امید جهانخواه امروز، سوم بهمن، در نشست خبری با اصحاب رسانه به مناسبت روز جهانی گمرک که در دفتر نظارت گمرک مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در این مدت ۱۴۱ هزار تن کالا به ارزش ۳۸۷ میلیون دلار از گمرکات استان وارد شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۱۰ و از نظر ارزشی ۴۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد. آمار مسافران عبوری از مبادی ورودی و خروجی استان نیز در این مدت ۷۴۱ نفر بوده است که این آمار نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۳۴۹ درصد رشد دارد.
وی با بیان اینکه طی ۹ ماه ابتدای امسال چند کشور به عنوان مصرف‌کننده صادراتی به کشورهای هدف ما افزوده شده، گفت: گمرکات لطف‌آباد و سرخس طی ۹ ماه ابتدای سال جاری بیشترین رشد صادراتی را داشته است. امسال صادرات از گمرک لطف‌آباد نسبت به سال گذشته ۶۰۰۰ درصد افزایش یافته و میزان صادرات از گمرک سرخس نیز نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۱۱ درصد رشد داشته است.
جهانخواه تصریح کرد: امسال فعالیت واحدهای تولیدی کاملا صادرات‌محور بوده و همین موضوع موجب گسترش بازار صادراتی استان شده است. کشورهایی همچون ونزوئلا و صربستان از جمله کشورهایی هستند که به تازگی به بازار صادراتی خراسان رضوی پیوسته‌اند. ما به این کشورها کالاهایی مثل زعفران، میوه، ماشین‌آلات و مواد خوراکی صادر می‌کنیم.
ناظر گمرکات خراسان رضوی با اشاره به سهم استان از میزان صادرات و واردات کشور بیان کرد: البته حدود ۱۱ کشور مانند بنگلادش، مصر، مجارستان و... از مقاصد صادراتی ما حذف شده است. با توجه به آمار صارات و واردات کشور سهم خراسان رضوی در ارتباط با افزایش صادرات کل کشور از نظر وزنی ۲ و از نظر ارزشی سه درصد و در ارتباط با واردات کل کشور از نظر وزنی ۳۰ و از نظر ارزشی یک درصد را شامل می‌شود.
وی ادامه داد: کشورهای هدف صادراتی خراسان رضوی ۷۶ مورد است که از میان آن افغانستان با ۳۹ درصد، ازبکستان با ۱۵ درصد، ترکمنستان با ۱۱ درصد، عراق با هفت درصد و پاکستان با پنج درصد بیشترین سهم را در تعاملات اقتصادی با خراسان رضوی به خود اختصاص داده‌اند. میزان صادرات کالا از گمرک دوغارون در ۹ ماه نخست امسال ۸۰۰۰ تن و به ارزش ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار دلار بوده که به دلیل شرایط به وجود آمده در کشور افغانستان و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۴۸ درصد کاهش داشته است.
جهانخواه اضافه کرد: طی ۹ ماه ابتدای سال ۱۴۰۰، ۲۲۲ هزار و ۵۵۷ تن کالا به ارزش ۵۷ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار از گمرک لطف‌آباد صادر شده است. میزان صادرات از مرز سرخس نیز ۱۱ درصد رشد داشته که دلیل افزایش چشم‌گیر رشد صادرات در این مرز بازگشایی زودهنگام آن بوده است.
وی در خصوص جایگاه صادرات گمرکات استان نسبت به کل کشور عنوان کرد: در کشور مرزها و مقاصد صادراتی فراوانی فعالیت دارد. نحوه حمل کالاهای صادراتی در استان نیز وابسته به ترکمنستان، کشورهای CIS و افغانستان است زیرا کالاهای صادراتی ما از این کشورها عبور می‌کند. شیوع ویروس کرونا و رویدادهایی که در افغانستان رخ داد، موجب کاهش آمار صادراتی در مرزها شد. در حال حاضر حدود ۸۷ درصد از کالاهای صادراتی خراسان رضوی در استان تولید می‌شود که بیش از ۵۳ درصد صادرات این کالاها به افغانستان از طریق مرز دوغارون و مابقی آن از دیگر مرزها همچون ماهی‌رود و میلک صادر می‌شود.
مدیر کل گمرکات مشهد ادامه داد: اکثر کالاهای وارداتی استان مربوط به نیازهای واحدهای تولیدی و شامل مواردی همچون مواد اولیه، ماشین‌آلات و... است. خراسان رضوی از لحاظ واردات کالا رتبه ۱۵ یا ۱۶ و از لحاظ صادرات نیز در رتبه پنجم یا ششم کشور را دارد.
جهانخواه افزود: آمار کالاهای اساسی متروکه مانند برنج و روغن و... در گمرکات خراسان رضوی صفر است. تعداد کالاهایی که گاهی در مسیر صادراتی برگشت خورده و متروکه می‌شود مثل نوشابه، آبمیوه و... کمتر از ۴۰ تن است که این آمار در مقایسه با سایر گمرکات بسیار کم بوده است.
وی با اشاره به دغدغه فعالان اقتصادی استان مبنی بر نبود واگن جهت صادارت خاطرنشان کرد: کمبود واگن برای صادرت ارتباطی به گمرک ندارد. این موضوع طی جلسات متعدد با مسئولان اتحادیه صادرکنندگان و سازمان‌های متولی صادرات و واردات استان تحت بررسی قرار گرفته است. طبق آخرین جلسه‌ای که برگزار شد، مسئولان فعال در حوزه راه‌آهن مشکلی در خصوص تامین واگن نداشته و در حال حاضر از بخش اعظمی از واگن‌ها به صورت خصوصی بهره‌برداری می‌شود.
ناظر گمرکات خراسان رضوی همچنین اشاره‌ای به بازارچه‌های تجاری در مرزها کرد و گفت: بازارچه‌های تجاری در حاشیه مرزها دستورالعمل‌های خاصی دارد. در خراسان رضوی سه بازارچه مرزی واقع در باجگیران، خواف و دوغارون فعال است که متاسفانه به دلیل شیوع ویروس کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ۲ طرف مرزها از ظرفیت این بازارچه‌ها به میزان مطلوب استفاده نشده و رونق کافی ندارد.
جهانخواه بیان کرد: یکی از وظایف گمرک ارائه بسته‌های تشویقی برای صادرکنندگان، واردکنندگان و فعالان مجاز اقتصادی است. بسته‌های تشویقی مواردی همچون تدوین اظهارنامه برای افرادی است که به صورت ثابت و قانونی در این حیطه مشغول به کار هستند. از دیگر بسته‌های تشویقی گمرک می‌توان به ضمانت‌نامه‌های بانکی اشاره کرد. در حال حاضر واحدهای تولیدی با کمبود نقدینگی مواجه بوده و قادر به پرداخت عوارض صادراتی نیستند؛ لذا گمرک به واحدهای تولیدی اجازه می‌دهد به جای پرداخت پول نقد جهت عوارض صادراتی از ضمانت‌نامه‌های بانکی استفاده کنند. مهلت استفاده از ضمانت‌های بانکی برای فعالان مجاز اقتصادی از زمان شروع درخواست تا مدت یک سال معین شده است.
وی افزود: همچنین ارائه انبارهای اختصاصی از دیگر بسته‌های تشویقی گمرکات به فعالان اقتصادی محسوب می‌شود که نقش پررنگی در تسهیل کار این فعالان دارد.
