به گزارش اکوایران، تورم تولیدکننده مواد معدنی شاخصی است که نشان می‌دهد قیمت مواد معدنی در مبدا تولید و پیش از رسیدن به دست مصرف کننده نهائی در چه سطحی قرار گرفته است. از این شاخص به عنوان تورم پیشران نیز یاد شده است. چرا که افزایش قیمت تولید مواد معدنی، می تواند قیمت بازاری آن را نیز افزایش دهد.
شواهد نشان می‌دهد در اسفند 1402 تورم ماهانه و نقطه ای گروه معدن به بالاترین سطح خود در مقایسه با دیگرماه‌های زمستان این سال دست یافته است. در مقابل تورم سالانه این بخش نسبت به دی و بهمن 1402 کمترین مقدار را اختیار کرده است.
اقلام معدنی از سه بخش تشکیل شده است. این سه بخش شامل «کانی‌های فلزی»، «زغال سنگ» و «سایر معادن» است. شواهد نشان می دهد که تورم «کانه های فلزی» در اسفند سال گذشته نسبت به بهمن، سطح بالاتری نسبت به دو بخش دیگر این گروه داشته است.
تورم نقطه‌ای پیشران اقلام معدنی نیز در گروه «سایر معادن» با قرارگیری در محدوده بیش از 40 درصدی بالاترین سطح این نرخ را اختیار کرده است. این رقم در سایر بخش های این گروه کمتر از 30 درصد بوده است.
تورم بلند مدت تولیدکننده مواد معدنی نیز در گروه «سایر معادن» بیشترین و در گروه «زغال سنگ» کمترین مقدار را داشته است. بنابراین در دراز مدت تولیدکنندگان زغال سنگ کمترین فشار گرانی را احساس کرده اند.
باتوجه به افزایش نرخ تورم ماهانه و نقطه ای تولیدکننده گروه معدن در زمستان 1402، افزایش قیمت بازاری اقلام مرتبط با این بخش نیز دور از انتظار نخواهد بود. در ادامه به بررسی تورم نقطه ای، ماهانه و سالانه تولیدکننده بخش معدن پرداخته شده است.
مفهوم تورم تولیدکننده معدن در یک نگاه
تورم تولیدکننده مواد معدنی، شاخصی است که نشان می‌دهد قیمت مواد معدنی در مبدا تولید و پیش از رسیدن به دست مصرف کننده نهائی چگونه تغییر کرده است. از این شاخص به عنوان «تورم پیشران» نیز یاد شده است. چرا که در صورت افزایش قیمت مواد معدنی در مبدا تولید، واسطه‌گر نیز آن را به قیمت بالاتری تهیه می‌کند. بدین ترتیب کالا به قیمت بیشتری به دست مصرف کننده نهائی می رسد.
مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش خود اقدام به انتشار شاخص پیشران مواد معدنی در اسفند 1402 کرده است. این شاخص به سه صورت ماهانه، نقطه ای و سالانه ارائه شده است. شاخص ماهانه تغییر قیمت اقلام معدنی را در اسفند 1402 نسبت به بهمن ماه مشخص می کند. میزان نقطه ای این شاخص نیز تغییرات قیمت گروهی متنوعی از کالا و خدمات معدنی را در بهمن 1402 نسبت به بهمن 1401 نشان می دهد. تورم سالانه تولیدکننده مواد معدنی نیز میانگین قیمت 12 ماه منتهی به اسفند امسال را در مقایسه با مقدار مشابه در دوره منتهی به اسفند سال 1401 بیان می دارد.
نگاهی به داده های منتشر شده توسط مرکز آمار نشان می دهد که از ابتدای زمستان 1402 تا کنون، تورم ماهانه و نقطه به نقطه تولیدکننده معدن رکوردهای جدیدی را به ثبت رسانده است. در ادامه به این مطلب پرداخته شده است.
فتح قله تورم ماهانه پیشران توسط دو زیر گروه مواد معدنی
داده های مرکز آمار ایران نشان می دهد در اسفند 1402 تورم ماهانه تولیدکننده کل گروه معدن به 3.8 درصد رسیده است. به بیان دقیق‌تر در اسفند امسال سطح عمومی قیمت یک سبد متنوع از کالا و خدمات معدنی در مبدا تولید 3.8 درصد بیشتر از قیمت همان اقلام در بهمن ماه شده است.
شواهد حاکی از آن است که این رقم بالاترین تورم ماهانه تولیدکننده ثبت شده از اقلام معدنی از ابتدای دی تا پایان اسفندماه بوده است. یادآوری این نکته ضروری است که مرکز آمار تا پیش از زمستان سال گذشته، تورم ماهانه تولیدکننده گروه مواد معدنی را به صورت فصلی منتشر کرده است. اما از دی ماه 1402، این مرکز تغییر رویه داده و آمار مذکور به صورت ماهانه ارائه شده است. لذا به دلیل عدم دسترسی به داده‌های ماهانه، مقایسه بین داده های مربوطه محدود به سه ماه دی، بهمن و اسفند 1402 بوده است.
مواد معدنی از سه زیرگروه تشکیل شده است. این زیرگروه ها شامل، «کانی‌های فلزی»، «زغال سنگ» و «سایر معادن» است. شواهد حاکی از آن است که در اسفند امسال «کانه‌های فلزی» با ثبت تورم ماهانه پیشران 4.3 درصدی، بالاترین سطح این نرخ را نسبت به دو گروه دیگر کسب کرده‌اند. تورم زغال سنگ نیز در بازه زمانی مذکور به 2.2 درصد رسیده است. بدین ترتیب 2 زیرگروه «کانی های فلزی» و «زغال سنگ» در اسفند 1402 نسبت به دی و بهمن سال گذشته، قله تورم ماهانه تولیدکننده مواد معدنی را فتح کرده اند.
تورم ماهانه پیشران سایر منابع نیز در این برهه زمانی به 1.2 درصد رسیده است. این نرخ کمترین تورم ماهانه پیشران ثبت شده در میان زیرگروه‌های معدنی بوده است.
«سایر معادن» رکورد دار تورم نقطه ای اسفند 1402
بررسی ارقام منتشر شده توسط مرکز آمار خبر از آن می دهد که در اسفند 1402 تورم نقطه ای تولیدکننده کل مواد معدنی به 30.3 درصد رسیده است. این نرخ بالاترین مقدار ثبت شده از تورم نقطه ای این گروه از دی تا اسفند ماه بوده و نشان می‌دهد که سطح عمومی قیمت گروه متنوعی از مواد معدنی در مبدا تولید در اسفند 1402، بالغ بر 30.3 درصد بیشتر از این مقدار درفصل مشابه سال 1401 شده است.
مقایسه تورم نقطه ای پیشران این سه زیر گروه خبر از آن می دهد که این رقم در گروه «سایر معادن» 44.7 درصد بوده و رتبه نخست بالاترین تورم نقطه ای اقلام معدنی را در اسفندماه داشته است. تورم در 2 گروه دیگر کمتر از 30 درصد گزارش شده است.
«کانه‌های فلزی» با تورم 28.7 درصدی و «زغال سنگ» با تورم 26.6 درصدی در جایگاه دوم و سوم بالاترین تورم نقطه ای تولیدکننده قرار داشته اند.
تورم بلند مدت پیشران اقلام معدنی در سطوح بیشتر از 40 درصدی
در اسفند 1402 تورم سالانه تولیدکننده کل معدن نسبت به این رقم در دو دوره قبل کمتر شده و به 44 درصد رسیده است. این نرخ نشان می دهد میانگین 12 ماهه قیمت اقلام معدنی در مبدا تولید و پیش از رسیدن به دست مصرف کننده نهائی، 44 درصد بیشتر از رقم مشابه در سال 1401 بوده است. این نرخ کمترین میزان ثبت شده از تورم بلند مدت تولیدکننده کل اقلام معدنی در زمستان 1402 بوده است.
شواهد همچنین حاکی از آن است که تورم سالانه پیشران در دو زیرگروه تشکیل دهنده مواد معدنی بیش تر از 40 درصد بوده است. «سایر معادن» با تورم سالانه پیشران 49.6 درصدی و «کانه‌های فلزی» با ثبت تورم بلند مدت تولیدکننده 43.9 درصدی به ترتیب بیشترین مقدار این نرخ را در میان زیربخش های معدنی در اسفندماه داشته اند.
تورم بلندت مدت پیشران «زغال سنگ» بر خلاف دو گروه دیگر، در سطح کمتر از 30 درصد قرار گرفته و به پایین ترین نرخ خود در مقایسه با دی و بهمن 1402 رسیده است.
با توجه به افزایش تورم ماهانه و نقطه ای قیمت اقلام معدنی، پیش بینی می شود که هزینه تهیه این اقلام توسط مصرف کننده در ماه های آتی با افزایش قیمت همراه باشد.
منبع: ecoiran-62328
