روز اول ماه ذی‌القعده، مصادف با روز ولادت حضرت فاطمه معصومه (س) به نام روز دختر نامگذاری شده است. حضرت معصومه (س) در روز اول ذی‌القعده سال ۱۷۳ هجری در شهر مدینه چشم به جهان گشودند. روایت است که برادر بزرگوار حضرت معصومه (س)، حضرت امام رضا (علیه السلام) ایشان را معصومه صدا می‌کردند و جدشان امام صادق (علیه السلام) قبل از تولد ایشان، حضرت معصومه (س) را به «کریمه اهل بیت» ملقب نمودند. دلیل نام گذاری میلاد حضرت معصومه به عنوان روز دختر در ظاهر ریشه در ازدواج نکردن آن حضرت و مجرد بودنشان دارد اما در باطن نیز در پی معرفی الگویی برجسته برای دختران مسلمان و به ویژه شیعه اهل بیت است.
تاریخ دقیق روز دختر در سال ۹۹
تاریخ روز دختر سال ۱۳۹۹ مصادف با سه شنبه ۳ تیر ۱۳۹۹ برابر با یکم ذی‌القعده ۱۴۴۱ و ولادت حضرت معصومه (س) است. زندگینامه حضرت معصومه (س) از اینجا بخوانید.
روز دختر در ایران
روز دختر در ایران بهانه‌ای است برای گرامیداشت مقام دختر و آشنایی آنان با نحوه صحیح زندگی با بهره‌گیری از فرهنگ ایرانی و اسلامی، این روز در رسانه‌های خبری و اجتماعی نیز بازتاب وسیعی دارد.
تاریخچه روز دختر در ایران
در سال ۱۳۸۵ رویدادی تأثیرگذار برای دختران کشورمان اتفاق افتاد. شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر اساس پیشنهاد فرهنگسرای دختران، روز مبارک تولد حضرت فاطمه معصومه (س)، کریمه اهل بیت را به عنوان «روز ملی دختران» تصویب و اعلام کرد و بر همین اساس نیز طی جشنی در روز میلاد آن حضرت، اولین سالروز ملی دختران گرامی داشته شد و فرهنگسرای دختران به عنوان دبیرخانه دائمی روز ملی دختران انتخاب شد.
بدون تردید، توجه به اهمیت و ضرورت این روز و فرصت‌های آن، همچنین دقت به وضعیت دختران در جامعه که برای اصلاح و بهبود آن به عزم و اهتمام ملی نیاز است، می‌تواند از روز ملی دختران، فرصتی مغتنم برای کار جمعی در مورد دختران بسازد که زمینه‌های حرکت‌های بزرگ و تغییر و تحولات درخشان برای توسعه و بهبود زندگی دختران را فراهم نماید. این فرصتی است که شاید لازم بود خیلی پیش از اینها اتفاق می‌افتاد و اکنون که زمینه آن فراهم شده است، بی توجهی به آن، با توجه به سرعت تحولات حوزه مسائل زنان و دختران، ممکن است زیان‌های فرهنگی اجتماعی بزرگی را به همراه داشته باشد.
برنامه‌های روز دختر در ایران
هر سال در روز دختر برنامه‌های متنوع فرهنگی با هدف تکریم دختران در ایران برگزار می‌شود.
روز جهانی دختر سال ۲۰۲۰
روز جهانی دختر بچه‌ها (International Day of Girl Child) در تاریخ ۱۱ اکتبر برابر با ۲۰ مهر هر سال برگزار می‌شود که این تاریخ به نام روز جهانی دختر شناخته می‌شود.
نامگذاری روز دختر در جهان قدمت زیادی ندارد و از سال ۲۰۱۲ توسط سازمان ملل به صورت رسمی آغاز شده و هدف آن ایجاد فرصت‌های اجتماعی، بهبود وضعیت تغذیه و سلامت دخترها ذکر می‌شود.
علت نامگذاری روز جهانی دختر در ۱۱ اکتبر
با وجود کمپین‌های متعدد، هر شخص دلایل خاصی را برای وجود روز جهانی دختر اعلام می‌کرد، هدف از نامگذاری روز جهانی دختران در ۱۱ اکتبر ایجاد فرصت‌های بیشتر اجتماعی، بهبود وضعیت تغذیه و سلامت دختر خانم‌ها و رفع نابرابری‌ها ذکر می‌شود و چندین دلیل وجود داشت که باعث شد نظر سازمان ملل به آنها جلب شود:
- حمایت از عدم ازدواج اجباری برای دختران
- حمایت از عدم خشونت علیه دختران و زنان
- بهبود سطح آموزشی و عدم ازدواج کودکان دختر
بر اساس آمار رسمی سازمان یونیسف، دختران در سراسر جهان با تبعیض‌های گوناگونی مواجه هستند:
- ۳۴ میلیون دختربچه در سراسر جهان به آموزش ابتدایی دسترسی ندارند.
- در سراسر جهان حدود ۲۰۰ میلیون دختر ختنه شده‌اند. هر سال سه میلیون دختر در کشورهای مختلف جهان در معرض خطر ختنه شدن قرار دارند.
- دختران پنج تا ۱۴ سال در روز ۵۵۰ میلیون ساعت در خانه کار می‌کنند. رفت و روب، آشپزی یا حتی آوردن آب از چاه یا چشمه. ساعاتی که پسران پنج تا ۱۴ ساله صرف کارهای خانه می‌کنند، پنجاه درصد کمتر از دختران است.
- هر سال ۱۲ میلیون دختر خردسال در نقاط مختلف جهان مجبور به ازدواج می‌شوند و در حال حاضر از هر پنج زن در جهان یکی زیر ۱۸ سال ازدواج کرده است.
- بسیاری از این افراد مورد بدرفتاری روحی و خشونت جنسی همسران خود قرار می‌گیرند. دخترانی که زود ازدواج می‌کنند در سنین پایین به عنوان مثال در ۱۲ سالگی باردار می‌شوند و بسیاری از آنها به دلیل بارداری و زایمان تا پایان عمر از مشکلات سخت جسمی خود رنج می‌برند.
برنامه‌های روز جهانی دختر
کشورهای مختلف در روز جهانی دختر مراسم و گردهمایی‌های مختلف و متنوعی را برگزار و برخی از آنها از طرف سازمان ملل کمک‌هایی دریافت می‌کنند. از جمله این برنامه‌ها در سال‌های اخیر می‌توان به برگزاری کنسرت موسیقی در هندوستان، گرد هم‌آیی و مراسم دختران استرالیایی، برنامه‌ی فوتبال دختران آفریقای جنوبی، تئاترهای مخصوص روز دختر در انگلستان و برگزاری کمپین‌های زبان بدن و سلامت ذهنی برای دختران اشاره کرد.
در این روز جهت جلب رضایت دختران و حمایت از موضوعات مطرح شده، در مکان‌ها و ساختمان‌های تاریخی و مدرن جشن و نورپردازی انجام می‌شود؛ برای مثال، آبشار نیاگارا در این روز، به رنگ مورد علاقه دختران یعنی صورتی در می‌آید و همچنین برج بلند مخابرات برلین نیز در این روز نمای این برج را به رنگ صورتی تغییر می‌دهد.
روز دختر در ایران باستان
در ایران باستان پنجم اسفند ماه که سپندارمذگان یا سپندارمذ یا اسفندگان نامیده می‌شد را به عنوان روز زمین، روز دختر، روز مادر و روز زن جشن می‌گرفتند و روزی که مختص به دختر باشد، در تقویم ایران باستان یافت نشد.
هدیه برای روز دختر
برگزاری مراسم روز دختر گاه با هدیه دادن به دختران همراه است، هدیه برای روز دختر می‌تواند شامل سه بازه‌ی سنیِ کودکان، نوجوانان و جوانان باشد، معمولاٌ بهتر است برای بازه‌ی سنی ۳ تا ۶ سال، ۷ تا ۱۰ سال، ۱۱ تا ۱۴ سال، ۱۵ تا ۱۷ سال، ۱۸ تا ۲۰ سال و ۲۱ سال به بالا به هدایای متفاوتی اندیشیده شود و بهتر است موقعیت اجتماعی و علایق افراد در نظر گرفته شود.
در ادامه لیستی از هدایای پیشنهادی برای روز دختر معرفی شده است:
- دستبند
- بالشتک مهتابی
- ساعت هوشمند
- عروسک‌های پشمالوی بزرگ
- دفتر خاطرات
- اسپیکر لمسی بی‌سیم
- مونوپاد
- ست ساعت و کیف پول چرم
- باکس شکلات
- کلکسیون لاک ناخن
- سر کلیدی حکاکی شده
- مجموعه کامل لوازم آرایشی
- گلدان پر از گل
- هدفون با طرح گل
- شارژر گوشی قابل حمل (پاوربانک)
- بابلیس (دستگاه حالت دهنده مو)
- کوله پشتی
- چاپگر فوری عکس
- عطر و اودکلن
- گارد تلفن همراه
- پازل سفارشی
- کارت هدیه
- دمپایی روفرشی عروسکی
- کاپشن چرم
- قاب عکس
- جعبه زیورآلات موزیکال
- کفش و لباس
- ماگ جادویی
- مجسمه چینی
- کتاب
هدیه برای دختر بچه‌ها
- عروسک
- خمیربازی
- کتاب رنگ آمیزی
- کتاب داستان‌های شبانه
- هدایای آموزشی
- کیف دستی با لوازم جانبی کودکانه
- کیف لوازم آرایشی کودکانه
- لباس و وسایل آشپزی اسباب بازی
- رنگ‌های انگشتی
- حروف الفبای آهن ربایی
- اکسسوری‌های مو
هدیه دست ساز دخترانه
- بوک مارک کتاب
- هدبند پارچه‌ای
- قاب عکس سفارشی
- کیف دست دوز
- کیت تراریوم (باغ شیشه‌ای)
