فرادید| اگر نگاهی به فروچاله‌های غول‌پیکر مناطق جنوب غربی چین بیندازید، به راحتی می‌فهمید چرا به آن‌ها «tiankeng» لقب داده‌اند؛ این واژه ماندارین به معنای «گودال‌های بهشتی» است. در درون این گودال‌های عظیم جنگل‌هایی زیبا و اکوسیستم‌هایی بکر رشد کرده است.
به گزارش فرادید، جنوب غربی چین خانه مناظر فروچاله یا سازندهای سنگ آهکی است که بسیار مستعد انحلال توسط آب هستند. طی صدها هزار سال، آبهای باران که قطره قطره از خاک به پایین سرازیر شدند، به سنگ بستر راه یافته و به تدریج سنگ آهک را فرسایش دادند. رودخانه‌هایی که آب آن‌ها تا حدی اسیدی بوده است، شکاف‌ها را به تونل و غار تبدیل کردند و در نهایت دیگر نتوانستند سقف سنگی خود را نگه دارند. بنابراین سقف‌ها به پایین فرو ریختند و فروچاله‌های عظیمی شکل گرفتند.
این گودال‌های بهشتی نمونه‌هایی از بزرگترین فروچاله‌های جهان هستند، به ویژه Xiaozhai در شهرستان فنگجیه در جنوب مرکزی چین که عمیق‌ترین فروچاله روی زمین است. فروچاله باید دست‌کم ۱۰۰ متر عمق و عرض داشته باشد تا بتوان آن را فروچاله نامید. افزون بر این، باید دارای کناره‌های شیب‌دار و رودخانه‌ها یا ردپای رودخانه‌های باستانی باشد که در امتداد پایین آن جریان داشته باشند. برای نمونه، در Xiaozhai، باران فصلی رودخانه زیرزمینی را تغذیه می‌کند و در شبکه‌ای از غارها پیچ می‌خورد.
تیان‌کِنگ یا گودال غول‌پیکر کارست در شهرستان لی، در منطقه خودمختار گوانگشی ژوانگ در جنوب چین، سال ۲۰۲۰
چین خانه حدود ۲۰۰ فروچاله عظیم است که در اصل از استان مرکزی شانشی تا منطقه خودمختار گوانگشی ژوانگ در جنوب غربی گسترده شدند. تقریباً یک‌سوم کشور را فروچاله یا کارست پوشانده که بالاترین نسبت مساحت سطح کل بین هر کشوری در جهان است.
جورج وِنی، آب‌زمین‌شناس، متخصص زمین‌های کارست می‌گوید: «به دلیل تفاوت‌های محلی در زمین‌شناسی، آب و هوا و سایر عوامل، نحوه ظاهر شدن کارست در سطح می‌تواند به‌طرز چشمگیری متفاوت باشد. بنابراین در چین، شما این کارست فوق‌العاده دیدنی با فروچاله‌های عظیم و ورودی‌های غارهای غول‌پیکر و غیره را می‌بینید، اما در سایر نقاط جهان، روی کارست راه می‌روید اما متوجه چیزی نمی‌شوید.»
درختانی که در یک فروچالۀ کشف شده در استان هوبی رشد کرده‌اند
با وجود وسعتی که فروچاله‌های چین دارند، یافتن آن‌ها میان کوه‌های ناهموار و جنگل‌های سرسبزی که بخش اعظم جنوب غربی این کشور را پوشانده‌اند، دشوار است. به همین دلیل ده‌ها مورد از آن‌ها فقط در سال‌های اخیر کشف شده‌اند.
تازه‌ترین کشف، ماه مه ۲۰۲۲ در گوانگشی بود، بخشی از منطقه‌ای که از سال ۲۰۰۷ به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. یک تیم کاوش غار به درون فروچاله‌ی واقع در نزدیکی روستای Ping'e در شهرستان لی رفت و دریافت عمق آن ۱۹۲ متر و عرض آن ۳۰۶ متر است. این کشف تعداد فروچاله‌های شناخته‌شده در لی را به ۳۰ مورد رساند.
کف این فروچاله یک جنگل اولیه با درختان باستانی که تا ۴۰ متر ارتفاع داشتند را در خود جای داده است. پوشش گیاهی زیر درختان متراکم و به بلندی شانه یک فرد است.
تعجبی ندارد اگر گونه‌هایی در این غارها یافت شوند که تاکنون توسط علم گزارش یا توصیف نشده‌اند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-190357
