قارچ سیاه در واقع یک عفونت قارچی خطرناک، نادر و مهاجم است، بیماری نادر قارچ سیاه در هند و در بین بیماران کووید ۱۹ شناسایی شده و به سرعت در حال گسترش است و اکنون در چند کشور جهان موارد جدیدی از ابتلاء به این بیماری گزارش شده که نگرانی بین المللی از شیوع آن را افزایش می‌دهد.
گفته می‌شود بیش از ۹ هزار نفر در هند به قارچ سیاه مبتلا شده‌اند و حالا مسعود مردانی عضو کمیته علمی ستاد مبارزه با کرونا از مشاهده مواردی از ابتلاء به بیماری عفونی «قارچ سیاه» در تهران خبر داده و گفته: «به صورت رسمی موارد اعلام نشده، مواردی بوده که بیماران مبتلا به کرونا بهبود پیدا کرده‌اند اما به عفونت قارچی مبتلا و در بیمارستان لقمان تهران بستری شده‌اند.»
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های عفونی آمریکا (CDC)، قارچ سیاه در کپک و مواد آلی پوسیده در خاک وجود دارد و از طریق استنشاق یا بریدگی و زخم‌های پوستی وارد بدن انسان می‌شود و روی سینوس‌ها تأثیر می‌گذارد.
یک علت ابتلای بیماران یا بهبودیافتگان کرونا می‌تواند این باشد که قارچ از طریق مرطوب کننده‌ها یا دستگاه‌های اکسیژن حاوی آب آلوده به آنها منتقل شده باشد. اما عفونت از طریق فرد به فرد قابل سرایت نیست. علت نام‌گذاری نیز آن است که لکه سیاهی بینی بیماران را فرا می‌گیرد.
دامنه خطر قارچ سیاه تاچه حد است؟
عفونت قارچی بسیار تهاجمی است و باید به سرعت مداوا شود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های عفونی آمریکا، نرخ مرگ و میر در پی ابتلاء به این عفونت را بالای ۵۰ درصد اعلام کرده که رقمی هشدار دهنده است. پزشکان باید بافت‌های مرده ناشی از عفونت را به سرعت از بدن بیمار جدا کنند. در برخی موارد لازم است بخشی از صورت بیمار برداشته شود تا قارچ به مغز نفوذ نکند.گاه عفونت در حدی پیشروی می‌کند که پزشکان ناچار می‌شوند چشم‌های بیمار را تخلیه کنند. مبتلایان در صورت درمان نشدن طی چند روز جان می‌سپارند.
چرا بیماران کووید ۱۹ به قارچ سیاه مبتلا می‌شوند؟
به گفته وزارت بهداشت هند، افراد دچار کمبود ایمنی و مستعد ابتلاء به بیماری‌های عفونی از جمله بیماران مبتلا به کووید ۱۹، بیماران دیابتی، افرادی که استروئید مصرف می‌کنند و افرادی که بیماری‌های دیگر مثل سرطان دارند و پیوند عضو داشته‌اند در برابر این بیماری آسیب‌پذیری بیشتری دارند. در این میان بیماران کرونایی به طور ویژه‌ای آسیب‌پذیرتر هستند، زیرا نه تنها ویروس سیستم ایمنی آنها را ضعیف کرده، بلکه «داروهایی که برای درمان آنها استفاده شده واکنش سیستم دفاعی بدن آنها را سرکوب کرده است.»به گفته این وزارتخانه، بیماران مبتلا به کووید که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شده‌اند و تحت اکسیژن درمانی هستند، ممکن است در مجاورت دستگاه رطوبت‌ساز باشند و این موضوع محیط را برای رشد قارچ‌ها، از جمله قارچ سیاه، مستعد می‌کند و آنها را در معرض خطر قرار می‌دهد. البته تاکید شده است هر فردی که به کووید ۱۹ مبتلا شده یا از آن بهبود یافته است، در خطر عفونت قارچ سیاه قرار ندارد. این عفونت در بیمارانی که به دیابت مبتلا نیستند، دیده نشده است.
قارچ سیاه تا چه حد رایج است؟
قارچ سیاه هرچند بیماری نادری است، ولی در سراسر جهان وجود دارد. با این حال به نظر می‌رسد این بیماری در هند رایج‌تر است. بسیاری از بیماران در هند به دلیل انجام ندادن معاینات سالانه نمی‌دانند که به دیابت مبتلا هستند. میزان مرگ و میر در پی ابتلاء به این بیماری عفونی به دلیل تأخیر در درمان بیماری در هند بیشتر است. آب و هوای هند نیز مساعد رشد قارچ، از جمله قارچ سیاه، است.قارچ سیاه مثل هر قارچ دیگری در هوای مرطوب و گرم سریع‌تر رشد می‌کند. اما چند روز پیش دکتر مسعود مردانی از مشاهده قارچ سیاه در تهران خبر داد و گفت: «بیماران کرونایی که به عفونت قارچ سیاه مبتلا شده‌اند، در بیمارستان لقمان تهران بستری و پس از درمان مرخص شدند.»
علائم بیماری قارچ سیاه
علائم «موکورمایکوزیس» یا همان عفونت قارچ سیاه به قسمتی از بدن که قارچ در آن رشد می‌کند، بستگی دارد. از جمله علائم این عفونت قارچی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تب، سرفه، سینه درد، تنگی نفس، تورم در یک سمت صورت، سردرد، گرفتگی سینوس، ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان، شکم درد، حالت تهوع و استفراغ، خون‌ریزی گوارشی، خون در مدفوع و اسهال، اگر پوست آلوده شده باشد، بخش تحت تأثیر قرار گرفته می‌تواند تاول زده، قرمز یا متورم شود. همچنین، ممکن است در این بخش سیاه رنگ یا گرما و درد احساس شود. در موارد شدید، فرد ممکن است تغییراتی در وضعیت روانی خود را تجربه کند یا وارد کما شود. این شرایط حتی می‌تواند مرگبار باشد.
عوارض قارچ سیاه
همان طور که هر بیماری عارضه‌ای دارد، عفونت قارچ سیاه هم در صورت مداوا نشدن فوری، عوارض بدی در پی خواهد داشت که می‌توان به نابینایی، لخته‌های خون یا رگ‌های خونی مسدود شده و آسیب عصبی اشاره کرد و درمان نکردن این عفونت می‌تواند به مرگ بیمار منجر شود.راه‌های پیشگیری از این عفونت قارچی چیست؟
راهی برای پیشگیری از تنفس هاگ‌های قارچ وجود ندارد. اما شما می‌توانید برخی اقدامات را برای کاهش احتمال ابتلاء به «موکورمایکوزیس» یا همان قارچ سیاه انجام دهید. اگر به شرایطی مبتلا هستید که خطر ابتلاء به قارچ سیاه را افزایش می‌دهد، این اقدامات از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شوند.از مناطقی با گرد و غبار یا خاک زیاد، مانند سایت‌های ساختمان سازی یا حفاری دور بمانید. اگر باید در این مناطق حضور داشته باشید، از یک ماسک مانند ماسک N۹۵ استفاده کنید. از آب آلوده پرهیز کنید مانند سیلاب یا آب ساختمان‌های آسیب دیده، به ویژه پس از بلایای طبیعی مانند سیل و توفان؛ اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است، از فعالیت‌هایی که شامل تماس با گرد و غبار و خاک می‌شوند، مانند باغبانی یا رسیدگی به حیاط خودداری کنید.
اگر نمی‌توانید از این موارد پرهیز کنید، از پوست خود با پوشیدن کفش، دستکش، شلوار بلند و پیراهن‌های آستین بلند محافظت کنید. بریدگی‌ها یا خراشیدگی‌ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن با آب و صابون شست‌وشو دهید. اگر به قارچ سیاه مبتلا شده‌اید، داروهای خود را بر اساس دستور پزشک مصرف کنید. اگر عوارض جانبی مشکل‌ساز شده‌اند یا عفونت بهبود نیافته است، بلافاصله پزشک خود را در جریان این شرایط قرار دهید.
موارد جدیدی از این بیماری در چند کشور جهان از جمله مصر، عراق و شیلی در آمریکای جنوبی مشاهده شده است که نگرانی از گسترش آن در جهان را افزایش می‌دهد. طبق گزارش خبرگزاری "شفق نیوز" یک بیمار کرونایی در عراق به دلیل ابتلاء به قارچ سیاه جان خود را از دست داده است.
شیوع قارچ سیاه در کشورهای دیگر
همچنین در مصر نیز چندین مورد از ابتلاء به قارچ سیاه مشاهده شده است اما مقامات این کشور می‌گویند بیماران در حال درمان هستند. دکتر کمال در وزارت بهداشت مصر به نشریه " نیو عرب" گفت: تعداد کمی از ابتلاء به بیماری قارچ سیاه در مصر شناسایی شده است. داروی کافی وجود دارد و بیماران در بیمارستان‌ها درمان می‌شوند.در آمریکای جنوبی، جامعه بیماری‌های عفونی شیلی از شناسایی یک مورد ابتلاء به بیماری قارچ سیاه در این کشور خبر داده است. در کشور اوروگوئه یکی دیگر از کشورهای آمریکای لاتین نیز یک مورد از ابتلاء به این بیماری گزارش شده است.
