حدیث روشنی- روزنامه اعتماد با نادر انتصار، استاد برجسته و بازنشسته آلابامای جنوبی گفت‌وگو کرده است.
به گزارش اعتماد، بخش‌های مهم این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
- ما اکنون وارد مرحله‌ای شده‌ایم که به واسطه ورود به جزییات اختلاف‌ها بالا گرفته و چالش‌ها بیشتر خواهد شد. حال فارغ از اینکه دور چهارم رایزنی‌ها به تعویق افتاده، باید گفت که در مذاکرات به واسطه اختلاف‌های فنی ابعاد پیچیده‌تری پیدا کرده است.
- ایالات‌متحده در جایگاهی نیست که بخواهد مستقیما در امر بازرسی‌ها دخالت داشته باشد؛ گرچه کشوری زورگو تلقی می‌شود، اما نقش اصلی در زمینه نظارت و راستی‌آزمایی، برعهده آژانس باقی خواهد ماند. حتی اگر توافقی امضا شود، همچنان این آژانس بین‌المللی است که باید بازرسی‌ها را انجام داده و گزارش‌های نظارتی خود را منتشر کند.
- توافق احتمالی آینده میان ایران و امریکا تفاوت‌هایی با برجام خواهد داشت. دلیل این تفاوت نه‌فقط در محتوای مذاکرات، بلکه در بستر سیاسی آن نهفته است. شخص دونالد ترامپ از واژه «برجام» بیزار است، چراکه این توافق در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما و با محوریت حزب دموکرات به نتیجه رسید. با این حال، اگر توافقی میان ایران و امریکا حاصل شود، احتمال دارد برخی مفاد آن مشابه برجام باشد و برخی دیگر تفاوت‌هایی اساسی داشته باشند.
- باید بپذیریم که هر توافقی با امریکا، ماهیتی ناپایدار دارد. از یک‌سو، رییس‌جمهور بعدی امریکا می‌تواند به راحتی از توافق خارج شود. حتی رییس‌جمهور فعلی نیز می‌تواند توافقی را که خود امضا کرده، لغو کند. حتی اگر این توافق در کنگره به تصویب برسد و از نظر ساختاری رسمی‌تر از برجام قلمداد شود، باز هم امکان دارد با تغییر اراده سیاسی یا اکثریت حزبی در کنگره، نقض شود.
- ایران امیدوار است اگر چنین توافقی دو یا سه سال دوام بیاورد و در این مدت روابط میان تهران و واشنگتن بهبود یابد، در چنین شرایطی نه رییس‌جمهور و نه کنگره امریکا به‌راحتی اقدام به لغو آن نخواهند کرد، چراکه در چنین شرایطی، مسیری آغاز شده که تداوم آن برای خود طرف امریکایی نیز جذاب خواهد بود.
- ممکن است ایران حاضر باشد درباره برخی ابعاد برنامه موشکی خود، در چارچوب منطقه‌ای وارد بحث شود. اما اگر طرف امریکایی صرفا بر محدودسازی برنامه موشکی ایران تمرکز داشته باشد و همزمان توان موشکی و تسلیحاتی دیگر کشورهای منطقه را نادیده بگیرد، طبیعتا این امر از سوی ایران پذیرفتنی نخواهد بود.
- مادامی‌که گفت‌وگوها ادامه دارد و هنوز چارچوبی رسمی میان دو طرف شکل نگرفته، آژانس جایگاهی در این مرحله از تصمیم‌سازی ندارد. اما اگر مذاکرات درنهایت به سرانجامی مثبت منتهی شود و توافقی حاصل گردد، موضوع راستی‌آزمایی، وارد فاز اجرایی خواهد شد.
منبع: etemadonline-711132
