فشار سکه برای تغییر قانون مهریه

 حدودا می‌شود یک‌میلیارد و 265 میلیون تومانِ ناقابل! البته این مبلغ بر اساس نرخ رسمی دیروز سه‌شنبه است و نمی‌دانم امروز که این مطلب را می‌خوانید قیمتش چقدر بیشتر یا کمتر شده است. سکه است دیگر، نرخش ساعت می‌زند و طبق همان طنز تلخ سال‌های اخیر، برای داشتن قیمتش باید پرسید : «الان یا الان؟» اما تلخی این نوسات نرخ سکه خیلی بیشتر می‌شود وقتی چشم باز کنیم و ببینیم درخواست‌ها برای به‌اجراگذاشتن مهریه در ماه‌های اخیر افزایش یافته و عبور آن از قله 10 میلیون تومان، خیلی‌ها را وسوسه کرده است که مهریه‌های خود را به اجرا بگذارند؛ مهریه‌ای که طبق قانون دریافت تا 110 سکه آن قابلیت پیگیری حقوقی و حتی صدور حکم زندان برای همسر دارد.
 
تلخ‌تر از تلخ...
در ماه‌های اخیر اتفاق تاسف‌باری در جامعه رخ داده که ناشی از ارتباط مستقیم دعاوی خانوادگی با سکه‌های طلاست؛ گران‌شدن سکه برخی را وسوسه کرده است تا بدون توجه به متزلزل‌شدن بنیان خانواده، تصمیم بگیرند مهریه‌های خود را به اجرا بگذارند.
 
عجیب و تلخ آن‌که حتی برخی بدون داشتن مشکلات بنیادی و اختلافات اساسی با همسر، فقط به دلیل وسوسه‌انگیز بودن دست‌یافتن به چندصد میلیون تومان پول مهریه، بهانه‌هایی را برای این کار جور کرده‌اند. نمونه آن جوان کارگری بود که می‌گفت در ماه‌های اخیر به دلیل شیوع کرونا، از کار بیکار شده و همسرش هم سر ناسازگاری گذاشته است؛ نتیجه این کشمکش‌ها هم چیزی نبوده جز اقدام همسر برای به اجرا گذاشتن مهریه، برای گرفتن حداقل 110 سکه 11 میلیون تومانی ! این درست که نمی‌توان درباره اختلاف یک زوج دورادور قضاوت کرد و حق را به یکی داد و از دیگری گرفت، اما بدون‌شک نمی‌توان وسوسه‌انگیزبودن به اجرا گذاشتن سکه‌های 11 میلیون تومانی را هم انکار کرد.
 
طرح مجلس برای اصلاح مبنای 110 سکه مهریه
حالا خبر از ارائه طرحی در مجلس به گوش می‌رسد که قرار است به اصلاحاتی در قانون مهریه منجر شود. بر اساس این لایحه قرار است مبنای محاسبه مهریه، به جای سکه طلا، حقوق پایه کارگران باشد تا هم قابلیت پرداخت و پیگیری حقوقی داشته باشد و هم وسوسه‌های طلایی برای سست‌شدن بنیان خانواده را کمتر کند.
 
«سیدجواد حسینی‌کیا» از جمله 50 نماینده امضاکننده این طرح است که در گفت‌وگو با خراسان درباره جزئیات آن می‌گوید : یکی از دغدغه‌های جدی ما افزایش پرونده‌های خانواده در دادگاه‌ها و محاکم قضایی است که بخشی از آن به افزایش تعداد زندانیان مهریه هم منجر می‌شود. نوسانات قیمت سکه، مشکلات و آسیب‌های بسیاری را به وجود آورده که متاسفانه یکی از آن‌ها افزایش درخواست به اجراگذاشتن مهریه‌ها و تاثیر مخرب آن در خانواده‌ها بوده است، به همین دلیل جمعی از نمایندگان مجلس طرحی را ارائه کرده‌اند که شاید بتوان این آسیب را کاهش داد.
 
وی ادامه می‌دهد: بر اساس این طرح می‌خواهیم قانون مهریه تغییر کند و در آن به جای در نظر گرفتن مبنای 110 سکه به عنوان مهریه عندالمطالبه، 5 هزار روز حقوق پایه کارگری لحاظ شود. به گفته حسینی‌کیا، بر اساس این مبنا، اگر حقوق روزانه هر کارگر را 70 هزار تومان در نظر بگیریم، سقف قانونی برای مهریه عندالمطالبه 350 میلیون تومان خواهد شد و بیشتر از آن در صورت اثبات توان مالی (عندالاستطاعه) قابل پیگیری قانونی خواهد بود. او درباره وضعیت پیگیری این طرح هم می‌گوید : کمیسیون‌های مربوط، این طرح را بررسی خواهند کرد و نظرات دیگر نمایندگان را هم اخذ می‌کنیم، پس از آن طرح در صحن علنی مجلس ارائه خواهد شد تا درباره آن تصمیم‌گیری شود.
 
 طرحی مناسب برای تعیین مهریه حداقلی، ضرورت تقویت قوانین حمایتی از زنان
احتمالا با قیمت 11 میلیونی امروز سکه، دستیابی بسیاری از خانم‌ها به مهریه میلیاردی غیرممکن است، چراکه خیلی از آقایان حتی امکان پرداخت ماهانه یک ربع سکه سه‌میلیون تومانی را هم نخواهند داشت. بنابراین شاید بتوان گفت طرح فعلی برخی نمایندگان مجلس برای محاسبه حداقل مهریه عندالمطالبه با مبنای 5 هزار روز حقوق یک کارگر منطقی باشد و جلوی برخی وسوسه‌ها و رفتارهای هیجانی را بگیرد اما در کنار آن باید به نکات مهمی هم توجه داشت تا آسیب‌های تحمیل‌شده به زنان سرپرست خانوار (که از همسران خود جدا شده‌اند) بیشتر نشود.
 
این درست که نوسانات قیمت سکه با میزان افزایش حقوق کارمند و کارگر تناسبی ندارد و به تبع آن، سال به سال بار مالی مهریه روی دوش مردان سنگین‌تر می‌شود، اما از طرف دیگر باید پذیرفت که متاسفانه هزینه‌های زندگی روزمره هم تابع قیمت سکه و دلار است و اگر قرار باشد یک زن، بعد از جدایی از همسرش، هزینه‌های یک زندگی را خودش تامین کند مطمئنا زیر بار این هزینه‌ها شانه خم خواهد کرد. در برخی کشورها در صورت درخواست طلاق اموال به‌دست‌آمده بعد از ازدواج بین زوج‌ها تقسیم می‌شود؛ قانونی که شاید بتوان آن را حمایتی خوب برای رعایت انصاف و حمایت از زنان برای دوران بعد از جدایی دانست. جان کلام این‌که، لازم است نمایندگان مجلس برای اصلاح قانون مهریه، در کنار تغییر مبنای غلط سکه، سازوکارهایی را هم لحاظ کنند که این اصلاح قانونی به نفع مردان و به ضرر زنان برداشت نشود و جنبه حمایتی بیشتری داشته باشد.

 
عضو کمیسیون اجتماعی:
 طرح اصلاح مهریه نباید یک‌جانبه باشد
اما درباره این موضوع نباید یک‌طرفه به قاضی رفت و فقط حرف مردها را شنید. قطعا بانوان هم در این خصوص ادله و صحبت‌هایی دارند که توجه به آن ضروری است.
 
«فاطمه رحمانی» یکی از بانوان حاضر در مجلس یازدهم به خراسان می‌گوید: این طرح نباید یک‌جانبه باشد و در آن حقوق زنان نادیده گرفته شود؛ مهریه حقی برای زن است که نباید آن را نادیده گرفت، به ویژه در شرایط اقتصادی امروز جامعه که اداره یک زندگی آن هم برای زنان سرپرست خانوار مشکل‌تر از قبل شده است. رحمانی ادامه می‌دهد : در کنار آن‌که باید برای پرداخت مهریه بر اساس وسع و توان مالی مرد فرهنگ‌سازی کنیم، لازم است قوانینی را در همین حوزه داشته باشیم و طرح‌های ما همه‌جانبه باشد. رحمانی این نکته را هم می‌گوید که به عنوان یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس، نظرات و نقدهای خود به این طرح را ارائه خواهد کرد تا طرحی جامع و همه‌جانبه به صحن علنی مجلس ارائه شود.