با تصمیم وزارت کشور در سال ۱۳۷۶، استانی جدید در شمال کشور و شرق دریای خزر، با نام "گلستان"، با وسعت ۲۲۰۲۲ کیلومتر مربع ایجاد شد که هم اکنون ۱۴ شهرستان، ۲۶ شهر، ۲۷ بخش و ۶۰ دهستان دارد.
همانطور که از نام های شهرستان های این استان، آزادشهر، آق قلا، گرگان، گنبد کاووس، بندر ترکمن، گمیش تپه، رامیان، کردکوی، بندرگز، علیآباد کتول، گالیکش، کلاله، مراوه تپه و مینودشت پیدا است، دو شهرستان "ترکمن و گز"، تأسیسات و زیرساخت های تاریخی "بندری" دارند که متأسفانه به دلایل مختلف متروکه شده و هم اکنون فقط بخش گردشگری آن به شکل دست و پا شکسته با فعالیت چند شناور کوچک فعال است.
با نگاهی اجمالی به دیگر استان های شمالی باید بگوئیم که استان گیلان با ۴ بندر (دو بندر تجاری انزلی و آستارا و دو بندر گردشگری و صیادی کیاشهر و چمخاله) و استان مازندران با ۶ بندر (سه بندر تجاری نوشهر، امیرآباد و فریدون کنار و بندر صیادی و گردشگری بابلسر و دو بندر نفتی نکا و صدرا) سهم بسیار مهمی از فعالیت های دریای در این دریای مهم شمالی دارند.
در حال حاضر فعالیت اقتصادی و تجاری در 6 بندر شمال "شامل بندر امیرآباد، بندر نکا، بندر فریدونکنار، بندر نوشهر، بندر انزلی و بندر آستارا" بی وقفه در جریان است و با توجه به نزدیکی بنادر گلستان به تأسیات و زیرساخت های صنعتی و به خصوص صنایع پتروشیمی استان های شمال شرق و شرق کشور، متأسفانه این استان هیچ سهمی را در این مراودات ندارند.
در این میان باید بگوئیم که مجتمع بندری آستارا در سال ۱۳۸۷، حسب مصوبه هیأت دولت از شرکت سهامی شیلات ایران به سازمان بنادر و دریانوردی تحویل داده شد و فاز نخست این بندر با بهره مندی از توان بخش خصوصی احداث و در سال ۱۳۹۲ افتتاح شد که برای رونق بنادر گلستان می توان از این رویه بهره مند شویم.
نزدیکی بنادر ترکمن و گز به استان های شمال شرق و شرق
هر دو بندر استان گلستان (ترکمن و گز) از نخستین شهرهای ایران می باشند که راهآهن سراسری به آن کشیده شده و این ریل پس از گذشت ۱۴۰۰ کیلومتر، دریای خزر را به خلیج فارس و بندر امام خمینی (ره) پیوند میدهد.
در کتب تاریخی آمده است، بندر گز، از بنادر بسیار مشهور دوره قاجاریه بوده است که در آن دوره با ساخت یک اسکله چوبی و ایجاد عامل شعبه بانک استقراضی روس، "گز" از یک سو به استرآباد، دامغان، شاهرود، مازندران، و تهران و از سوی دیگر با چرکن، بادکوبه و هشترخان روسیه در تماس تجاری بوده است.
روسها در یک کیلومتری ساحل بندرگز، انبار و فانوس دریایی بلندی احداث کردند که پس از تخلیه کالاها از کشتیهای بزرگ، در حاشیه این شهر انبار میشد و سپس توسط قایق های کوچک آنها را به ساحل میآوردند تا به مازندران، شاهرود، دامغان و استرآباد منتقل شود.
بندر ترکمن، در قدیم دارای سه اسکله بود که به دلیل پسروی آب دریای خزر و کاهش آبخور کشتی ها و عدم چاره اندیشی به موقع، اکنون بقایای آن بهجا مانده است و این بندر خاصیت خود را از دست داده است و امروزه تنها مواد سوختی و نفت خام در حد ناچیز به مقصد نیروگاههای منطقه منتقل میشود.
حال باید بررسی کرد و دید که چرا استان گلستان از قافله فعالان حوزه دریایی خزر عقب مانده است و این استان تازه تأسیس با وجود اینکه دو بندر قدیمی ترکمن و گز را در حوزه جغرافیایی خود دارد، نتوانسته است به جایگاه واقعی خود برسد.
با مدنظر قرار دادن اینکه وجود زیرساخت های جاده ای، ریلی و دریایی در این دو شهرستان و نزدیکی به منطقه آزاد اقتصادی و تجاری تازه تأسیس "اینچه برون" و فرودگاه گرگان قرار دارد، باید گفت که با تقویت و اتصال تأسیسات بندری، ریلی، هوایی و جاده ای گلستان و ایجاد "حمل و نقل ترکیبی" می شود علاوه بر تحول عظیم در اقتصاد منطقه، گره بیکاری جوانان و نیروهای متخصص را باز کرد.
هر چند که تکنولوژی و بهره مندی از طراحی های مدرن ساخت بندر و لایروبی خلیج گرگان، مشکلات ورود و خروج کشتی های تجاری را مرتفع می کند، ولی آنچه که بیش از هر چیز نیاز می باشد، عزم همگانی مسئولان و کارشناسان حوزه های مختلف در استان گلستان برای استفاده از این فرصت و طرح موضوع در سفر دکتر رئیسی "رئیس جمهور" و هیأت دولت است که باید مغتنم شمرده شود.