فرادید| هر سال بهار، با آزاد شدن فوران‌های غبارآلود گاز توسط یخ‌های خشک مدفون در زیر سطح مریخ (شکل جامد دی‌اکسید کربن)، سروکله «عنکبوت‌های سیاه» ترسناک در این سیاره پیدا می‌شود. تصاویر جدید ماهواره‌ای نشان می‌دهد این پدیده در سازند عجیب موسوم به «شهر اینکا» در سیارۀ مریخ آغاز شده است.
به گزارش فرادید، تصویر جدید آژانس فضایی اروپا (ESA) از «عنکبوت‌های» مریخی در واقع فوران‌های فصلی گاز دی اکسید کربن در سیاره سرخ است.
سازندهای تیره و دوک‌وار در ساختاری به نام شهر اینکا در منطقه قطب جنوب مریخ مشاهده شده‌اند. تصاویر گرفته شده توسط مدارگرد Mars Express ESA و ExoMars Trace Gas Orbiter خوشه‌های تاریکی از نقطه‌ها را نشان می‌دهد که انگار پاهای کوچکی دارند، شبیه بچه عنکبوت‌هایی که کنار هم جمع شده‌اند.
این سازندها در واقع کانال‌هایی از گاز با قطر ۴۵ متر تا ۱ کیلومتر هستند. آغاز شکل‌گیری آنها زمانی است که هوا در نیمکره جنوبی در طول بهار مریخ شروع به گرم شدن می‌کند و لایه‌هایی از یخ دی اکسید کربن را ذوب می‌کند. گرما سبب می‌شود پایین‌ترین لایه‌های یخ تبدیل به گاز یا تصعید شوند.
مدل دیجیتالی از شکل‌گیری شهر اینکاهای مریخ که با داده‌های اخیر دوربین استریوی با وضوح بالای ماهواره Mars Express ساخته شده است. آثاری از «عنکبوت‌های» سیاه که در واقع محصول فوران‌های گازی غبارآلود هستند، در سراسر تصویر قابل رویت است
گاز با منبسط شدن و بالا آمدن، از لایه‌های یخ فوقانی منفجر می‌شود و غبار تیره‌ای را از سطح جامد با خود حمل می‌کند. این فوران غبار از درون یخ، پیش از پاشیده شدن روی لایه بالایی، این الگوهای ترک‌خورده و عنکبوت‌مانند را ایجاد می‌کند که در تصاویر می‌بینید. در برخی نقاط، فوران‌ها با ضخامت ۱ متر از درون یخ منفجر می‌شوند.
صدها «عنکبوت» سیاه سال ۲۰۲۰ توسط مدارگرد ExoMars Trace Gas متعلق به ESA مشاهده شدند. این سازندها بقایای فوران‌های غبارآلود گاز هستند که فصل بهار از میان یخ‌های سطح سیاره سرخ برون می‌زنند.
منطقۀ مریخی شهر اینکا با نام آنگوستوس لَبرینتوس (Angustus Labyrinthus) نیز شناخته می‌شود. این نام را به دلیل خط الراس طولی و خرابه‌مانند روی آن گذاشتند که زمانی تصور می‌شد تپه‌های شنی سنگ‌شده یا شاید بقایای یخچال‌های طبیعی مریخ باستانی هستند که دیواره‌های بلندی از رسوب را هنگام عقب‌نشینی بجا گذاشته‌اند.
با این حال، سال ۲۰۰۲، مدارگرد مریخ نشان داد شهر اینکا بخشی از یک نمای دایره‌ای به عرض تقریبی ۸۶ کیلومتر است. این نما شاید یک گودال قدیمی ناشی از برخورد باشد، به این معنا که شاید این برآمدگی‌های هندسی توده‌های نفوذی ماگما باشند که پس از برخورد یک سنگ فضایی، از میان پوسته ترک‌خورده و داغ مریخ بالا آمده‌اند. پس از آن، دهانه احتمالاً پر از رسوب شده و از آن زمان فرسایش یافته و تا حدی سازندهای ماگمایی را شکل داده که یادآور خرابه‌های باستانی هستند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-186323
