رفلاکس معده چیست؟
رفلاکس معده یک بیماری شایع مربوط به معده است که موجب می شود اسید معده ما به سمت مری حرکت کند. در افرادی که به رفلاکس معده مبتلا هستند، دریچه عضلانی حلقه ای شکل مری به خوبی مسدود نمی شود. در نتیجه بعد از صرف غذا بخشی از اسید و محتویات معده به سمت مری حرکت می کند. این موضوع معمولاً در اثر ضعف یا آسیب ماهیچه های این بخش از معده ایجاد می شود. افرادی که حداقل ۲ بار در هفته سوزش سر دل را تجربه می کنند و به اصطلاح ترش می کنند، در دسته افرادی که مشکل رفلاکس معده دارند قرار می گیرند.
علت رفلاکس معده
به طور کلی علت رفلاکس یا ترش کردن به طور دقیق مشخص نیست و فاکتورهای مختلفی در ایجاد این مشکل دخیل هستند. در ادامه به مهم ترین عوامل مؤثر بر رفلاکس معده اشاره شده است.
- افرادی که بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز می کشند، بیشتر در معرض رفلاکس قرار دارند.
- افراد چاق و دارای اضافه وزن
- خوردن وعده های غذایی سنگین
- مصرف میان وعده نزدیک به زمان خواب
- خوردن غذاهای اسیدی، ترش، مرکبات، گوجه فرنگی، شکلات، نعناع، سیر، پیاز
- مصرف غذاهای تند و چرب
- سیگار
- افراد با زمینه ارثی
- نوشابه های گازدار و الکلی
- مصرف زیاد چای و قهوه
- بارداری
- مصرف برخی داروها مثل آسپرین، ایبوپروفن و داروهای شل کننده عضلات و فشار خون
رفلاکس معده در برخی افراد بدون هیچ علائم و ناراحتی ایجاد می شود. این نوع رفلاکس هیچ ضرری ندارد و کاملاً طبیعی است. اما زمانی که رفلاکس موجب سوزش گلو و ایجاد احساس اسیدی و ترشی در گلو شود، رفلاکس نیاز به درمان دارد. آمارها نشان می دهد که حدود ۱۴ تا ۲۰ درصد از بزرگسالان در ایالات متحده به رفلاکس معده مبتلا هستند و حدود ۷ درصد از آن ها احساس سوزش و ناراحتی در ناحیه قفسه سینه و گلو را تجربه می کنند
برای درمان سریع رفلاکس باید ابتدا با علائم این مشکل آشنا باشید. برخی افراد علائم رفلاکس را با بیماری های قلبی و مشکلات مربوط به قلب اشتباه می گیرند و از همین رو شناسایی دقیق علائم رفلاکس معده به مری می تواند به شما برای انتخاب روش درمان مناسب کمک کند.
- احساس سوزش و ناراحتی سر دل
- احساس مزه ترش یا تلخ در گلو و دهان
- نفخ شکم
- آروغ زدن
- احساس سنگینی و گیر افتادن غذا در گلو
- سکسکه
- حالت تهوع
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- خس خس سینه
- گرفتگی صدا
- گلو درد
- سرفه خشک
- التهاب سینوس ها
- پوسیدگی سریع دندان ها
افرادی که با مشکل رفلاکس دست و پنجه نرم می کنند، ممکن است با خود فکر کنند که آیا رفلاکس یا ترش کردن قابل درمان است یا خیر. باید بدانید که این بیماری روش های درمانی متنوعی دارد و کمک گرفتن از این روش ها در کنار انتخاب یک سبک زندگی سالم می تواند به این افراد کمک کند تا علائم بیماری را کاهش دهند.
۱- برای درمان خانگی اسید معده در گلو پرخوری نکنید
در جایی که مری به معده باز می شود، یک ماهیچه حلقه ای شکل وجود دارد که به آن اسفنکتر تحتانی مری گفته می شود. این ماهیچه درست مثل یک دریچه عمل می کند و از خروج محتوای اسیدی معده به مری جلوگیری می کند. اسفنکتر تحتانی مری تنها در زمان بلع، استفراغ و آروغ زدن باز می شود. افرادی که به رفلاکس معده مبتلا هستند، این ماهیچه ضعیف می شود و از همین رو اگر به آن فشار وارد شود، اسید معده وارد مری می شود. معمولاً رفلاکس معده بعد از غذا خوردن ایجاد می شود. هر چقدر بیشتر غذا بخورید و پر خوری کنید، علائم رفلاکس معده نیز شدید تر خواهد بود. از همین رو خوردن وعده های غذایی کوچک می تواند به کاهش علائم رفلاکس کمک کند.
۲- برای درمان خانگی رفلاکس معده وزن خود را کاهش دهید
دیافراگم ماهیچه ای است که در بخش بالای شکم قرار دارد. این ماهیچه در افراد سالم به اسفنکتر تحتانی مری کم می کند تا به موقع باز و بسته شود. حالا اگر مقدار چربی های شکمی افزایش پیدا کند، فشار شکم زیاد می شود و اسفنکتر تحتانی مری به سمت بالا رانده می شود. به این وضعیت فتق هیاتوس گفته می شود. این موضوع معمولاً در افراد چاق و خانم های باردار ایجاد می شود. مطالعات نشان می دهد که کاهش وزن به خصوص در ناحیه شکمی می تواند به کاهش علائم خطرناک رفلاکس معده و همچنین درمان این بیماری کمک کند.
3- برای درمان سریع رفلاکس رژیم کم کربوهیدرات مصرف کنید
افرادی که از رژیم های کم کربوهیدرات استفاده می کنند، معمولاً رفلاکس کمتری را تجربه می کنند. مطالعات نشان می دهد که کربوهیدرات های هضم نشده می تواند موجب رشد بیش از حد باکتری ها و ایجاد فشار داخل شکم شود و این موضوع زمینه رفلاکس را فراهم می کند.
۴- برای درمان سریع رفلاکس قهوه کمتری بنوشید
مطالعات نشان می دهد که مصرف قهوه می تواند به طور موقت ماهیچه تحتانی مری را ضعیف کند و خطر رفلاکس معده را افزایش دهد. قهوه حاوی کافئین و ترکیباتی است که موجب تشدید علائم رفلاکس می شود. قهوه در برخی افراد موجب بدتر شدن علائم رفلاکس معده می شود و در برخی دیگر تأثیری ندارد. بنابراین اگر شما جز آن دسته از افرادی هستید که با خوردن قهوه دچار رفلاکس می شوید، بهتر است که مصرف آن را محدود کنید.
۵- برای درمان سریع رفلاکس آدامس بجوید
مطالعات نشان می دهد که جویدن آدامس موجب کاهش اسیدیته در مری می شود. آدامس با افزایش بزاق موجب پاکسازی مری و کاهش رفلاکس می شود.
۶- برای کاهش علائم رفلاکس پیاز خام نخورید
مطالعات نشان می دهد که پیاز خام موجب تشدید علائم رفلاکس می شود. افرادی که در کنار وعده های غذایی خود از پیاز خام استفاده می کند، به طور قابل توجهی بیشتر به علائم رفلاکس مبتلا می شوند. پیاز پوشش مری را تحریک می کند و موجب تشدید سوزش معده می شود.
۷- برای کاهش علائم رفلاکس مصرف آب مرکبات را کاهش دهید
در مطالعه ای که روی ۴۰۰ بیمار مبتلا به رفلاکس انجام شد، مشخص شد که نوشیدن آب مرکباتی مثل پرتقال و گریپ فروت می تواند اسیدیته معده را افزایش دهد و موجب تشدید علائم رفلاکس شود. در واقع آب مرکبات موجب برگشت اسید به مری نمی شود بلکه باعث می شود تا پوشش مری تحریک شود و فرد در معده احساس سوزش کند.
۸- برای کاهش علائم رفلاکس معده کمتر شکلات بخورید
شکلات موجب ضعف اسفنکتر تحتانی مری می شود. مطالعات نشان می دهد که خوردن شکلات علائم رفلاکس معده را افزایش می دهد.
۹- برای درمان رفلاکس از نعناع به مقدار محدود استفاده کنید
خیلی از افراد فکر می کنند که مصرف نعناع برای معده و رفلاکس خوب است. اما باید بدانید که افرادی که از مقدار زیادی نعناع یا آبنبات ها و آدامس های حاوی نعناع استفاده می کنند، رفلاکس بیشتری را تجربه می کنند.
۱۰- برای درمان خانگی رفلاکس معده زیر سرتان را بلند کنید
برخی افراد در طول شب نیز علائم رفلاکس دارند. رفلاکس موجی کاهش کیفیت خواب می شود. برای رفع علائم رفلاکس می توانید زیر سرتان را کمی بلند کنید و از بالشت بلندتری استفاده کنید. مطالعات نشان می دهد که بلندتر کردن زیر سر موجب کاهش علائم رفلاکس می شود.
۱۱- برای درمان رفلاکس، ۳ ساعت قبل از خواب غذا نخورید
افرادی که رفلاکس معده دارند، نباید تا ۳ ساعت قبل از خواب غذا بخورند. مطالعات نشان می دهد که خوردن غذا نزدیک به زمان خواب موجب می شود تا فرد علائم رفلاکس بیشتری را تجربه کند.
۱۲- برای درمان سریع رفلاکس به سمت چپ بخوابید
خوابیدن به پهلوی سمت راست موجب تشدید علائم رفلاکس می شود. هنوز دلیل این امر مشخص نیست اما مری وارد بخش راست معده می شود. در نتیجه زمانی که به پهلوی چپ می خوابید اسفنکتر تحتانی مری بالاتر از سطح اسید قرار می گیرد و احتمال نشت اسید معده کاهش پیدا می کند.
۱۳- برای درمان سریع رفلاکس ریلکس باشید
استرس و ناراحتی موجب تشدید رفلاکس می شود. افرادی که دائماً مضطرب هستند، بیشتر به رفلاکس معده مبتلا می شوند. برای کاهش استرس سعی کنید از روش کنترل تنفس یا مدیتیشن استفاده کنید.
۱۴- برای درمان خانگی رفلاکس از زنجبیل استفاده کنید
تحقیقات نشان می دهد که زنجبیل در کاهش رفلاکس بسیار مؤثر است. افرادی که در روز حدود ۱۵۰۰ میلی گرم زنجبیل مصرف می کنند، کمتر عوارض رفلاکس را تجربه می کنند. برای مصرف زنجبیل می توانید آن را به غذاها، دمنوش و چای و سالاد خود اضافه کنید.
۱۵- روش درمان رفلاکس معده با عسل را امتحان کنید
عسل یک ماده فوق العاده مؤثر برای درمان سریع رفلاکس است. مصرف عسل موجب از بین رفتن سوزش معده و تسکین درد معده می شود. افرادی که روزانه دو قاشق عسل می خورند و از ترکیب آب گرم و عسل به صورت ناشتا استفاده می کنند، کمتر با علائم رفلاکس روبرو می شوند.
۱۶- برای درمان از قرص رفلاکس استفاده کنید
افرادی که به میزان زیاد به رفلاکس مبتلا می شوند و روش های خانگی برای درمان آن ها مؤثر نیست و دائم به دنبال این هستند که برای رفلاکس معده چه بخوریم، باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنند و از دارو کمک بگیرند. معمولاً دارو برای رفلاکس معده با توجه به شدت و علائم بیمار تجویز می شود. برای این امر پزشکان معمولاً از داروهایی مثل فاموتیدین، آلومینیوم هیدروکساید، منیزیم هیدروکساید، سایمتیکون، کربنات کلسیم، بیکربنات سدیم، متوکلوپرامید، سیزاپراید و سایمتیدین و… استفاده می شود.
آیا دارچین برای درمان رفلاکس معده مفید است؟
اگر در مورد رابطه دارچین و رفلاکس معده چیزهایی شنیده اید، باید بدانید که دارچین یک ادویه بی نظیر برای تقویت معده است اما هیچ مطالعه ای در مورد تأثیر این ادویه بر کاهش علائم رفلاکس انجام نشده است. بسیاری از افراد بعد از خوردن دارچین دچار تشدید علائم رفلاکس می شوند. بنابراین بهتر است از این ادویه به مقدار محدود استفاده کنید.
برای درمان رفلاکس معده در کرونا چه کار کنیم؟
رفلاکس معده و تب می تواند از علائم بیماری کرونا باشد که معمولاً با گلو درد، سرفه و تنگی نفس نیز همراه می شود. برای کاهش علائم رفلاکس این افرادنباید از مواد حاوی نشاسته، کربوهیدرات، لبنیات، حبوبات و میوه هایی مثل آلو، سیب، هلو و گلابی استفاده کنند. توجه داشته باشید که برای درمان این موضوع باید روند درمان انجام شود و شما تنها باید از مصرف غذاهای تحریک کننده و مضر اجتناب کنید.
آیا رفلاکس معده خطرناک است؟
در اکثر مواقع رفلاکس معده یک بیماری قابل کنترل است. افرادی که از رژیم غذایی مناسبی پیروی می کنند و تحت نظر پزشک قرار دارند، کمتر با این بیماری دچار مشکلات جدی می شوند. اما بی توجهی به علائم رفلاکس و رعایت نکردن رژیم غذایی و روش های درمانی می تواند به مرور موجب آسیب به مری، بیماری های دهان و دندان و همچنین زخم معده شود. افرادی که سوزش معده شدید را تجربه می کنند و یا زیاد با مشکل رفلاکس مواجه می شوند، باید تحت درمان قرار پزشک قرار بگیرند.
علائم رفلاکس معده نوزاد
بسیاری از نوزادان به رفلاکس معده مبتلا هستند که معمولاً این مشکل در آن ها خطری ندارد. رایج ترین علائم رفلاکس معده در نوزادان عبارت اند از:
- استفراغ جهنده بعد از مصرف شیر
- بالا آوردن زرد آب
- عدم تمایل به غذا خوردن
- وجود خون در مدفوع
- سرفه مزمن
- گریه نوزاد بعد از غذا
- برای درمان رفلاکس در نوزادان باید در وعده های کوچک تر به نوزاد شیر بدهید.
- هر چند دقیقه شیر دهی را قطع کنید تا نوزاد آروغ بزند.
- نوزاد باید بعد از شیر برای حدود ۳۰ دقیقه به صورت عمودی قرار بگیرد.
- از پستانک یا شیشه شیر متناسب با سایز دهان کودک استفاده کنید.
- برای خواباندن کودک او را به پشت بخوابانید.
- اگر به رفلاکس معده مبتلا هستید، سعی کنید آرام و کم غذا بخورید.
- غذاهای اسیدی و تحریک کننده نخورید.
- نوشیدنی های گازدار مصرف نکنید.
- بعد از غذا چرت نزنید و حتماً بایستید یا بنشینید.
- سیگار نکشید.
- استرس را از خود دور کنید.
افرادی که از رژیم غذای مناسبی پیروی می کنند و مراقبت سلامت خود هستند، کمتر با علائم شدید رفلاکس معده روبرو می شوند. اگر به رفلاکس معده مبتلا هستید، قبل از هر چیزی باید سبک زندگی خود را تغییر دهید و سعی کنید استرس و نگرانی را از خود دور نمایید. فراموش نکنید که در بسیاری از مواقع لازم است برای کاهش رفلاکش معده از دارو و روش های درمانی مؤثر استفاده کنید.
