«آبشارهای خونین» قطب جنوب از کجا سرچشمه می‌گیرند؟

فرادید| آبشارهای خون همان آب‌های زرشکی رنگی هستند که به‌طور پراکنده از شکاف‌های یخچال تِیلور بیرون ریخته و به دریاچه بانی در شرق قطب جنوب سرازیر می‌شوند. این آبشارها به دلیل ظاهر خونینی که دارند، آبشارهای خون نامگذاری شدند؛ آبشارهایی که به ویژه در پس‌زمینۀ سطوح سفید و بکر یخچال، نمای خیره‌کننده‌ای دارند. 

به گزارش فرادید، توماس گریفیث تیلور، جغرافی‌دان، انسان‌شناس و کاشف، نخستین بار سال ۱۹۱۱، زمانی که در سفر اکتشافی تِرا نُوا بود، این آبشارها را مستند کرد. تیلور از این سفر اکتشافی جان سالم به در برد و نام خودش را هم روی یخچالی که آبشار قرمز داشت و هم روی دره تیلور که یخچال به داخل آن سرازیر میشد گذاشت. 

تیلور و معاصرانش، رنگ قرمز آب را به جلبک‌های قرمز نسبت می‌دادند، اما حالا می‌دانیم این تصور نادرست است. تحقیقات جدید نشان می‌دهد این آبشار سرشار از آهن است که با خروج آب از یخچال با اکسیژن هوا واکنش نشان می‌دهد و رنگ زرشکی خونی به خود می‌گیرد. در واقع می‌توان گفت این رنگ به نوعی رنگ آهن زده‌ای است که در آب‌های زیر یخچال وجود داشته است.

بر خلاف آب مذاب خود یخچال تِیلور، آب آبشارهای خونی شور است و به یک منبع شور جداگانه در داخل یخچال مربوط است. سال ۲۰۱۷، محققان قلب پنهان آبشار را تقریباً ۴۰۰ متر زیر یخ و در فاصلۀ ۹۰ متری از آبشار قرمز خونی کشف کردند. اندازه این مخزن نامعلوم است، اما محققان فکر می‌کنند زمانی شکل گرفته که آب دریای باستانی، دره‌های خشک مَک‌مرِدو (ردیفی از دره‌های عمدتاً بدون برف از جمله دره تیلور) را پیش از یخ‌زدگی یخچال‌های طبیعی تیلور، غرق آب کند. زمان وقوع این سیل نامشخص است و تخمین‌ها بین ۵.۵ میلیون تا ۲۰۰۰۰ سال پیش است. 

مطالعه سال ۲۰۱۷ نشان داد با وجود پایداری یخچال در دماهای زیر صفر، آب موجود در مخزن مایع است. این امر به این دلیل ممکن است که آب هنگام یخ زدن گرما آزاد می‌کند و محیط اطراف را گرم می‌کند و آب شور برای یخ زدن به دمای سردتری نسبت به آب شیرین نیاز دارد. 

اِرین پِتیت، نویسنده اصلی این مقاله و استاد کالج زمین، اقیانوس و علوم جوّی در دانشگاه ایالتی اورگان، می‌گوید: «یخچال تیلور سردترین یخچال شناخته شده است که آب دائماً در آن جریان دارد». 

پتیت سال ۲۰۱۷ خبر داد که آب آبشارهای خون به صورت دوره‌ای تخلیه می‌شود، نه به طور مداوم. دلیل این امر نامعلوم است. 

تجزیه و تحلیل‌های سال ۲۰۱۹ از این مخزن نشان داد جانوران کوچک و میکروسکوپی در آب‌های شور زندگی می‌کنند. این موضوع به طور بالقوه اطلاعات جدیدی را در مورد جستجوی حیات فرازمینی در اختیار محققان قرار می‌دهد.

مترجم: زهرا ذوالقدر