ترخون
- ترخون به عنوان “پادشاه گیاهان” شناخته شده است.
- ترخون بومی نواحی سیبری است.
- دو نوع ترخون وجود دارد: ترخون فرانسوی و روسی.
- ترخون فرانسوی از ترخون روسی، طعم و عطر قوی تری دارد.
- گفته شده مغولان ترخون را به اروپا بردند
- سربازان رومی قبل از پیاده روی های جنگی مقداری ترخون داخل کفش خود قرار می دادند زیرا اعتقاد بر این بود که این گیاه به رفع خستگی کمک می کند.
پرسش های متداول
ترخون به انگلیسی چی می شود؟ |
ترخون به انگلیسی tarragon است. |
نام دیگر ترخون چیست؟ |
نام دیگر ترخون، تلخون است. |
طبع ترخون چیست؟ |
طبع ترخون، گرم و خشک است. |
بهترین زمان برداشت ترخون کی است؟ |
بهترین زمان برداشت ترخون موقعی است که گیاه 30 تا 60 سانتی متر رشد کرده باشد. |
تفاوت ترخون و مرزه چیست ؟ |
اصلی ترین فرق ترخون و مرزه تیره گیاهی آن ها است.ترخون به رده کاسنیان و مرزه متعلق به تیره نعناعیان است. طبع مرزه نسبتاً گرم و خشک دارد و ترخون خیلی گرم و خشک است. |
ترخون برای چه طبعی مضر است؟ |
ترخون برای افراد گرم مزاج مضر است و مصرف بیش از حد این گیاه به صورت جوشانده میتواند باعث خشونت سینه شود. |
ایا ترخون قاعده اور است؟ |
بله، ترخون قاعده اور است. |
ترخون برای چی خوبه؟ |
ترخون برای بهبود خواب، تنظیم قند خون، کاهش التهاب، تسکین درد، درمان افسردگی، بهبود سیستم گوارشی، جلوگیری از چاقی و درمان لاغری خوب است. |
ترخون خشک برای چی خوبه؟ |
ترخون خشک، برای تسکین انواع درد بهویژه درد دندان خوب است. همچنین ترخون خشک، اشتهاآور است و به افزایش سلامت دستگاه تناسلی بانوان از جمله منظم شدن قاعدگی کمک میکند. |
خواص عرق ترخون برای چاقی چیست؟ |
عرق ترخون باعث چاقی میشود. |
مصرف ترخون در بارداری مجاز است؟ |
مصرف ترخون در بارداری به اندازه کم، منعی ندارد اما از این سبزی نباید به عنوان دارو، دمنوش یا به میزان زیاد در کنار غذا و در سبزی خوردن استفاده شود.
|
سخن آخر
در این مطلب از خواص ترخون برای کاهش فشار خون، تنظیم چرخه قاعدگی، تسکین درد دندان و لثه، رفع بوی بد دهان، افزایش اشتها، گفتیم و شما را از مصرف بیش از اندازه آن به دلیل مضراتی چون افزایش خونریزی، جلوگیری از لخته شدن خون، کاهش میل جنسی آگاه کردیم. در صورت تمایل می توانید مطالبی مانند آموزش کاشت ترخون در 5 مرحله فوق العاده ساده در خانه را نیز مطالعه کنید. ترخون گیاهی شگفت انگیز است که طی هزاره از آن برای پخت و پز و داروهای شفابخش استفاده شده است.خوشحال می شویم تجربیات، سوالات و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.