به طور کلی خارخاسک را می توان گونه ای از گیاهان دارویی و در برخی مواقع علف هرز دانست که پرورش آن بسیار راحت خواهد بود. این گیاه متعلق به مناطق گرمسیری دنیای قدیم در اروپای جنوبی، استرالیا و سراسر آفریقا می باشد که امروزه نیز در آمریکای شمالی مشاهده خواهد شد.
آشنایی با نحوه پرورش خارخاسک
بهتر است بدانید که خارخاسک در واقع گیاهی علفی و یک ساله است که ساقه هایی خوابیده با انشعابات گسترده بر سطح خاک و پوشیده از تار دارد به گونه ای که برگ و ساقه های جوان آن توسط تار های ضعیف به خوبی پوشیده شده اند. برگ های خارخاسک نیز به صورت متقابل و اغلب نامساوی و مرکب از برگچه های کوچک و ریز هستند که به تعداد ۳ الی ۶ زوج در طرفین دمبرگ اصلی جای می گیرند.
زائده موجود در زیر برگ ها دارای نوک تیز و پوشیده از تار هستند و گل های آن نیز اغلب زرد کوچک، منفرد، دارای ۵ کاسبرگ و ۵ گلبرگ و ۱۰ پرچم است که به ندرت ۵ عدد آن ها به پایین دیسک چسبیده اند و ۵ تای دیگر هم متناوب با گلبرگ ها و از سایرین کوتاه تر و در قاعده دارای یک غده کوچک خواهند بود. تخمدان های گیاه دارای ۵ خانه، خامه ساده و کلاله پنج شاخه خواهد بود.
میوه های خارخاسک نیز به شکل مجموعه ای قابه دار و ناشکوفا که در مواقع رسیدن قسمت های پنجگانه آن از یکدیگر جدا و پراکنده خواهند شد. در واقع هر یک از این قسمت های پنجگانه در سطح بیرونی خاردار هستند و برگ میوه های آن سبز مایل به زرد، بدون بو و با طعمی مشخص خواهد بود. بر روی هر مری کرپ تقریبا ۴ خار بلند و سخت مشاهده می شود.
گیاه خارخاسک با گل های زرد رنگ در مناطق صحرایی و با شرایط نامناسب هم رشد می کند. خارخاسک را می توان به عنوان گیاهی یک ساله در آب و هوای سرد تر پرورش داد و همچنین از ترکیب های مفید و فعال موجود در آن می توان به ساپونین ها، فلاونوئیدها، لیگنینامیدها، آلکالوئیدها و گلیکوزیدها اشاره کرد.
دستورالعمل کاشت و تکثیر
توجه داشته باشید که معمولا گیاه خارخاسک از طریق بذر کشت می شود. بذر های تازه از خود خواب نشان می دهد و به همین خاطر کاشت آن ها بلافاصله پس از رسیدن باعث جوانه زنی کمتر گیاهتان خواهد شد. معمولا در طول فصول پاییز و زمستان خواب آن ها طی شده و در بهار و اوایل تابستان نیز در شرایط مرطوب گیاهتان جوانه خواهد زد.
معمولا گیاه خارخاسک می تواند در آب و هوای گرم و حتی مناطق صحرایی با شرایط نامناسب هم به خوبی روند رشد خود طی کند. بهتر است بدانید که ریشه های فرعی زیاد این گیاه باعث شده تا گیاه بتواند رطوبت را درون خاک های کم آب نیز به خوبی جذب کند.
بیشتر بخوانید:
آموزش کاشت گیاه خاکشیر و پرورش آن
کاشت، تکثیر و پرورش گیاه کوکب کوهی
دقت داشته باشید که این گیاه برای جوانه زنی سریع تر نیاز به خاک مرطوب دارد و البته پس از اینکه گیاه کمی رشد کرد و به اصطلاح متسقر شد می تواند به خاک های خشک مقاومت نشان دهد. همچنین نباید از این نکته غافل شوید که بذر های خارخاسک در شرایط نوری کامل رشد بهتری خواهند داشت.
شرایط مورد نیاز برای پرورش گیاه خارخاسک
همانطور که می دانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی طی کنند نیاز به شرایطی دارند که شما بایستی آن را فراهم کنید. به همین منظور در ادامه به بیان برخی از شرایط لازم جهت کاشت و پرورش گیاه خارخاسک پرداخته ایم.
نور و دما:
به صراحت می توان گفت که این گیاه در شرایط نور کامل می تواند بهترین رشد خود را نشان دهد. البته که نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرد که در غیر اینصورت با سوختگی شدید برگ های آن مواجه خواهید شد. از آنجایی که خارخاسک قابلیت رشد در شرایط دمایی نامناسب را دارد پس لازم نیست برای محیط کشت آن یک بازه دمایی ثابت ایجاد نمایید.
آبیاری منظم:
با وجود اینکه گیاه خارخاسک در طول روند جوانه زنی نیاز به بستری مرطوب دارد و نباید در آبیاری آن کوتاهی کنید اما پس از جوانه زنی و بالغ شدن گیاه می توانید میزان آبیاری را کاهش دهید تا بستر گیاهتان غرقابی نشود که در غیر اینصورت با پوسیدگی ریشه ها مواجه خواهید شد.
خواص درمانی گیاه خارخاسک
بهتر است بدانید که خارخاسک دارای خواص درمانی و طب سنتی بسیار زیادی است که در ادامه به بیان برخی از این خواص و مزیت های گیاه خارخاسک پرداخته ایم.
این گیاه معمولا برای دفع کننده سنگ های مجاری ادراری و تقویت کننده ی قوای جنسی استفاده می شود به گونه ای که در طب سنتی برای خارخاسک اثر مدر و دفع کننده سنگ های مجاری ادراری و تقویت کننده قوای جنسی تعیین شده و از آن به عنوان درمان کننده عفونت و التهاب لثه نیز استفاده خواهد شد.
تقویت توده های عضلانی، رفع تصلب شرایین، کمردرد، بیماری های کلیه و نقرس، تقویت پرخوری، مسمومیت غذایی، ضدعفونی کننده، عفونت های مجاری ادرار، اگزما، اختلالات ایمنی، از بین بردن کک، جوش دهان، درد لثه، ورم گلو، تقویت نیروی جنسی، شادابی رنگ چهره و درد مفاصل خواهد بود.
این گیاه خارخاسک بین ورزشکاران به ویژه بدن سازان به همراه مکمل های غذایی برای تقویت توده عضلانی و افزایش قدرت مصرف خواهد شد.
گیاه خارخاسک باعث کاهش قند خون بیماران دیابتی نیز می شود و همچنین دفع کننده سنگ های مجاری ادراری و تسهیل دهنده عمل تصفیه خون و اعمال کبدی خواهد بود.
در طب سنتی چینی و هندی به منظور درمان بیماری کبد و کلیه و بیماری های قلبی و عروقی از این گیاه استفاده خواهد شد.
میوه خارخاسک مانند عصاره گیاه عمل می کند و دم کرده میوه آن عموما برطرف کننده بیماری های کلیه و نقرس خواهد بود. علاوه بر آن امروزه بسیاری از کارشناسان استفاده موضعی روغن گیاه خارخاسک را در تسکین درد مفاصل و کمر بسیار تاثیرگذار می خوانند.
