(ویدئو) نگاهی به مشخصات فنی و قابلیت های جنگنده تهاجمی پاناویا تورنادو

پاناویا تورنادو (Panavia Tornado)، به عنوان یک محصول کنسرسیومی شرکت‌های اروپایی از بریتانیا، آلمان غربی و ایتالیا در نیمه دوم سال‌های جنگ سرد ظهور پیدا کرد. این هواپیما دارای ویژگی پیشرفته معروف “بال چرخشی” بود که در جنگنده‌های گرومن اف-۱۴ تامکت، جنرال داینامیکس اف-۱۱۱ آردوارک و میکویان-گورویچ میگ-۲۳/-۲۷ فلاگر بکار گرفته شد. تورنادو به‌عنوان یک جنگنده تهاجمی طراحی شد که می‌توانست از باند‌های کوتاه و/یا آسیب‌دیده وارد نبرد عمل شود.  

تاریخچه توسعه پاناویا تورنادو

نمونه اولیه جنگنده پاناویا تورنادو برای اولین بار در ۱۴ آگوست ۱۹۷۴ پرواز کرد. نمونه‌های با کیفیت تولید شده در ژوئیه ۱۹۸۰ تحویل داده شد. این جنگنده مجهز به رادار سیستم تعقیب زمینی تگزاس اینسترومنتز با قابلیت نقشه برداری زمینی بود. کنترل پرواز آن از طریق یک مجموعه کامل هدایت پرواز برقی عمل می‌کرد. هر دو خدمه هواپیما دارای صندلی‌های جهشی بودند و ناوبری از طریق یک سیستم ناوبری اینرسی دیجیتالی انجام می‌شد.

انواع و ویژگی های پاناویا تورنادو

خط تولید تورنادو با ۳ نوع جنگنده تکامل یافت که شامل تورنادو IDS (جنگنده تهاجمی)، تورنادو ECR (جنگ الکترونیک / شناسایی) برای مقابله با پدافند هوایی دشمن و تورنادو ADV، یک رهگیر تخصصی بود.

بدنه دو هواپیمای مدل IDS و ECR شبیه به هم بودند و حدود ۸۰ درصد اشتراک داشتند، با این تفاوت که جنگنده IDS قابلیت حمل انواع مهمات از جمله موشک‌های هدایت شونده و بمب و در عین حال دفاع از خود از طریق دو توپ داخلی و اقدامات متقابل را داشت.  

ماهیت متغیر بال طراحی به هواپیما اجازه می‌داد تا زاویه بال خود را در حین پرواز تنظیم کند. این تصمیم طراحی به بدنه هواپیما اجازه می‌دهد تا در صورت نیاز، تمام ویژگی‌های هندلینگ با سرعت پایین و همچنین عملکرد پرسرعت را در مواقع لزوم حفظ کند. مجموعه‌های بال را می‌توان به صورت دستی (یا در برخی مدل‌ها به طور خودکار) تنظیم کرد تا به زوایای ۲۵ تا ۶۷ درجه برسد.

نیروی هوایی سلطنتی انگلیس، سهام اولیه مدل‌های تورنادو IDS را با نام تورنادو GR.۱ در اختیار گرفت و این مدل‌ها در سال ۱۹۷۹ با فاصله یاب‌های لیزری نصب شده در زیر دماغه مجهز شدند. همچنین روی این مدل موتور‌های با رتبه پایین و دهانه ورودی ثابت نصب شد. سپس یک نسخه شناسایی GR.۱ با جستجوگر‌های مادو قرمز بی ای ئی و سیستم لاین اسکن معرفی شد در حالی که نوع GR.۱B به مدل تهاجمی ضد کشتی ( مجهز به ۴ موشک ضد کشتی سی ایگل) تبدیل شد.

یک برنامه ارتقاء از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۳ تولد مدل های GR.4 (تهاجمی) و GR.4A (شناسایی) را به همراه داشت که در نهایت ۱۴۲ مورد از آنها تولید شد. GR.4 با یک هدآپ کاملاً جدید، اقدامات متقابل الکترونیکی و سیستم های اویونیک بهبود یافته معرفی شد.

موتور پاناویا تورنادو

GR.۴ دارای ۲ موتور توربوفن پس سوزتوربو-یونیون RB۱۹۹-۳۴R Mk ۱۰۳ است که ۹۸۵۰ پوند رانش خشک و ۱۷۲۷۰ پوند رانش با گرم کردن مجدد ارائه می‌کند. حداکثر سرعت ۱۵۰۰ مایل در ساعت (تقریباً ۲.۲ ماخ) با برد ۲۴۱۵ مایل ، سقف سرویس ۵۰۰۰۰ فوت و سرعت صعود به ۱۵۱۰۰ فوت در دقیقه است.

تسلیحات پاناویا تورنادو

 تسلیحات استاندارد این جنگنده شامل ۲ توپ ۲۷ میلی متری Mauser BK-۲۷ داخلی در امتداد طرفین بدنه و تا ۱۱ نقطه سخت برای موشک، بمب، مخازن سوخت است.

عملیات پاناویا تورنادو

تا به امروز تورنادو در طول جنگ خلیج فارس (۱۹۹۱)، جنگ بوسنی (۱۹۹۲-۱۹۹۵)، جنگ کوزوو (۱۹۹۸-۱۹۹۹)، عملیات آزادی پایدار (۲۰۰۱)، عملیات آزادی عراق (۲۰۰۳-۲۰۰۳)، جنگ داخلی لیبی (۲۰۱۱) و همچنین در اقدام محدود علیه یمن مورد استفاده قرار گرفته است.

مشخصات فنی کلی پاناویا تورنادو

نوع: شناسایی، تهاجمی، رهگیر

سازنده: بریتانیا، آلمان غربی و ایتالیا

موتور: توربوفن پس سوز توربو-یونیون RB۱۹۹-۳۴R Mk ۱۰۳

منبع: روزیاتو