بهترین انیمیشن‌های ترسناک؛ از کورالاین تا آبی تمام‌عیار

شاید ترکیب انیمیشن و ژانر وحشت به خاطر تضادشان عجیب یا حتی غیرممکن به نظر برسد، اما انیمیشن همیشه با پتانسیل و خلاقیت نامحدود تعریف می‌شود و ترکیب آن با مفاهیم تجربی و کابوس‌وار ژانر وحشت منجر به تولید تعداد زیادی از فیلم‌های نمادین شده است.

به خصوص برای رسانه‌ای که اغلب آن را کودکانه می‌دانند، تماشای فیلم‌های انیمیشنی که بیشتر اوقات با تصاویر شوکه‌کننده و مضامین وحشتناک خود مخاطب بزرگسال را هدف قرار می‌دهند، تجربه‌ای هیجان‌انگیز است. در ادامه بهترین انیمیشن‌های ترسناک را نام بردیم که به خوبی این ترکیب را نمایش می‌دهند.

10. خانه هیولا (Monster House)

• محصول: 2006
• کارگردان: جیل کنان
• صداپیشه‌ها: میچل موسو، سم لرنر، اسپنسر لاک
• امتیاز راتن تومیتوز: 75 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از 10

خانه‌ی هیولا گروهی از نوجوانان را دنبال می‌کند که با یک خانه مرموز و ترسناک مواجه می‌شوند. بعد از کمی جستجو و کنجکاوی متوجه شوند که این خانه ترسناک اصلا یک ساختمان عادی نیست. در واقع زنده است و ساکنان شهر را وحشیانه می‌خورد. با نزدیک شدن هالووین، این سه نفر تلاش می‌کنند خانه را یک بار برای همیشه نابود کنند.

در حالی که خانه‌ی هیولا هنوز هم به طور مشخص مخاطبان کودک و نوجوان را هدف قرار داده است، از موضوعات تاریک و دلهره‌آور دوری نکرده و از عناصر و مفاهیم ترسناک تا حد امکان استفاده می‌کند. سبک انیمیشن خاص و گاهی اوقات ناخوشایند در واقع با زیبایی‌شناسی خانه‌ی هیولا کاملا مطابقت دارد. حتی وقتی امروز هم خانه‌ی هیولا را تماشا می‌کنیم متوجه جزئیات چشمگیری می‌شویم که در شکل دادن و تاثیرگذاری بیشتر ترس‌هایش نقش زیادی دارد.

9. بکش و شهر را ترک کن (Kill It and Leave This Town)

• محصول: 2021
• کارگردان: ماریوس ویلزینسکی
• صداپیشه‌ها: کریستینا جاندا، آندره واجدا، مارک کندرات
• امتیاز راتن تومیتوز: 93 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.6 از 10

بکش و شهر را ترک کن یک انیمیشن ترسناک روانشناختی لهستانی است که از انیمیشن کاغذی برای خلق تصاویر خیره‌کننده و تقویت هرچه بیشتر تنش و عامل ترس استفاده می‌کند. این فیلم یک قهرمان مرموز را دنبال می‌کند که به خاطر از دست دادن عزیزانش سعی دارد مدام از ناامیدی و وحشت فرار کند. قهرمان داستان در نهایت در سرزمین امن خاطرات خود پنهان می‌شود. در این سرزمین زمان ثابت است و عزیزانش هنوز زنده هستند، اگرچه این دنیا به زودی شروع به آسیب رساندن به او می‌کند.

انکار منحصربه‌فرد بودن انیمیشن در بکش و شهر را ترک کن دشوار است، زیرا ساخت آن 14 سال طول کشید و تقریبا هر فریم و سکانس پر از اشتیاق و تسلط خالص است. علاوه بر این تصاویر استثنایی، این فیلم داستان عمیقا شخصی غم و اندوه و کرختی را روایت می‌کند که مردم پس از یک ترومای دردناک تجربه می‌کنند. تصاویر و مفاهیم ترسناک آن دیدنی هستند و دنیایی کابوس‌وار را به روشی که فقط در انیمیشن ممکن است نشان می‌دهد.

8. خانه (The House)

• محصول: 2022
• کارگردان: اما دو سواف، مارک جیمز رولز، نیکی لیندورت
• صداپیشه‌ها: میا گاث، کلاودی بلکلی، متیو گرد
• امتیاز راتن تومیتوز: –
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10

انیمیشن خانه مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه ترسناک استاپ موشن است که حول وقایع عجیب و غیرمعمولی می‌چرخد که در طول سال‌ها در یک خانه مرموز با ساکنان زیادی رخ می‌دهد. هر فصل شخصیت‌ها و داستان‌های منحصربه‌فردی دارد که تنها پیوند آن‌ها یک مکان مرموز است. این خانه با ورود افراد مختلف با زندگی‌های پیچیده، همیشه راهی برای آزار و اذیت مالکان جدید به روش‌های ترسناک و دردناک پیدا می‌کند.

انیمیشن استاپ موشن و ژانر وحشت همیشه با هم ارتباط نزدیکی داشته‌اند و فیلم خانه به طور خاص با استفاده از سبک ژرفانماهای ترسناک و زیبایی‌شناسی چینی سعی در متمایز کردن خود از آثار مشابه دارد. این فیلم همچنین از سبک آنتولوژی پیروی می‌کند که در فیلم‌های ترسناک موفق دیگری مانند وی‌/اچ/اس (V/H/S) و الفبای مرگ (The ABCs of Death) دیده می‌شود و به طیف وسیعی از فیلمسازان ژانر وحشت اجازه می‌دهد تا داستان‌های خود را با یک تم و مفهوم مشترک آغاز کنند.

7. کورالاین (Coraline)

• محصول: 2009
• کارگردان: هنری سیلیک
• صداپیشه‌ها: داکوتا فانینگ، تری هچر، جنیفر ساندرز
• امتیاز راتن تومیتوز: 91 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.7 از 10

یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌هایی که به عنوان بهترین انیمیشن تاریخ شناخته می‌شود، کورالاین محصول سال 2009، یک استاپ موشن شاهکار از هنری سیلیک، استاد این رسانه است. فیلم داستان دختر جوانی به نام کورالاین را دنبال می‌کند که به تازگی با خانواده‌اش به یک خانه قدیمی و کسل‌کننده نقل مکان کرده است. به‌زودی او پناهگاه غیرمنتظره‌ای را پشت یک در مرموز در اتاقش پیدا می‌کند که او را به یک دنیای موازی به ظاهر بی‌نقص منتقل می‌کند. با این حال پس از اینکه کورالاین در این دنیای شاد مدت زمان کافی را می‌گذراند، اهداف تاریک و شوم آن شروع به آشکار شدن می‌کنند.

حتی اگر کاملا ژانر وحشت را در نظر نگیریم، نمی‌توان انکار کرد که عناصر زیبایی‌شناختی و مضمون ترسناک موجود در کورالاین به آن کمک کرده تا جایگاهی در میان بهترین انیمیشن‌های ترسناک پیدا کند. فیلم به آرامی و هرچه عمیق‌تر در دنیای آزاردهنده خود فرو می‌رود و به اوج زیبا و کابوس‌وار این حقیقت می‌رسد که برای سرقت زندگی یک نفر به زور متوسل می‌شود و تمام این‌ها یک تجربه وحشتناک و خاص ایجاد می‌کند. کورالاین به لطف کیفیت بالای غیرقابل انکار خود، هنوز هم به‌عنوان یکی از بهترین عناوین برای ورود مخاطبان جوان و حساس به ژانر وحشت شناخته می‌شود.

•  محصول: 2000
• کارگردان: یوشیاکی کاواجیری
• صداپیشه‌ها: هیدیوکی تاناکا، کویچی یامادرا، مگومی هایاشیبارا
• امتیاز راتن تومیتوز: 70 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.6 از 10

دی شکارچی خون‌آشام: تشنه خون نمونه کامل یک انیمه خون‌آشامی درست و حسابی است که داستان افسانه‌ای شکارچی خون‌آشامی را دنبال می‌کند که در تعقیب خون‌آشام قدرتمند، مایر لینک است. پس از ربودن شارلوت البورن بی‌گناه توسط لینک، دی وظیفه نجات او را به هر قیمتی بر عهده می‌گیرد و برای اولین بار در حرفه و زندگی خود، با رقابت جدی و خطرناکی روبرو می‌شود. برادران مارکوس، خانواده‌ای از شکارچیان خون‌آشام نیز به دنبال همان جایزه هستند و دی را در یک مسابقه مرگبار با زمان قرار می‌دهند.

دی شکارچی خون‌آشام: تشنه خون حتی با داشتن یک داستان نسبتا ساده، با تکیه بر سبک بصری زیبا، طراحی جهان و انیمیشن استادانه شخصیت‌ها، امضای کارگردان یوشیاکی کاواجیری برجسته می‌شود. این فیلم تنها نقاط قوت فیلم قبلی را با نمایش پیچیده و گوتیک از شکارچیان خون‌آشام و مبارزه و نبرد ابدی آن‌ها علیه هیولاهای شب تقویت و ارائه می‌کند. حتی بدون دیدن فیلم قبلی این مجموعه یا خواندن مانگای اصلی به همین نام یک نمایش بصری زیبا است که تماشای آن برای تمام طرفداران ژانر وحشت ضرورت دارد.

5. خانه گرگ (The Wolf House)

• محصول: 2018
• کارگردان: کریستوبال لیون، واکیم کاسینا
• صداپیشه‌ها: آمالیا کاسای، رینر کراوس، ناتالیا گیسی
• امتیاز راتن تومیتوز: 96 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10

خانه گرگ یک فیلم ترسناک تجربی منحصر‌به‌فرد محصول شیلی است که با الهام از یک اردوگاه شکنجه واقعی در دهه 70 ساخته شده است و برداشتی ترسناک و آزاردهنده از یک افسانه ارائه می‌دهد. این فیلم با ترکیب عناصر انیمیشن دو بعدی و سه بعدی، یک تجربه عمیقا ناخوشایند و ترسناک ایجاد می‌کند که با مضامین و پیامدهای کابوس‌وارش تشدید می‌شود. داستان و حضور آن به عنوان یک افسانه، یک ترفند است که توسط یک رهبر فرقه شرور برای القای عقاید به پیروانش برای هدف شنیع خود استفاده می‌شد.

خانه گرگ به همان اندازه که عمیقا ناراحت‌کننده و دردناک است، جذاب و غیرقابل چشم‌پوشی نیز هست. تسلط انیمیشنی که به نمایش گذاشته می‌شود، دیدنی است و در ترکیب با محتوای بسیار آزاردهنده آن، به راحتی یکی از فراموش‌نشدنی‌ترین تجربه‌های وحشت روانشناختی در قلمرو انیمیشن تبدیل شده است. به خصوص برای کسانی که به دنبال آثاری هستند که فراتر از چارچوب قدم می‌گذارند، تماشای خانه گرگ یک تجربه ضروری است که همیشه تاثیرش را بر هر بیننده‌ای می‌گذارد.

4. شهر آشوب (Wicked City)

• محصول: 1987
• کارگردان: یوشیاکی کاواجیری
• صداپیشه‌ها: مری یکو، آریسا آندو، یوساکو یارا
• امتیاز راتن تومیتوز: 66 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از 10

شهر آشوب یکی دیگر از شاهکارهای زیبای انیمیشنی از یوشیاکی کاواجیری، در یک دنیای آینده‌نگرانه مرموز اتفاق می‌افتد که در آن انسان‌ها با شیاطین همزیستی پیدا کرده‌اند. انیمیشن یک نیروی پلیس فوق سری به نام گارد سیاه را دنبال می‌کند که وظیفه محافظت از مرزهای بین این دو گروه را بر عهده دارد. دو پلیس به نام‌های تاکی و ماکی که اولی انسان و دمی شیطان است باید از یک دیپلمات کلیدی در حفظ صلح محافظت کنند. با این حال، یک گروه خطرناک از شیاطین رادیکال از دنیای سیاه در حال اجرای یک طرح برای ترور دیپلمات هستند و تاکی و ماکی را وارد عمل می‌کنند.

شهر آشوب عناصر ترسناک، اکشن و مضامین عمیق فلسفی را در سبک خیره‌کننده انیمیشن دستی خود ترکیب می‌کند که تاثیر ماندگاری بر بیننده می‌گذارد. مفاهیم و جهان‌سازی آن برخی از منحصربه‌فردترین و جالب‌ترین فیلم‌های انیمیشنی دوران خود محسوب می‌شوند. شهر شیطانی از نمایش طیف وسیعی از محتواهای عمیقا آزاردهنده و تکیه بر وحشت واقعی و شخصیت‌های خود دریغ نمی‌کند.

3. ایستگاه سئول (Seoul Station)

• محصول: 2016
• کارگردان: یان سنگ هو
• صداپیشه‌ها: ریو سیونگ ریانگ، شیم یون کیانگ، لی جوون
• امتیاز راتن تومیتوز: 100 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.1 از 10

ایستگاه سئول به عنوان پیش‌درآمد فیلم افسانه‌ای زامبی‌محور کره جنوبی، یعنی قطار بوسان (Train to Busan)، آغاز اپیدمی زامبی را دنبال می‌کند. این فیلم گروهی سه نفره به نام‌های سوک-گه یو پدری تنها، هی-سون دختری فراری و کی-وونگ دوست‌پسرش را دنبال می‌کند که هر کدام درگیر مشکلات شخصی خود هستند و زمانی که شیوع آغاز می‌شود کنار هم قرار می‌گیرند. در حالی که فیلم‌های زامبی در قرن بیست‌ویکم بسیار محبوب بوده‌اند، این مفهوم ترسناک نمادین به ندرت راه خود را به فیلم‌های انیمیشن پیدا کرده است.

به جز در برخی فیلم‌های خانوادگی مانند عروس مرده (Corpse Bride) و پارانورمن (ParaNorman) ایستگاه سئول از رسانه انیمیشن برای روایت داستان اکشن-ترسناک خود استفاده کامل می‌کند و با استفاده از یک رویکرد متفاوت ماهیت ترسناک و بی‌رحمانه همان زامبی‌های قطار بوسان را گسترش می‌دهد. این فیلم به عنوان یک مکمل برای فیلم نمادین زامبی و همچنین یک قسمت از دنباله واقعی شبه‌جزیره (Peninsula) عمل می‌کند که جهان‌سازی بسیار بهتری دارد.

2. آبی تمام‌عیار (Perfect Blue)

• محصول: 1998
• کارگردان: ساتوشی کن
• صداپیشه‌ها: جونکو ایوائو، ریکا ماتسوموتو، شیهو نیاما
• امتیاز راتن تومیتوز: 84 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

آبی تمام عیار یک تریلر بدنام و هولناک است که همچنان تاثیر مهمی بر فیلم‌های ترسناک روانشناختی مدرن دارد و یک شاهکار در ایجاد تنش و پرداختن به مضامین بزرگسالانه است. این فیلم میما کیریگوئه، ستاره پاپ بازنشسته‌ای که تبدیل به بازیگر شده است را دنبال می‌کند که زندگی و حسش در واقعیت با ورود یک مزاحم که او را تعقیب می‌کند دستخوش تغییراتی می‌شود. میما که در گذشته هم با مشکلاتی مواجه بود حالا دیگر با آمدن این غریبه قدرت تفکیک خود کنونی و قبلی‌اش را از دست می‌دهد.  

تقریبا تمام فیلم‌های ساتوشی کن، کارگردان افسانه‌ای انیمه، می‌توانند به حق شاهکار محسوب شوند. اما تعداد کمی از فیلم‌های ترسناک هیجان‌انگیز، انیمیشنی یا غیر آن، می‌توانند ادعا کنند که تاثیر و میراث آبی تمام‌عیار را دارند. شیوه‌ای که کن فروپاشی تدریجی روان یک شخصیت را به تصویر می‌کشد، در کنار محتوای عمیقا آزاردهنده و سبک بصری استادانه، برای دهه‌ها آن را به یک الگو و نقشه راه برای وحشت روانشناختی تبدیل کرده است. از مرثیه‌ای بر یک رویا (Requiem for a Dream) و قوی سیاه (Black Swan) تا بردمن (Birdman) و همه چیز همه جا به یکباره (Everything Everywhere All at Once)، تاثیر آبی تمام‌عیار را می‌توان در همه جای سینمای مدرن دید.

1. خدای دیوانه (Mad God)

• محصول: 2022
• کارگردان: فیل تیپت
• صداپیشه‌ها: الکس کاکس، نیکیتا رومن، آنتونی رویوار
• امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10

فیلم‌های کمی می‌توانند مانند خدای دیوانه ساخته‌ی فیل تیپت به عنوان آثار هنری و شاهکارهای سینمایی بی‌چون و چرا در نظر گرفته شوند. فیلمی که بیش از ۳۰ سال زمان برای ساخت آن صرف شده است. این فیلم داستان یک قاتل تنها را دنبال می‌کند که به عمق یک دنیای کابوس‌وار پر از ارواح نفرین‌شده، هیولاهای تکنولوژیکی و موجودات منزجرکننده و فاسد سفر می‌کند. او هرچه بیشتر در عمق این دنیای منفور فرو می‌رود خیر بیشتری تهدیدش می‌کند و شانس زنده بیرون رفتنش کاهش می‌یابد.

داستان خدای دیوانه در مقابل جلوه‌های بصری برجسته و حیرت‌انگیز که به اندازه استادانه بودنشان آزاردهنده هستند چشمگیر نیست. خلاقیت و پشتکار تیپت در خلق یک اثر هنری بر جایگاه او به‌عنوان استاد جلوه‌های عملی می‌افزاید. خدای دیوانه فیلمی است که در سال‌های آینده به عنوان یکی از معدود شاهکارهای خالص و بی‌چون‌وچرای عصر مدرن به طور مداوم مورد مطالعه، بررسی و ستایش قرار خواهد گرفت.

منبع: مایکت