به گزارش اکوایران، عملیات بازار باز و اعتبارگیری قاعده‌مند دو ابزار اصلی بانک مرکزی برای اجرای سیاست پولی هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در هفته‌های اخیر ابعاد اجرای سیاست پولی در مقایسه با ماه‌های قبل گسترده‌تر شده که به زعم کارشناسان، دلیل آن شدیدتر شدن تنگنای نقدینگی در هفته‌های پایانی سال است که امری دور از ذهن بنظر نمی‌رسد. 

فراز و فرود تزریق در بازار باز 1402

بررسی‌ها نشان می‌دهد در هفته گذشته مجموعا بیش از 171 همت ارزش سفارش‌های ارسال شده توسط بانک‌ها به بانک مرکزی برای شرکت در عملیات بازار باز بوده که در مقابل بانک مرکزی مشابه چند هفته اخیر حدود تنها 145 همت از کل تقاضای هفتگی را در بازار باز تزریق کرده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که در حال حاضر حجم تزریق اعتبار در بازار باز به نوعی رکورد در سال جاری حساب می‌شود چرا که تنها در هفته‌های ابتدایی خرداد سال جاری حجم تزریق در بازار باز بیش از مقدار فعلی بوده است. 

بر اساس آمارها بانک مرکزی در ابتدای سال عموما حدود 80 تا 100 همت به صورت هفتگی در بازار باز تزریق می‌کرد. تقریبا در فصل دوم سال حجم تزریق اعتبار در بازار باز حدودا میان 110 تا 150 همت متغیر بود. انتهای تابستان حجم عملیات بازار باز تا حدود 90 همت برای چند هفته کاهش پیدا کرد و مجددا از ابتدای پاییز شدت گرفت به صورتیکه در هفته‌های اخیر تقریبا به 145 همت رسیده است. 

1402120201

رکورد اعتباردهی قاعده‌مند پس از نیمه اردیبهشت 1402

در مقابل آمارها نشان می‌دهد میزان اعتبارگیری قاعده‌مند در شبکه بین بانکی نیز در مقایسه با ماه‌های گذشته شدیدا افزایش پیدا کرده است. به طور کلی بانک مرکزی برای کنترل نرخ بهره بین بانکی که مهمترین هدف میانی بانک مرکزی در اقتصاد تلقی می‌شود، اقدام به تعریف یک کانال حرکتی کرده که کریدور نیز خوانده می‌شود. بر این اساس بانک مرکزی متعهد شده در صورت درخواست اعتبار توسط بانک‌ها با نرخ بهره سقف کریدور، هر میزان تقاضا برای اعتبارگیری قاعده‌مند را پاسخ خواهد داد.

بر اساس آمارهای منتشر شده از بانک مرکزی در هفته منتهی به 30 بهمن 1402 قریب به 70 همت منابع نقد با نرخ بهره 24 درصد در قالب اعتباردهی قاعده‌مند به شبکه بانکی تزریق شده است. بررسی حجم اعتباردهی قاعده‌مند بانک مرکزی از ابتدای سال حاکی از آن است که بجز 3 هفته در ماه‌های ابتدایی سال جاری، حجم اعتبار استقراض شده در هفته گذشته نوعی رکورد در سال جاری محسوب شده و شدت آن در طول یک ماه اخیر رو به افزایش بوده است. 

برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند یکی از دلایل افزایش شدت تزریق بانک مرکزی در بازار با و اعتباردهی قاعده‌مند، وجود تنگنای شدید منابع نقد در شبکه بانکی است که خود را دست به دامان بانک مرکزی کرده است.