به گزارش اکوایران، در نخستین فصل سال جاری، تولید ناخالص داخلی از سمت هزینه‌ها حدود 6.4 درصد نسبت به بهار ۱۴۰۱ رشد کرده است. این رخداد به گونه‌ای رقم خورده که منجر به افزایش سهم خالص صادرات و واردات و سهم هزینه مصرف خصوصی از کل تولید ناخالص داخلی شده است.
در اقتصاد ایران عموما از دو روش برای تخمین تولید ناخالص داخلی استفاده می‌شود. روش اول جمع زدن ارزش افزوده تمامی بخش‌های تولید در اقتصاد شامل کشاورزی، صنعت، نفت و خدمات است. روش دوم به جمع‌آوری کل هزینه‌های صورت گرفته در اقتصاد می‌پردازد. منطق روش هزینه‌ای این است که هرکالایی که تولید می‌شود یا به دست مصرف‌کننده نهایی داخلی یا خارجی می‌رسد و یا در تغییرات موجودی انبار انعکاس می‌یابد. بنابراین از جمع هزینه‌های پرداخت شده و تغییرات موجودی انبار می‌توان میزان کالای تولید شده در اقتصاد را به دست آورد.
بررسی رشد اجزای هزینه‌ای تولید در بهار 1402
طبق داده‌های بانک مرکزی به قیمت ثابت سال پایه 95، رشد کل تولید ناخالص داخلی از سمت هزینه‌ها در نخستین فصل سال جاری معادل با 6.4 درصد به ثبت رسیده است. از میان اجزای تشکیل‌دهنده این رشد، بیشترین رشد هزینه‌ای متعلق به خالص صادرات و واردات با نرخ 13.6 درصد است. در مقام دوم، بخش هزینه نهایی مصرف خصوصی با رشد 8.2 درصد قرار دارد.
همچنین آمارها نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی از سمت هزینه‌های دولت 5.3 درصد رشد داشته و در تشکیل سرمایه و تغییرات موجودی انبار به ترتیب 1.9 و 1.6 درصد رشد نسبت به بهار 1401 رقم خورده است.
افزایش سهم مصرف بخش خصوصی
طبق گزارش‌های منتشر شده از بانک مرکزی در ارتباط با تولید ناخالص داخلی و اجزای آن از سمت هزینه‌ها، سهم هر یک از اجزای هزینه‌ای از کل تولید ناخالص داخلی محاسبه شده است.
محاسبات نشان می‌دهد که بر اساس سال پایه 1395، در بهار 1402 بیش از 51.9 درصد از کالاهای تولید شده در اقتصاد به «مصرف نهایی بخش خصوصی» رسیده است. آمارها نشان می‌دهد که سهم «مصرف بخش خصوصی» در مقایسه با فصل مشابه سال 1401 حدود 0.85 واحد درصد افزایش یافته است.
همچنین سهم «مصرف نهایی در بخش دولتی» نسبت به نخستین فصل سال گذشته 0.13 واحد درصد کاهش یافته و به 12.38 درصد رسیده است.
افزایش سهم خالص صادرات و واردات از تولید ناخالص داخلی
13.9 درصد کالاها و خدمات تولید شده در اقتصاد صرف «تشکیل سرمایه» در «ساختمان» و «ماشین آلات و غیره» شده‌اند و «تغییرات موجودی انبار» در بهار سال جاری نیز، حدود 13.49 درصد از کالاهای تولید شده در اقتصاد را تشکیل داده است. آمارها نشان می‌دهد که سهم تشکیل سرمایه و تغییرات موجودی انبار از کل کالاهای تولید شده در اقتصاد به ترتیب 0.6 و 0.63 واحد درصد نسبت به بهار سال گذشته کاهش یافته است.
نهایتا آمارهای منتشره نشان می‌دهد که کل خالص واردات و صادرات کالاها و خدمات در نخستین فصل 1402 حدود 8.1 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهند. بررسی نقطه‌ای این جزء هزینه‌ای نشان می‌دهد که در بازه مذکور حدود 0.51 واحد درصد به سهم خالص صادرات و واردات از تولید ناخالص داخلی افزوده شده است.
منبع: ecoiran-45625
