این جنگنده گل سرسبد ارتش آمریکا بود!

جنرال داینامیکس اف-111 آردوارک، که برای برآورده کردن فرمان جسورانه وزارت دفاع ایالات متحده (DoD) که خواستار هواپیمای چند منظوره بود تا بتواند تمام نیازهای تاکتیکی آتی تمام خدمات نظامی ایالات متحده را برآورده کند، ساخته شده بود و موفقیت بزرگی به شمار رفت.

انواع تولیدی اف-111 دارای نقش‌هایی بود که شامل حمله زمینی بود. بمباران استراتژیک با سلاح‌های هسته‌ای، شناسایی و جنگ الکترونیک و در کل یک هواپیمای تهاجمی دوربرد و با شرایط آب و هوایی بود که قادر بود در سطوح پایین برای انهدام اهداف در عمق خاک دشمن حرکت کند.

هواپیمای چند منظوره

این هواپیما، اولین هواپیمای تولیدی با بال هندسه متغیر و همچنین دارای رادار تعقیب زمین برای پروازهای سطح پایین و با سرعت بالا بود و واقعاً یک هواپیمای چندمنظوره پیشرفته به شمار می‌رفت؛ همچنین پیشگام استفاده از موتورهای توربوفن پس از سوختن بود.

اف-111 آردوارک در ابتدا در اوایل سال 1960 برای ترکیب نیاز ایالات متحده برای یک جنگنده بمب افکن با نیاز نیروی دریایی ایالات متحده به یک جنگنده برتر هوایی طراحی شد، در حالی که نیروی دریایی برنامه خود را لغو کرد و نیروی هوایی پیشروی کرد.

اف-111 یک گام بزرگ رو به جلو بود، اما به موتور، بال‌ها و رادار جدید نیاز داشت تا بتواند ماموریت خود را برای پرتاب 3628 کیلوگرم بمب بر روی هدفی در 2414 کیلومتر دورتر بدون سوخت گیری کامل کند.

این اولین هواپیمایی بود که از موتور توربوفن پس سوز استفاده کرد که این قدرت را برای پرواز مافوق صوت بدون تانکر به اروپا می‌داد. اف-111 رکورد طولانی‌ترین پرواز مافوق صوت سطح پایین 276 کیلومتر در ارتفاع کمتر از 300 متر را در 9 نوامبر 1966 به نام خود ثبت کرد.

اف-111 به عنوان یک بمب افکن

اف-111 در سال 1967 وارد خدمت نیروی هوایی ایالات متحده شد و عمدتاً به عنوان بمب افکن استفاده می‌شد. در آن دوران این جنگنده می‌توانست تا زمانی که شناسایی نشده است به شکلی پرواز کند که هیچ جنگنده دیگری قابلیت آن را نداشت و پس پرتاب بمب‌ها تا ارتفاع بالا با سرعت مافوق صوت برای پرواز بازگشت به خانه پرواز کند.

دارای یک بال عجیب بود، بالی که می‌توانست در پرواز تغییر کند و می‌توانست بین شانزده تا 72.5 درجه تغییر زاویه داشته باشد. و صندلی آن به شکلی طراحی شده بود که صندلی خلبان و افسر سیستم‌های تسلیحاتی کنار یکدیگر قرار گرفته بود . بال‌های اف-111 برای برخاستن، فرود یا پرواز با سرعت آهسته مستقیم بود. اما با حرکت دادن بال‌هایش به سمت عقب، می‌توانست به دو برابر سرعت صوت برابر با 2 ماخ برسد.

اویونیک پیشرفته امکان پرواز در شب و در هر شرایط آب و هوایی نزدیک به زمین را فراهم می‌کرد. سیستم راداری این هواپیما می‌تواند اف-111 را قادر سازد تا در فاصله 200 فوتی از زمین در تغییر زمین بدون دخالت خلبان پرواز کند. این سیستم به خلبان این امکان را می‌داد که هواپیما را در حالی که ارتفاع را توسط رادار کنترل می‌کرد جابجا کند.

اویونیک همچنین به تعیین موقعیت و بمباران اهداف در شب و در آب و هوای بد کمک کرد، در حالی که اف-111 همچنین قادر به بلند شدن و فرود در باندهای کوتاه 3000 پا بود. در طول جنگ ویتنام، آدوارک دوبرابر برد اف-4 فانتوم را ارائه می‌کرد، اما می‌توانست دو و نیم برابر بار سلاح را حمل کند.

اف-111: اف نسخه بهبود یافته

نوع اف-111اف همچنین مجهز به یک نشانگر هدف‌گیری مادون قرمز AN/AVQ-26 Pave Tack برای همه آب و هوا بود که در برجک نصب شده روی غلاف زیر بدنه حمل می‌شد. این هواپیما می‌تواند اهداف زمینی را برای بمب‌های لیزری، مادون قرمز و الکترواپتیکال ردیابی و تعیین کند.

هجده هواپیما به همراه چهار نوع جنگ الکترونیکی گرومن ئی‌اف-۱۱۱ای ریون در طی حملات هوایی 14 آوریل 1986 «عملیات الدورادو کانیون» به لیبی به کار گرفته شد. بلند شدن از نیروی هوایی سلطنتی Lakenheath و نیروی هوایی سلطنتی Upper Heyford در بریتانیا و پرواز رفت و برگشت به لیبی - مسافت 10299 کیلومتر و 13 ساعت طولانی‌ترین ماموریت جنگی جنگنده در تاریخ بود.

اف-111ها به دلیل محدودیت‌های پروازی با یک پرواز 5632 کیلومتری با چهار بار سوخت‌گیری هوایی در هر طرف مواجه شدند. با نزدیک شدن هواپیما به لیبی، دو ناو هواپیمابر نیروی دریایی ایالات متحده، USS Coral Sea (CV-43) و USS America (CV-66)، چهارده هواپیمای ضربتی A-6E و دوازده F/A-18 و A-7 حمله کردند. اگرچه این ماموریت موفقیت آمیز تلقی می‌شد، اما بدون بحث نبود. نیروی دریایی ایالات متحده بعداً ادعا کرد که کل عملیات می‌تواند با استفاده از دارایی‌های نیروی دریایی انجام شود. علاوه بر این، یک فروند اف-111 بر فراز لیبی گم شد و در دریای مدیترانه سقوط کرد.

تنها پنج سال بعد، اف-111اف ثابت کرد که یکی از مؤثرترین هواپیماهای متفقین در عملیات طوفان صحرا در سال 1991 بود، جایی که بیش از 2400 سورتی پرواز را علیه سایت‌های استراتژیک عراق، سازندهای خودرو و سنگرهای سخت انجام داد.

در مجموع، 566 اف-111 از تمام سری‌ها ساخته شد. 106 فروند از آنها اف-111اف تولیدی بودند. نیروی هوایی ایالات متحده آخرین اف-111اف را در سال 1996 بازنشسته کرد، زمانی که اف-15ئی Strike Eagle برای ماموریت‌های ضربتی با برد متوسط جایگزین شد، در حالی که نقش بمب افکن مافوق صوت را بی-1بی Lancer بر عهده گرفت.

منبع: خبر آنلاین