افزایش پدیده زباله‌گردگری کودکان، تهدیدی بر سلامتی روان جامعه

احمد اکبری در گفت‌وگو با ایسنا افزود: امروزه شاهدیم که تعداد بسیاری از کودکان بدون دستکش در سطل‎های زباله به دنبال زباله خشک و تر هستند که برای سلامت، بهداشت و آینده‌شان مشکلات جدی به وجود می‎آورد.
وی بیان کرد: برخی از این کودکان آسیب دیده نیازمند خدمات روانشناسی و بهداشتی درمانی هستند که توسط سازمان‌های حمایتی باید مورد توجه قرار گیرند و به آن‌ها کمک کرد تا به جامعه بازگردند.
این صاحب‌نظر آموزش فلسفه برای کودکان در حوزه تعلیم و تربیت مطرح کرد: چون کودکان به بلوغ عاطفی و اجتماعی نرسیده‌اند اگر در مشاغلی از این دست فعالیت کنند ممکن است بعدها به سمت اعتیاد و دیگر مشکلات اجتماعی نیز بروند.
وی عنوان کرد: اگر به وضعیت کودکان زباله‌‎گرد توجهی نشود در آینده نزدیک شاهد آسیب‌های جدی خواهیم بود، رشد کودکان نیازمند یک محیط آرام، امن و پایدار است و چنانچه به هر دلیلی این محیط عاطفی، اجتماعی و تربیتی برای آن‌ها فراهم نشود به عقیده بسیاری از رفتارگراها امید به آینده این کودکان توهمی بیش نیست.
اکبری ادامه داد: نسلی که از این طریق ارتزاق کند و در این فضا بزرگ شود می‎تواند حاوی یک سری از مشکلاتی باشد که خودشان در طول این دوره تجربه کرده‌اند و بعدها حق خود می‎دانند که بخواهند با انجام هنجارشکنی‌ها و رفتارهای غیر قانونی از جامعه انتقام بگیرند.
جامعه آمادگی پس دادن یک تاوان سنگین را داشته باشد
وی در همین خصوص تصریح کرد: هر چه قدر جامعه نسبت به شرایط تربیتی کودکان زباله‎‌گرد بی‎‌تفاوت باشد باید آمادگی پس دادن یک تاوان سنگین را داشته باشد.
متخصص آموزش تفکر به کودکان در کاشمر گفت: متأسفانه کودکان زباله‏‌گرد در معرض آسیب‌های بسیار جدی قرار دارند؛ این کودکان به‌ واسطه زباله‌گردی از حقوقی مانند حق کودکی، حق تحصیل و حقوق بهداشتی محروم می‌شوند؛ از سوی دیگر در معرض خشونت‌های کلامی و برخوردهای توهین‌آمیز قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به اینکه زباله‎‌گردی کودکان به دلیل افزایش فشارهای مالی و اقتصادی و افزایش فقر در جامعه به یک آسیب نوپدید در کاشمر تبدیل شده است، بیان کرد: با توجه به اینکه اکنون زندان‌ها مملو از زندانی شده و هزینه نگهداری آن‌ها بسیار سخت است اگر کودکان بخواهند به زباله‌‎گردی روی آورند و از سویی نسبت به مسئله تعلیم و تربیت، موضوعات معیشتی و مشکلات اقتصادی و بحران‎های اجتماعی خانواده‌‎ها بی‎‌تفاوت باشیم قطعا در آینده نزدیک با بحران‎های دیگری مواجه خواهیم بود.
این روانشناس کودکان ادامه داد: وضعیت اقتصادی خانواده‌ها به گونه‌ای شده که با این مشاغل کاذب دیگر نمی‌شود نیازهای یک خانواده را تامین نمود به همین دلیل با کوچکترین اتفاقی که برای سرپرست خانواده و یا حتی وضعیت اقتصادی می‌افتد ناچار از کودکان برای کمک به معیشت خانواده استفاده می‌شود.
وی عنوان کرد: معضلات موجود در منطقه کاشمر مانند نبودِ اشتغال مناسب، فقر، مهاجرت از روستا به شهر، حاشیه‌نشینی و چرخه معیوب اقتصادی باعث می‌شود تا کودکان مجبور به کار و گاه زباله‌گردی شوند.
اکبری تصریح کرد: خانواده‌ زباله‎‌گردها به دلیل مشکلات اقتصادی که با آن مواجه هستند الگوی ثابتی برای تربیت فرزند ندارند و برخی نمی‎توانند شرایط را از نظر اقتصادی فراهم کنند و این موجب بروز مشکلاتی می‎شود و طبقه اجتماعی تعداد بسیاری از این کودکان افت کرده و از سویی شرایط سخت شغلی امکان رشد ذهنی، اجتماعی و عاطفی را برای کودکان بسیار پائین می‎‌آورد.
کودکان زباله‌گرد خوبی‎‌های تعلیم و تربیت سامان‌‎مند را از دست می‎دهند
مدیر گروه جهاد دانشگاهی کاشمر بیان کرد: کودکان بسیاری در کاشمر شرایط تربیتی را با حضور در عرصه کارهای بسیار سخت و خطرناک از جمله زباله‌گردی از دست می‎دهند و جریان رشدشان به مخاطره می‎افتد.
وی گفت: این کودکان به میزانی که از شرایط خوب تعلیم و تربیت دور می‌شوند مواهب و خوبی‎های تعلیم و تربیت سامان‎‌مند را از دست می‎دهند.
استاد روانشناسی مرکز آموزش عالی علمی کاربردی جهاد دانشگاهی کاشمر بیان کرد: کودکان زباله‌گرد یا کودکان کار در آینده و در حاشیه شهرها نسلی را از افرادی که خیلی نشود رویشان به عنوان یک شهروند آگاه حساب نمود تشکیل خواهند داد که معضلات اجتماعی را در بزرگسالی تشدید می‎کنند.
زباله‌گردی خانوادگی در کاشمر
وی در ادامه به راهکارهای برطرف شدن این معضل و آسیب‎های اجتماعی ناشی از آن اشاره کرد و افزود: براساس ماده واحد لایحه قانونی مصوب سال ۱۳۵۹ در راستای تحقق اصل ۲۱ و ۲۹ قانون اساسی از جمله حمایت از خانواده‌های بی‎‌سرپرست و نیازمند و ارائه خدماتی به کودکان این خانواده‌ها ابتدا سازمان بهزیستی به عنوان متولی این موضوع باید خانواده‌‎های آسیب دیده را شناسایی نموده و متناسب با سن و سال آن‌ها امکانات لازم را برای یک زندگی حداقلی برایشان فراهم کنند و از سویی خانواده‌ها را مجاب کنند با کمک‎هایی که از بهزیستی و دیگر سازمان‌های حمایتی دریافت می‎کنند زمینه تعلیم و تربیت را در خانه و مدرسه برای کودک فراهم کنند.
اکبری تصریح کرد: این امر موجب تشویق خانواده‌ها و مشارکت آن‌ها در راستای فعالیت‎های تربیتی می‎شود، همچنین به مرور سلامت اجتماعی جامعه را تضمین می‎کند، حتی بهزیستی می‎تواند سرپرستی برخی از کودکان بی‌‎سرپرست و بد سرپرست که مجبور به زباله‎‌گردی هستند را برعهده بگیرد این اقدام می‎تواند از هزینه‌هایی که در آینده به جامعه تحمیل می‎شود جلوگیری کند.
وی بیان کرد: اگر چه در گذشته فقط مردان در کاشمر اقدام به جمع‌‎آوری زباله می‌کردند اما اکنون این وضعیت خانوادگی شده است و متاسفانه برخلاف گذشته ناخواسته و بالاجبار کودکان هم برای کمک به خانواده در تامین معاش به جمع زباله‌گردها پیوسته‌اند.
وی در پایان از افزایش جمعیت متکدیان کاشمر و مهاجرت از شهرهای اطراف به این شهر خبر داد و گفت: تکدی‌گری به عنوان یکی از پدیده‌های ناهنجار در گوشه و کنار شهر کاشمر قابل مشاهده است و می‌توان آن را زاده بیکاری، اعتیاد، بیماری، مهاجرت، فقر و حاشیه‌نشینی دانست.