کارنامه‌ای پر‌چالش

شرق: آیا عملکرد مالی مدیریت شهری دوره ششم شهر تهران «افتخار‌آمیز» است؟ این سؤالی است که هر‌یک از شهروندان تهرانی بعد از خواندن توییت لطف‌الله فروزنده دهکردی در شبکه اجتماعی ایکس از خودشان می‌پرسند.

معاون مالی و اقتصادی شهرداری تهران در میانه تعطیلی‌های پایتخت به علت برودت هوا، در شبکه ایکس نوشت: «آقای امانی با شناختی که از شهرداری دارند و عملکردی که از دوره ایشان و همکارانشان مقابل چشم ماست، خیلی خوب می‌دانند که عملکرد مالی شهرداری تهران در این دوره «افتخارآمیز» است. جای تعجب و تأسف است که با طرح مباحث بی‌ربط و نادرست در صحن شورا دستاوردهای مدیریت شهری را با بی‌انصافی تخریب می‌کنند».

انتشار این توییت با واکنش ناصر امانی، عضو شورای ششم و از مدیران دوره سوم و چهارم مدیریت شهری، مواجه شد. امانی با مخاطب قرار‌دادن معاون زاکانی نوشت: آقای فروزنده تاکنون در حال تکمیل و افتتاح پروژه‌های باقی‌مانده دوره‌ ما هستید! از ۷۶ هزار میلیارد درآمد ادعایی، ۲۲ هزار مالیات اهدایی دولت، ۲۶ هزار شهرفروشی، ۱۱ هزار فروش دارایی شهر و ۱۰ هزار میلیارد وام بوده، ای کاش اندکی دانشِ اقتصاد شهری داشتید تا پاسخی منطقی می‌دادید. در میان توییت‌های معاون شهردار و عضو شورای شهر دوباره این سؤال‌ سراغ شهروندان تهرانی می‌آید که آیا عملکرد مالی مدیریت شهری دوره ششم شهر تهران «افتخار‌آمیز» است؟

بهروز شیخ‌رودی، کارشناس مالیه و اقتصاد شهری، در گفت‌وگو با «شرق» ضمن واکاوی ابعاد عملکرد مالی زاکانی بر شهر تهران به داده‌ها و اطلاعاتی اشاره کرد که می‌تواند قضاوت درباره ادعای عملکرد مالی «افتخار‌آمیز» زاکانی در شهردای تهران را برای شهروندان تهرانی شفاف و روشن کند. معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران در واکنش به ادعای فروزنده درباره عملکرد مالی «افتخار‌آمیز» دوره مدیریت زاکانی به «شرق» گفت: این تعریف و افتخار به عملکرد خود، آن هم توسط مدیری که مسئولیتش رتق‌و‌فتق امور مالی شهرداری است در سابقه ذهنی و خاطره جمعی ما پیشینه طولانی دارد. سعدی در گلستان حکمتش به ما یاد‌آور شده که «مشک آن است که خود ببوید، نه آنکه عطار بگوید». بنابراین طبیعی است که شهروندان تهرانی به عنوان صاحبان اصلی شهر به تعریف‌های فروزنده و افرادی که پیش‌تر از او هم در ادوار مختلف مدیریت شهری ادعاهای مشابهی داشتند توجه نکنند و قضاوت خودشان را داشته باشند. مطمئنا قضاوت شهروندان تهرانی مهم‌‌تر از ادعاهای مدیری است که هنوز گمان می‌کند رئیس ستاد انتخاباتی زاکانی است و باید برای رأی‌آوردن زاکانی، از افتخاراتش حرف بزند.

گزارشگری به‌جای افتخارسازی

این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری در ادامه با اشاره به منابع در دسترس مدیریت شهری دوره ششم به «شرق» گفت: زاکانی از ابتدای مدیریتش تا پایان مهرماه 1403، بر‌اساس داده‌های گزارش درآمد و هزینه شهرداری، مجموعا رقمی بالغ بر 311 هزار میلیارد تومان منابع در دسترس داشته است تا بتواند با آن وعده‌هایش و البته برنامه چهارم شهر تهران را عملی کند. معاون زاکانی بهتر است به‌جای روایت‌سازی از افتخارآمیز‌بودن عملکرد مالی شهرداری، بیاید و بگوید با این پول که بیشتر از سه برابر مجموع منابع در دسترس مدیریت شهری دوره پنجم است چه کاری برای تهران و مردم این شهر انجام داده است. البته به‌جای توجه به جدال‌های کلامی باید از معاون زاکانی پرسید که با این منابع در دسترس که چهارو‌نیم برابر مجموع منابع مدیریت شهری چهارم و دوره حضور آن عضو فعلی شورا در شهرداری بوده چه کرده‌اید؟ اعداد و ارقام به ما می‌گویند مجموع منابع در دسترس مدیریت شهری دوره چهارم برابر با 70 هزار‌و 498 میلیارد تومان بوده است که این رقم در دوره پنجم به 96 هزار‌و 335 میلیارد تومان رسید. اما مجموع منابع در دسترس زاکانی در دوره ششم تا پایان مهرماه 1403 برابر با 311 هزار‌و 65 میلیارد تومان بوده است. این اعداد به ما یادآوری می‌کنند که به‌جای توجه به روایت‌سازی‌های معاون زاکانی، گزارشگری مالی شفاف و پاسخ‌گویی شهرداری را مطالبه کنیم. به‌هر‌حال وظیفه معاون مالی و اقتصادی شهرداری گزارشگری شفاف عملکرد مالیه شهری و پاسخ‌گویی به شهروندان است، نه اینکه یک روز بیاید و حریف برای مناظره بطلبد و روزی دیگر از افتخار‌آمیز‌بودن عملکردش توییت بزند.

افتخار  ابر‌تخفیف

شیخ‌رودی در ادامه با اشاره به اعطای تخفیف 40درصدی به سازندگان و بساز‌بفروش‌ها در دوره مدیریت ششم به «شرق» گفت: برای اولین بار در سال 1401 با سیاست‌گذاری چمران و راهبری زاکانی شاهد آن بودیم که شهرداری پایتخت به بساز‌بفروش‌ها تخفیف 40درصدی اعطا‌ کرد؛ تخفیفی که رکورد همه تخفیف‌های قبل را شکست و افتخار ابر‌تخفیف تاریخ بلدیه پایتخت را نصیب زاکانی و چمران کرد. مطمئنا این یکی از ویژگی‌های افتخار‌آمیز عملکرد مالی شهرداری در دوره ششم است و نباید فراموش کنیم که این عملکرد افتخار‌آمیز مالی شهرداری تهران بساز‌بفروش‌ها را میهمان جیب مردم تهران از کارآفرین تا کارتن‌خواب کرد. برای اینکه ابعاد این عملکرد افتخار‌آمیز شهرداری به‌درستی روشن شود، کافی است برمبنای رقم دو هزار‌و 725 میلیارد تومان تخفیف اعطا‌شده توسط زاکانی براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس رقم عدم‌النفع خانوارهای تهرانی تحت پوشش کمیته امداد امام(ره) را به عنوان نتیجه این ابر‌تخفیف مورد توجه قرار دهیم. اعطای این ابر‌تخفیف افتخار‌آمیز در ماه نخست اجرای سیاست‌گذاری چمران توسط زاکانی، عدم‌النفع 36 میلیون تومانی به هر خانوار تهرانی تحت پوشش کمیته امداد امام(ره) تحمیل کرده است.

افتخار درآمد مازاد تراکم

معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران با اشاره به عملکرد مدیریت شهری دوره ششم در کسب درآمد از محل مازاد تراکم به خبرنگار «شرق» گفت: از ابتدای حضور زاکانی در شهرداری تا پایان مهرماه 1403، ما شاهد کسب درآمدی بالغ بر 25 هزار‌و 509 میلیارد تومان از محل عوارض مازاد تراکم هستیم و این هم یکی دیگر از ابعاد افتخار‌آمیز عملکرد مالی شهرداری در دوره ششم است. مدیریت شهری دوره ششم رکورد کسب درآمد از محل مازاد تراکم را از ابتدای سال 1390 و حاکم‌شدن ضوابط طرح تفصیلی تاکنون شکسته است و مطمئنا باید زاکانی و مدیرانش به این رکورد‌شکنی و نشستن بر سکوی مقام اول کسب درآمد از عوارض مازاد تراکم در میان شهرداران تهران از سال 1390 تاکنون افتخار کنند! اعداد و ارقام به ما می‌گویند مدیریت شهری دوره پنجم رقمی بالغ بر 15 هزار‌و 783 میلیارد تومان از محل عوارض مازاد تراکم درآمد کسب کرده است. همچنین مجموع درآمد کسب‌شده در مدیریت شهری دوره چهارم از محل عوارض مازاد تراکم بالغ بر 13 هزار‌و 923 میلیارد تومان بوده است. این ارقام را وقتی با درآمد ناشی از عوارض مازاد تراکم 15هزار‌و 437 میلیارد تومانی مدیریت شهری دوره ششم در سال 1401 مقایسه می‌کنیم، متوجه ابعاد رکورد‌شکنی افتخار‌آمیز زاکانی و تیمش با نفروختن حتی یک سانتی‌متر تراکم می‌شویم.

افتخار پنهان‌کردن تراکم در عوارض زیربنا

این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری در ادامه به برآورد درآمد صفر برای مازاد تراکم در بودجه سال 1403 شهرداری تهران اشاره کرد و به خبرنگار «شرق» گفت: یکی دیگر از وجوه افتخار‌آمیز عملکرد مالی شهرداری تهران در دوره زاکانی، پنهان‌کردن نحوه محاسبه عوارض مازاد تراکم در چارچوب عوارض زیر‌بنا‌ست. بر‌اساس آنچه در مصوبه عوارض ساختمانی سال 1402 با امضای چمران برای اجرا ابلاغ شده است، شهرداری اجازه پیدا کرد‌ براساس آنچه در جزء 1 بند الف ماده 2 این مصوبه آمده است، عوارض تراکم در حد حداکثر تراکم ساختمانی مطابق طرح تفصیلی را بر‌اساس ضرایب تعیین‌شده از طریق پارامتر C f به عنوان یک ضریب پلکانی مؤثر بر زیربنا در قالب عوارض زیر‌بنا محاسبه و دریافت کند.

با این فرمول جدید، پایه محاسباتی که از سال 1378 برای تراکم در شهرداری وضع و سپس در سال 1386 با طرح موضوع ارزش مازاد تراکم و تراکم پایه مالی اصلاح و تا قبل از این با تغییراتی ملاک عمل شهرداری بود، تغییر یافت و با این فرمول تراکم پایه و مازاد تراکم تا حد مجاز در طرح تفصیلی و حتی مازاد بر تراکم به‌عنوان یک ضریب در عوارض زیربنای ساختمان و نه یک مؤلفه مجزا با محاسبه مساحت ناشی از مازاد تراکم مجاز در حد طرح تفصیلی و اعمال عوارض برای این بخش از مساحت به صورت مجزا هستیم. شهرداری تهران از سال 1402 با اجرای این فرمول عوارض مازاد تراکم را به عنوان عوارض زیر‌بنا محاسبه و از شهروندان دریافت می‌کند و خود را از زیر بار ثبت و افشای درآمد مازاد تراکم نجات داده است. مدیریت شهری و شورای ششم در یک همکاری مشترک توانستند افتخار پنهان‌کردن نحوه محاسبه میزان تراکم مجاز و عوارض آن را از آن خود کنند تا در مسیر اثبات ادعای زاکانی درباره نفروختن حتی یک سانتی‌متر تراکم در شهرداری قدم برداشته باشند.

افتخار رکورد‌شکنی جریمه قطع درخت

بهروز شیخ‌رودی با اشاره به رکورد‌شکنی شهرداری در کسب درآمد از بابت قطع درختان به خبرنگار «شرق» گفت: از ابتدای دوره ششم تا پایان مهرماه 1403، شهرداری تهران با مدیریت زاکانی و تیمش توانسته است درآمد دو هزار‌و 372 میلیارد تومانی از محل عوارض قطع درختان کسب کند و احتمالا این هم یکی دیگر از ابعاد افتخار‌آمیز عملکرد مالی شهرداری تهران در دوره ششم است. البته معاون مالی و اقتصادی شهرداری چندان به‌دنبال شفاف‌کردن نقش درآمدهای سیاه شهرداری در پرکردن خزانه شهرداری نیستند، اما داده‌های گزارش درآمد و هزینه مدیریت شهری دوره ششم حکایت از کسب رقم 80 هزار‌و 300 میلیارد تومان درآمد از محل تخلف‌فروشی، ضابطه‌فروشی و شهر‌فروشی دارند.