افزایش لوازم یدکی تقلبی در بازار

روزنامه «دنیای اقتصاد» نوشت: «نیاز رانندگان اتوبوس‌ها، کامیون‌ها و تاکسی‌ به قطعات یدکی، باعث شد ستاد مبارزه با کرونا فروشندگان لوازم یدکی را در گروه یک قرار دهد. از خرداد سال گذشته تاکنون، در شرایطی که اغلب کشور قرمز بودند، فروشندگان لوازم یدکی باز بودند. البته با کاهش تردد خودروها، نیاز به قطعه نیز کاهش یافت و دچار رکود نسبی در این حوزه شدیم.
از سوی دیگر افزایش قیمت لوازم یدکی داخلی، ممنوعیت طولانی‌مدت واردات قانونی لوازم یدکی خودروهای خارجی و همچنین ناکافی‌بودن مقطعی و موردی عرضه لوازم یدکی خودرو و موتورسیکلت در شبکه رسمی خدمات پس از فروش، مالکان خودروها و موتورسیکلت‌ها را با مشکل عرضه لوازم یدکی اصلی و تقلبی در بازار مواجه کرده است. در این ماجرا، افرادی که به دلیل استفاده طولانی‌مدت از وسایل نقلیه، مراکز فروش و اجناس قابل اعتماد را تشخیص می‌دهند، با دردسر کمتری مواجه می‌شوند ولی بقیه جامعه، دچار دردسرهایی در زمینه تعویض چندباره یک قطعه، آسیب به سایر قطعات خودرو، توقف‌های ناخواسته به دلیل خرابی خودرو و مسائلی از این دست می‌شوند.
تعمیر چندباره به دلیل قطعه تقلبی
به تعمیر افتادن خودرو به اندازه کافی آزاردهنده هست. حال تصور کنید در کمتر از یک هفته بعد از خروج از تعمیرگاه، خودروی شما دوباره نیاز به تعمیر داشته باشد، چون یا قطعه تعویض‌شده دوباره معیوب شده یا مشکل دیگری در خودرو ایجاد شده است. بنابراین با این سوال مواجه می‌شوید که قطعه تعویضی مشکل داشته یا تعمیرکار به اشتباه یا به عمد شما را در خرج انداخته است؟ سوالی که به این سادگی‌ها به پاسخ آن نخواهید رسید. نکته جالب این که برخی سازندگان داخلی یا حتی قاچاق‌کنندگان قطعات خارجی بدلی، محصولات خود را به اسم تولید برندهای معتبر در بازار عرضه می‌کنند که این مساله، تشخیص قطعه اصلی از بدلی را دشوارتر می‌کند. طی روزهای اخیر جلسات متعددی بین قطعه‌سازان و ستاد مبارزه با قاچاق کالا برگزار شده که هدف اعلام‌شده برای این جلسات، کاهش حجم عرضه قطعات تقلبی زیرپله‌ای تا قاچاق در بازار است.
در همین رابطه خبرگزاری بازار برای بررسی وضعیت عرضه لوازم یدکی خودرو، نظرات سیدمهدی کاظمی، کارشناس قطعات یدکی خودرو را در خصوص قطعات تقلبی منعکس کرده که می‌گوید: مکانیک باید در خصوص مشکلات احتمالی به کارگیری قطعات تقلبی یا کم کیفیت، اطلاعات کافی داشته باشد و در زمان مواجهه با یک قطعه معیوب آن را باز و به مالک خودرو تحویل دهد و از او بخواهد که مطابق همان قطعه، جایگزین را خریداری کند و تحویل دهد. با این اقدام، فروشنده قطعه یدکی نیز قطعه اشتباهی یا کم‌کیفیت‌تر را ارائه نخواهد کرد چون مشتری انتظار همان قطعه با همان نام تجاری را دارد.
مراجعه مکرر برای تعمیرات
احتمالا برای شما هم پیش آمده است که وقتی برای تعمیر یک نقص فنی جزئی به تعمیرگاه مراجعه می‌کنید، بعد از آن باید بارها به تعمیرکاران دیگری مراجعه کنید تا نقص فنی قبلی یا ایرادات مشابه دیگری برطرف شود. در چنین شرایطی، سوال‌های متعددی در ذهن مالک خودرو ایجاد می‌شود. از قبیل این که چقدر تعمیرکاران مقصر هستند؟ چه درصدی از این معضل، از بازار لوازم یدکی نشات می‌گیرد؟
اگر تعمیرکاران اطلاعات لازم برای خرید قطعات اصلی را به مشتریان خود ارائه کرده و قطعه معیوب را هم برای خرید مشابه در اختیار او قرار دهند، نتیجه این می‌شود که نه‌تنها مشکلات ناشی از تعمیر کاهش می‌یابد بلکه خیلی زود مقصر اصلی در خرابی‌های بعد از تعمیر نیز شناخته خواهد شد؛ آن هم در شرایطی که می‌دانیم فضای کاری فروشندگان قطعه و تعمیرکاران، از یک مدل نظارت جامع برخوردار نیست و ممکن است هر یک از عوامل تعمیر نادرست خودرو یا فروش قطعه بدلی، تمایل داشته باشد مشکل به وجود آمده را به دیگری نسبت دهد.
فروش یا نصب قطعه اشتباه
یکی از مشکلاتی که در بازار تعمیر خودرو و موتورسیکلت به چشم می‌خورد، نصب قطعه اشتباه است. یعنی قطعه‌ای که مناسب آن مدل خودرو نیست و مشکلاتی را به وجود می‌آورد.
سیدمهدی کاظمی در این خصوص می‌گوید: به فروشندگان لوازم یدکی این موضوع را بارها گوشزد کرده‌ام که وقتی قصد دارید به عنوان فروشنده قطعات خودرو در بازار چراغ برق فعالیت داشته باشید، باید مدتی را صرف یادگیری قطعات خودرو کرده باشید. چندین سال در مغازه پیشکسوتان این حوزه شاگردی کرده باشید تا نه وقت مردم را تلف کنید و نه قطعه اشتباهی تحویل آنها دهید. فروشنده باید این مهارت‌ها را فراگرفته باشد که چه قطعه‌ای برای کجا کاربرد دارد؟ چه عملکردی دارد؟ از چه موادی تشکیل شده و جنس آن چیست؟ در بحث افزایش خرابی‌های بعد از تعمیر هم برخی از تعمیرکاران و هم بعضی از فروشندگان لوازم یدکی مقصر خواهند بود.
تحولات قیمتی
گزارش‌های میدانی از افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی قیمت قطعات خودرو تولید داخل در یک سال گذشته حکایت دارد که کمتر از افزایش قیمت سایر کالاهاست. در مورد قطعات خارجی اما تحولات قیمت، الگوی پرنوسان و ناهمگونی را تجربه کرده و بر اساس حجم قطعه موجود در بازار، شاهد کاهش و ثبات قیمت قطعات برخی برندها و افزایش قیمت شدید برخی دیگر از قطعات هستیم.»