رسالت یک حکمرانی خوب تأمین خیر و مصلحت جامعه است

حجت‌الاسلام سید‌محمد خاتمی در جمع معلمان با اشاره به ویژگی‌های حکمرانی خوب و بد، به شرایط امروز جامعه و معلمان و نسل آینده پرداخت و تصریح کرد: جامعه معلمان بدون آشوب و برهم‌زدن نظم، اعتراض و ابراز وجود کرد و به‌طور نسبی به خواسته‌های خود رسید. به گزارش جماران، او در بخشی از سخنانش گفت: یکی از عوامل اصلی که بر نهاد آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت مؤثر است، مسئله حکمرانی است که البته بر زندگی انسان هم تأثیر بنیادی دارد. این را که حکمرانی یک کشور در چه موقعیتی قرار دارد، می‌توان از آثار و نتایج مثبت و منفی آن در همه عرصه‌ها مشاهده کرد. اولین ملاکی که می‌توان گفت یک حکمرانی، حکمرانی بدی نیست، این است که از نهادهایی که ریشه در سرشت وجودی انسان دارد و بدون آن حیات انسان رشد و تکامل پیدا نمی‌کند و نیازهایش برآورده نمی‌شود، به‌عنوان ابزار استفاده نکند؛ چرا‌که نهاد حکومت باید ابزاری باشد در خدمت به انسان و برای رشد و بهبود زندگی انسان. او ادامه داد: اما متأسفانه یکی از ویژگی‌های حکمرانی‌های بد این است که ابزار‌سازی می‌کند‌ از نهاد آموزش‌ و پرورش، نهاد اقتصاد، نهاد دین و‌... و آنها را از جای خودش بیرون می‌برد و در نتیجه این نهادها نه‌تنها کارایی خود را نخواهند داشت، بلکه نتایج و کارایی منفی به همراه دارند. حکمرانی خوب شرایطی دارد؛ اینکه برآمده از رأی و نظر مردم و ابزاری برای خدمت به مردم باشد، نه ارباب مردم. نه اینکه تمام امکانات را از‌جمله نهادهایی را که باید منشأ رشد باشند، در خدمت اهداف و خواست و سیاست‌های خود قرار دهد. همچنین وظیفه و رسالت یک حکمرانی خوب، تأمین خیر و مصلحت جامعه است. او در ادامه افزود: به باور من، عامل مهمی که اثر فوری بر نهاد آموزش و پرورش، نهاد تعلیم و تربیت و نیز جامعه دارد، نوع حکمرانی است. اگر جامعه خوب می‌خواهیم، باید هم رویکرد و هم کارکرد حکومت خوب باشد.نظام تعلیم و تربیت هم به‌شدت متأثر از آنجاست. تا رویکردها به سوی تأمین رضایت جامعه، تأمین مشارکت آزاد جامعه و بستر‌سازی برای رشد مادی و معنوی جامعه نباشد و بسترها فراهم نشود، انسان‌ها رشد پیدا نمی‌کنند. در تعلیم و تربیت هم مسئله یک‌طرفه نیست؛ معلم و دانش‌آموز باید در فرایند رشد مشارکت کنند و سازوکارهای رشد از درون جوشیده شود، نه اینکه از بیرون بر متعلم تحمیل شود. نکته دوم که نکته‌ای جهانی و مهم است و معتقدم سرنوشت‌ساز نیز هست، تغییر‌ و تحولاتی است که در جامعه بشری پیدا شده و از‌جمله بروز و ظهور آن مثلا در دنیای جدیدی است که نسل‌های نو، به‌خصوص نسل‌های «زد» و «آلفا» از آن متأثر هستند. خاتمی ادامه داد: نسل امروز و نسلی که دارد می‌آید، با دنیایی کاملا متفاوت با ما روبه‌رو است و نظام تعلیم و تربیت بیش از همه با این نسل سروکار دارد. من نمی‌گویم آنچه این نسل می‌بیند و می‌خواهد، درست است. ارزش‌ها و اصول مهم‌اند، ولی نظام ارزش‌ها و اصول هم قابل بررسی، تجدید‌نظر و بازسازی و نوسازی‌ هستند؛ البته نه با بخش‌نامه، بلکه با تفکر و توان تفکیک محتواها از شکل و اصول از برداشت‌ها.به‌هرحال آموزش و پرورش بیش از دیگران با این پدیده روبه‌رو است و بیش از همه باید در شناخت آن و روبه‌روشدن با آن فکر و برنامه داشته باشد.