تاریخچه و تاریخ روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان در 1403

روز مبارزه با خشونت علیه زنان (World Day for the Elimination of Violence against Women) ۲۵ نوامبر هر سال در جهان و با هدف رفع خشونت علیه زنان در نظر گرفته شده است. در ادامه تاریخ دقیق روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان در تقویم شمسی سال جاری همراه با تاریخچه ای از آن را برای شما عزیزان آورده ایم. به امید روزی که برابری حقوق زنان و مردان و در جوامع بشری محقق شود و هیچ انسانی فارغ از جنسیت و گرایش های جنسی اش مورد خشونت و ظلم واقع نشود. 

روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان در تقویم سال 1403 چه تاریخی است؟

تاریخ روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان در تقویم سال 1403 روز دوشنبه 5 آذر است.

روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان در تقویم شمسی برابر است با : روز دوشنبه 5 آذر 1403

در ۲۵ نوامبر سال ۱۹۶۰ سه خواهر اهل جمهوری دومینیکن با نام خواهران "میرابل" پس از ماه‌ها شکنجه، سرانجام توسط سازمان امنیت ارتش این کشور به قتل رسیدند. جرم این سه خواهر، شرکت در فعالیت‌های سیاسی علیه رژیم دیکتاتوری حاکم بر دومینیکن بود.

۲۱ سال بعد یعنی سال ۱۹۸۱ در همایشی که در بوگوتا پایتخت کشور کلمبیا که با شرکت مدافعان حقوق زنان در آمریکای لاتین و منطقه کارائیب تشکیل شد، پیشنهاد شد روز قتل خواهران میرابل به عنوان روز منع خشونت علیه زنان نامگذاری شود.

هدف از نامگذاری روزی به عنوان مبارزه با خشونت علیه زنان 

هدف از این اقدام آن بود تا افکار عمومی جهانیان بیش از پیش به نهی از خشونت از زنان متمرکز شود. سازمان ملل متحد نیز در در ۱۷ اکتبر سال ۱۹۹۹ این روز را به رسمیت شناخت و در تاریخ مناسبت‌های این سازمان گنجاند تا از این طریق همه ساله دولت‌ها و مردم جهان به این موضوع مهم توجه کنند.

رفع خشونت علیه زنان 

در راستای همین تصمیم، یک سال بعد، شورای امنیت سازمان ملل سال ۲۰۰۰ قطعنامه‌ی ۱۳۲۵ را به تصویب رساند که عنوان آن بود: ”زنان، صلح و امنیت”. محورهای اصلی این قطعنامه به پیشگیری مناقشات و خصومت‌ها در درون و در میان کشورها، تأمین مشارکت زنان در حیات سیاسی و اجتماعی و نیز ممانعت از اعمال خشونت علیه آنها مربوط می‌شوند. این قطعنامه مبنایی است برای آنکه خشونت‌های گوناگون علیه زنان بدون مجازات نمانند و عاملان آنها به پای میز محاکمه کشیده شوند.

از روز بیست و پنجم نوامبر تا روز دهم دسامبر برابر با بیستم آذر (روز جهانی حقوق بشر) فعالیت‌های بسیاری در زمینه‌ی اطلاع رسانی و ایجاد حساسیت نسبت به پدیده خشونت علیه زنان انجام می شود٬ تا شاید جوامع انسانی در سال‌های آینده شاهد میزان کمتری از خشونت علیه زنان باشند.

ماجرای خواهران میرابل

خواهران میرابال با نام اسپانیایی (las hermanas Mirabal) چهار خواهر اهل جمهوری دومنیکن با نام‌های «پاتریا»، «مینروا»، «ماریا ترزا» و «دِده» بودند که از مخالفان دیکتاتور معروف «تروخیو» («رافائل لئونیداس تروخیو مولینا» با نام مستعار ال هِفه)، حاکم نظامی جمهوری دومینیکن بین سال‌های ۱۹۳۰ تا زمان ترورش در ۱۹۶۱ به شمار می‌رفتند. تروخیو بین سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۸ و سپس از ۱۹۴۲ تا ۱۹۵۲ رسماً رئیس‌جمهور دومینیکن بود و دوران حکومتش، خشن‌ترین دوره در تاریخ جمهوری این کشور به حساب می‌آید. خواهران میرابل در فعالیت‌ها و مبارازت مخفیانه علیه رژیم او مشارکت داشتند. سه خواهر از چهار خواهر (پاتریا، مینروا و ماریا ترزا) در ۲۵ نوامبر ۱۹۶۰ به جرم شرکت در فعالیت‌های سیاسی علیه رژیم دیکتاتوری حاکم بر دومینیکن به قتل رسیدند (دده تنها خواهر بازمانده در فوریه ۲۰۱۴ به مرگ طبیعی درگذشت).

خشونت علیه زنان چیست؟

خشونت علیه زنان بنا بر تعریف سازمان ملل متحد، هرگونه رفتاری است که می‌تواند منجر به آسیب بدنی، جنسی یا روانی زنان شود. همچنین هرگونه رفتار خشن وابسته به جنسیت که موجب آسیب جسمی، جنسی، روحی و رنج زنان شود را خشونت علیه زن می‌گویند. این خشونت می‌تواند با تهدید، اجبار یا سلب اختیار و آزادی، به‌صورت پنهان یا آشکار انجام شود.

تعاریف دیگر برای خشونت علیه زنان

• خشونت علیه زنان٬ تجاوز به حقوق بشر است.
• خشونت علیه زنان موجب تبعیض٬ عمیق‌تر و گسترده‌تر شدن نابرابری‌ها میان زنان و مردان می‌شود.
• خشونت علیه زنان مانع بزرگی برای پیشرفت در همه‌ی زمینه‌ها٬ از جمله کاهش فقر و برقراری صلح و امنیت است.
• خشونت علیه زنان همان خشونت بر پایه جنسیت است و یکی از پایدارترین و مخربترین انواع خشونتهاست که ناقض حقوق انسانی بوده ولی به دلیل سکوت ناشی ً گزارش نمیشود. خشونت علیه زنان منجر به تبعیض در دسترسی به فرصتها، مسؤلیتها، و کنترل منابع میشود که ریشه در مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد .
• خشونت علیه زنان اصطلاحی تخصصی است که برای توصیف کلی کارهای خشونت‌آمیز علیه زنان به کار می‌رود.
• خشونت علیه زنان یک معضل سلامت اجتماعی و خالف حقوق انسانی است .

انواع خشونت علیه زنان

خشونت علیه زنان به اشکال مختلف رخ می‌دهد و یکی از رایج‌ترین آنها خشونت‌های خانگی است. سازمان بهداشت جهانی در یکی از مطالعات خود درباره خشونت علیه زنان نتیجه گرفته است که در هر ۱۸ ثانیه یک زن مورد حمله یا بدرفتاری قرار می‌گیرد. خشونت همواره آثار بیرونی و نمودهایی جسمی و فیزیکی ندارد بلکه مواردی مانند خشونت و آسیب‌های فیزیکی بخشی از خشونت علیه زنان است، بخش دیگر این موضوع انواع و اقسام رفتارها، خشونت‌ها و تبعیض‌هایی است که شاید دیدنی نباشند اما بعضاً آثار و پیامدهایی به مراتب بدتر و تلخ‌تر از قتل دارند. چرا که در قتل، فرد می‌میرد و رنج پایان می‌یابد، اما در مواردی چون تجاوز (و آسیب‌هایی از این دست) فرد ناچار است تا یک عمر با سایه شوم واقعه‌ای روبرو شود.

خشونت آشکار

1. تجاوز جنسی در بستر زناشویی
2. حملات جسمانی و کتک زدن
3. به کار بردن الفاظ رکیک در رابطه با زنان
4. نگاه به عنوان ابزار جنسی
5. احساس مالکیت به زن
6. خواهان نابرابری
7. خشونت جنسی
8. خشونت جنسی غیرتماسی
9. خشونت کلامی
10. تجاوز
11. تن‌فروشی اجباری
12. بارداری اجباری
13. ختنه دختران
14. خرید و فروش زنان و دختران
15. خشونت علیه زنان کارمند و مستخدمان زن
16. خشونت‌های ناشی از جنگ
17. خشونت در زندان
18. تجاوزهای سیستماتیک
19. خشونت نگاهی و رفتاری و خشونت سیاسی
20. آزار روانی
21. همسرکشی
22. آزار خیابانی
23. مزاحمت مجازی( قاچاق انسان )بردگی
24. استثمار جنسی( ازدواج کودکان )

خشونت پنهان

1. دروغ گفتن
2. نفقه ندادن
3. به خواسته‌های زن بی‌توجه بودن
4. جدا کردن زن از کودکان یا خانواده‌اش
5. تهمت زدن
6. تحدید زن در محدوده جغرافیایی یا عدم مجوز به وی برای شغل یا تحصیل و …
7. چشم‌چرانی
8. تعدد زوجات
9. انتقاد کردن به طور مداوم
10. وادار کردن زن به ترک خانه

خشونت علیه زنان یک بحران جهانی است

نهاد «زنان سازمان ملل متحد» با انتشار گزارشی به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان اعلام کرد این پدیده یک بحران جهانی است و غنی و فقیر نمی‌شناسد: «در کشورهای غنی یا فقیر، زنان و دختران به علت وجود پیشداوری‌های جنسیتی همچنان قربانی خشونت می‌شوند.»

سیما بحوث، مدیر اجرایی نهاد زنان سازمان ملل متحد می‌گوید: «در همین محله‌های خودمان، زنان و دختران در خطر زندگی می‌کنند. در سراسر جهان، درگیری‌های مسلحانه، فجایع طبیعی ناشی از تغییرات آب و هوایی، کمبود غذا و نقض حقوق بشر، خشونت علیه زنان را دوچندان می‌کند.»

داده‌های سازمان ملل متحد نشانگر آن است که در دوره بحران، چه جنگ و چه همه‌گیری جهانی کووید، بیش از ۷۰ درصد زنان قربانی شکلی از خشونت بوده‌اند. این آمار در حالی منتشر می‌شود که به گفته خانم بحوث «بیشتر موارد خشونت علیه زنان و دختران، به‌علت ترس از مجرم، بی‌اعتمادی به دستگاه قضایی و یا شرم و خجالت اساسا اعلام و ثبت نمی‌شوند.»

براساس همین داده‌ها در سطح جهان و به صورت میانگین، یک سوم زنان قربانی خشونت جسمی یا جنسی شریک زندگی خود هستند.

آمار خشونت علیه زنان

طبق آمار کمتر از 35 درصد خشونت‌های خانگی به پلیس گزارش می‌شود. در بسیاری از فرهنگ‌ها نه تنها خشونت خانگی تأیید می‌شود بلکه پنهان کاری زن از طرف جامعه مورد ستایش قرار می‌گیرد. علت دیگر پنهان نگه‌داشتن خشونت خانگی این است که قانونی به نام خشونت خانگی وجود ندارد، نه قانونی برای تعیین مجازات و نه قانونی برای نحوه رسیدگی به جرم.

بر پایه آمار سازمان ملل، یک سوم زنان جهان در طول حیات خود به نحوی مجبور به تحمل خشونت و بدرفتاری می‌شوند. در برخی از کشورها تعداد زن‌ها و دخترهایی که مورد خشونت و آزار فیزیکی و جنسی و روانی قرارگرفته‌اند از رقم ۳۵ درصد نیز بیشتر است.

بر اساس تحقیقات انجام شده، در کشور مغرب، هشتاد و دو درصد زنان در معرض خشونت خانوادگی قرار می‌گیرند که سی و یک درصد از آنان، جسمی، هجده درصد روحی و روانی و سی درصد نیز جنسی است. در اردن سالانه دوازده الی چهارده جنایت روی می‌دهد و چهل و هفت درصد از زنان به طور دائمی در خانواده هدف ضرب و جرح قرار می‌گیرند. همه پرسی شورای عالی زنان بحرین، نشان می‌دهد که ۹۵ درصد از پاسخ دهندگان قبول دارند که زنان در بحرین در خانه و در محیط‌های کاری در معرض خشونت قرار دارند. در این همه پرسی مشخص شده است که شوهران، آزاردهنده اصلی زنان است. بررسی‌های شورای عالی امور خانواده قطر نیز نشان داده است که ۶۳ درصد از زنانی که در این بررسی مورد پرسش قرار گرفته‌اند بوسیله آشنایان مرد خود مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند.

زنان افغان از جمله بزرگ‌ترین قربانیان خشونت در جهان هستند

از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، مساله حقوق زنان در این کشور بیش از پیش مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفته است. در حالی که گزارش‌های متعدد نهادهای بین‌المللی حاکی از بروز بحران انسانی ناشی از فقر و سوء تغذیه در افغانستان است، دفتر سازمان ملل متحد در کابل روز پنجشنبه با انتشار بیانیه‌ای خواستار توجه جدی به وضعیت زنان در این کشور جنگ‌زده شد.

در این بیانیه آمده است: «افغانستان یکی از بالاترین آمارهای زنان قربانی خشونت در جهان را دارد: از هر ۱۰ زن، ۹ نفر دست‌کم یک بار از سوی شریک زندگی خصوصی [شوهر] مورد تعرض قرار گرفته است.» دبورا لیونز، نماینده ویژه مجمع عمومی سازمان ملل در افغانستان می‌گوید: «همه ما موظفیم با هم به نبرد این بیماری همه‌گیر در سایه برویم. باید جلوی خشونت را گرفت. ما باید با شرم و خجالت قربانیان و همزمان حمایت از خشونت، مبارزه کنیم.»