در سه ماهه اول سال 1404، سازمان بورس و اوراق بهادار ایران به بررسی عملکرد خود در راستای توسعه بازار سرمایه، شفافیت بیشتر و تأمین مالی برای پروژه‌های اقتصادی پرداخت. این گزارش که به تحلیل آمار و اقدامات مختلف سازمان در این دوره می‌پردازد، مدعی است روند بازار سرمایه رو به جلو است، هرچند همچنان با چالش‌هایی روبه‌روست که نیاز به رسیدگی فوری دارند.
رشد تأمین مالی و تشکیل سرمایه
در این دوره، تأمین مالی از طریق بازار سرمایه با مبلغی معادل 180 هزار میلیارد تومان انجام شد. این رقم به وضوح نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژه‌های مختلف اقتصادی است. سهم اوراق بدهی از این تأمین مالی حدود 135 هزار میلیارد تومان و سهم سهام نیز 45 هزار میلیارد تومان بوده است. این رشد در تأمین مالی، به ویژه در زمینه اوراق بدهی، به طور عمده به دلیل نیازهای مداوم بازار به تأمین منابع مالی برای طرح‌های زیرساختی و تولیدی است.
تعداد نهادهای مالی تحت نظارت
سازمان بورس در راستای نظارت بر نهادهای مالی، در سه ماهه اول سال 1404 اقدام به پایش و ارزیابی 528 نهاد مالی تحت نظارت خود نمود. این نهادها شامل شرکت‌های سبدگردان، مشاوران سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و دیگر شرکت‌های فعال در بازار سرمایه هستند. همچنین، تعداد مجوزهای تأسیس نهادهای مالی جدید در این دوره به 10 مجوز رسید که این موضوع نشان‌دهنده گسترش فعالیت‌های مالی در کشور است.
گزارش‌های تخلف و اقدامات نظارتی
سازمان بورس در تلاش است تا با استفاده از ابزارهای نظارتی، تخلفات بازار را شناسایی و اقدامات لازم را انجام دهد. در سه ماهه اول سال 1404، تعداد 364 گزارش تخلف به مراجع رسیدگی ارجاع شد. این تخلفات شامل نقض قوانین بازار، معاملات غیرقانونی و عدم رعایت حقوق سرمایه‌گذاران بود. سازمان بورس همچنین برای رفع این مشکلات به اقدامات نظارتی خود ادامه داده است.
افزایش شفافیت اطلاعات بازار
در راستای افزایش شفافیت اطلاعات مالی شرکت‌ها، تعداد 45912 اطلاعیه توسط ناشران در سامانه کدال منتشر شده است. این آمار نشان‌دهنده تلاش مستمر سازمان بورس برای فراهم آوردن اطلاعات دقیق و به‌روز برای سرمایه‌گذاران است. این اطلاعیه‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات خود را بر اساس داده‌های شفاف و معتبر اتخاذ کنند.
رسیدگی به شکایات و اختلافات
در زمینه رسیدگی به شکایات سرمایه‌گذاران و اختلافات موجود در بازار، سازمان بورس توانسته است 91 شکایت را در سه ماهه اول سال 1404 بررسی و پیگیری کند. این شکایات عمدتاً از نهادهای مالی و معاملات غیرشفاف بوده است. میانگین زمان رسیدگی به این شکایات به 7 روز کاهش یافته که نشان‌دهنده تلاش سازمان برای تسریع در حل مشکلات سرمایه‌گذاران است.
نظارت بر شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس
تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران در سه ماهه اول سال 1404 به 808 شرکت رسید که نشان‌دهنده رشد قابل توجه در پذیرش شرکت‌ها است. این افزایش شرکت‌ها به رشد بورس و جذب سرمایه‌های بیشتر کمک کرده و نشان‌دهنده اعتماد بیشتر بنگاه‌ها به بازار سرمایه کشور است.
توسعه روابط بین‌المللی
در سطح بین‌المللی، سازمان بورس در تعامل با کشورهای مختلف از جمله روسیه، تاجیکستان و آفریقای جنوبی همکاری‌هایی را آغاز کرده است. این اقدامات شامل برگزاری نشست‌ها، تفاهم‌نامه‌های همکاری و مذاکرات برای ارتقای روابط اقتصادی و تجاری بوده است. سازمان بورس همچنین در مجمع عمومی آیسکو که در قطر برگزار شد، شرکت کرده و به دنبال افزایش جایگاه ایران در بازارهای جهانی است.
چالش‌ها و نیاز به اصلاحات بیشتر
با وجود پیشرفت‌های قابل توجه، گزارش‌ها نشان‌دهنده چالش‌هایی نیز هستند که نیاز به توجه دارند. افزایش تعداد گزارش‌های تخلف و شکایات نشان می‌دهد که نظارت بر بازار هنوز نیاز به بهبود دارد. همچنین، با وجود رشد تأمین مالی از طریق بازار سرمایه، نیاز به تقویت شفافیت بیشتر و جلوگیری از فساد در بازار احساس می‌شود. سازمان بورس باید همچنان به اصلاحات قانونی و مقرراتی پرداخته و از ابزارهای نوین برای ارتقای نظارت استفاده کند.
در مجموع، سازمان بورس و اوراق بهادار ایران در سه ماهه اول سال 1404 گام‌های مهمی در راستای توسعه بازار سرمایه و شفافیت بیشتر برداشته است. رشد تأمین مالی و افزایش تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس به وضوح نشان‌دهنده بهبود شرایط بازار است. اما چالش‌هایی همچون افزایش تخلفات و شکایات همچنان باقی مانده که نیاز به اقدامات نظارتی دقیق‌تر و اصلاحات بیشتر دارد.
