لثه‌ها شاخص مهمی از سلامت عمومی هستند. وقتی به دندانپزشک مراجعه می‌کنید او فقط دندان‌های‌تان را بررسی نمی‌کند، بلکه لثه‌های شما را نیز از جهت سالم بودن معاینه می‌کند. اگر متوجه شده‌اید لثه‌های‌تان شاداب و صورتی رنگ نیستند و به سفیدی می‌زنند باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
علت لکه‌ها یا خط‌های سفید روی لثه چیست؟
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از آفت باشد
متاسفانه لثه‌های‌تان نمی‌توانند تمام مدت صورتی باشند و هرازگاهی ممکن است دچار آفت و زخم دهانی شوید که به صورت لکه‌هایی دایره مانند و سفید و رنگ پریده خود را نشان می‌دهند که ممکن است دور تا دورشان قرمز و ملتهب باشد. آفت دهان هر جایی در داخل دهان می‌تواند ایجاد شود، از جمله روی لثه‌ها.
هیچکس علت دقیق آفت دهان را نمی‌داند، اما زخم‌های دهانی معمولا با خوردن غذا‌های اسیدی یا قندی به مقدار زیاد مرتبط اند. ضمنا ایجاد بریدگی‌های ریز توسط مسواک یا گاز گرفتن اتفاقی لُپ نیز می‌تواند سبب آفت دهان شود. آفت دهان، غذا خوردن و حرف زدن را با مشکل روبرو می‌کند، اما به طور کلی مسئله‌ی خطرناکی نیست و معمولا در عرض یک هفته یا کمی بیشتر خود به خود برطرف می‌شود.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از برفک یا عفونت قارچی باشد
اگر خط‌های سفید روی لثه‌های‌تان می‌بینید ممکن است ناشی از برفک یا یک عفونت قارچی باشد که به صورت زخم‌های سفید مایل به شیری روی لثه‌ها، زبان و داخل لُپ بروز می‌کند. بچه‌های کوچک، افراد سالمند و آن‌هایی که دیابت دارند، بیشتر مستعد ابتلا به برفک دهان‌اند.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از لیکن پلان باشد
علت دیگر خط‌های سفید در دهان، لیکن پلان (lichen planus) است که یک بیماری خود ایمنی و التهابی بوده و بر پوست یا غشا‌های مخاطی اثر می‌گذارد. اگر مشکوک هستید که برفک دهانی دارید یا لیکن پلان، باید به پزشک مراجعه کنید تا او تشخیص دهد علت سفیدی لثه‌های‌تان چیست و آیا به دارو نیاز دارید تا لثه‌های‌تان دوباره صورتی رنگ شوند یا خیر.
اگر سفیدی لثه‌ها فراتر از چند لکه است چه معنی دارد؟
لثه‌هایی که کاملا سفیدند می‌توانند نشاندهنده‌ی مشکلی جدی‌تر باشند.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از کم خونی باشد
کارشناسان می‌گویند سفید شدن لثه‌ها می‌تواند نشانه‌ی کم خونی باشد که فقط به دهان‌تان مربوط نیست، بلکه به تمام بدن‌تان ربط دارد. کم خونی در اثر کمبود ویتامین B۱۲ یا کمبود آهن ایجاد می‌شود که منجر به کمبود سلول‌های سالم خون شده و احساس خستگی و ضعف ایجاد می‌کنند.
علائم کم خونی شامل خستگی، سرگیجه، ضربان قلب نامنظم، تنگی نفس، سر درد و سرد بودن دست‌ها و پا‌ها می‌شود. افرادی که دچار کم خونی هستند معمولا رنگ پریدگی پوست و لثه دارند، یعنی کم خونی می‌تواند سبب سفید شدن لثه‌ها نیز بشود.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از لولکوپلاکیا باشد
علت سفید شدن لثه‌ها ناشی از لوکوپلاکیا نیز می‌تواند باشد. لوکوپلاکیا عارضه‌ای است که در آن لکه‌های سفید رنگ روی زبان، ته دهان و داخل لُپ‌ها ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها چسبندگی زیادی بر روی مخاط دهان دارند و از مشخصات آن‌ها این است که با انگشت کشیدن محو نمی‌شوند. لکوپلاکیا در واقع واکنش دهان به تحریک‌های وارد شده به مخاط حساس دهان است. این مشکل دهانی را باید جدی بگیرید، چون جزء ضایعات پیش سرطانی دهان محسوب می‌شود.
این لکه‌ها ممکن است به اندازه‌ی زخم‌های آفت درد نداشته باشند، اما به هر حال ناراحتی‌هایی ایجاد می‌کنند. به هر حال بیشتر کارشناسان توصیه می‌کنند در صورت مشاهده‌ی علائم لوکوپلاکیا هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید، زیرا همانطور که گفتیم وجود این عارضه می‌تواند به سرطان مرتبط باشد، خصوصا اگر لوکوپلاکیا در کنار ضایعاتی قرمز رنگ بروز کند.
علت دقیق لوکوپلاکیا هنوز معلوم نیست، اما می‌توان آن را با مصرف تنباکو مرتبط دانست. سیگار کشیدن شایع‌ترین علت این عارضه است، اما جویدن تنباکو نیز می‌تواند علت لوکوپلاکیا باشد. استفاده‌ی طولانی مدت از الکل، پروتز‌های نامناسب دندانپزشکی، بیماری‌های التهابی در بدن، تحریکات ناشی از دندان‌های شکسته و بیماری‌های زمینه‌ای مانند سرطان یا ایدز از دیگر علت‌های ابتلا به لوکوپلاکیا هستند.
لوکوپلاکیا در بیشتر موارد خطرناک نیست و این لکه‌های سفید رنگ، آسیب دائمی به دهان نمی‌زنند و خود به خود در عرض دو سه هفته که منبع تحریک برطرف شد، محو می‌شوند. اما اگر لکه‌های سفید روی لثه‌های‌تان دردناک‌اند یا مشکوک به نظر می‌رسند، دندانپزشک آزمایشاتی برای تشخص دقیق‌تر انجام می‌دهد و سلامتی‌تان را از جهت سرطان دهان و ایدز بررسی می‌کند.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از ورم یا التهاب لثه باشد
ورم لثه یک نوع بیماری رایج لثه است. این عارضه تعداد زیادی از افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و شایع‌ترین علت آن، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان‌هاست. علائم ورم لثه شامل تحریک و قرمزی و تورم لثه در اطراف پایه‌ی دندان‌هاست. همچنین ممکن است دندان لق شده یا هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، لثه خونریزی کند. این بیماری به مرور زمان می‌تواند سبب سفید شدن لثه‌ها و پس رفتگی‌شان شود.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از کشیدن دندان باشد
ضربه‌ای که کشیدن دندان به لثه وارد می‌کند می‌تواند سبب سفید و بی‌ٰنگ شدن لثه‌های اطراف دندانِ کشیده شده شود. لثه معمولا در عرض چند روز به حالت نرمال خود برمی‌گردد.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از سفید کردن دندان‌ها باشد
سفید کردن حرفه‌ای دندان‌ها نیز می‌تواند باعث سفید شدن لثه‌ها شود. این حالت بعد از چند ساعت برطرف خواهد شد.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از یائسگی باشد
تغییرات هورمونی مرتبط با یائسگی می‌توانند جریان خون را کاهش بدهند و رنگ پریدگی و خشکی لثه‌ها یکی از نتایج آن می‌تواند باشد. یک نوع عفونت به نام ورم لثه ناشی از یائسگی می‌تواند باعث شود لثه‌ها خشک و رنگ پریده شده و حتی خونریزی کنند. هورمون درمانی می‌تواند این علائم را درمان کند. اگر یک عامل قارچی دلیل تورم لثه‌ها باشد، بیمار احتمالا به یک پماد ضد قارچ موضعی نیاز خواهد داشت.
سفید شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از سرطان دهان باشد
سفید شدن لثه‌ها یکی از علائم سرطان دهان است. این عارضه می‌تواند فورا منتشر شود، بنابراین خیلی مهم است که نسبت به دیگر علائم سرطان دهان آگاه باشید:
- زخم‌های دهان یا آفت‌هایی که خیلی به کُندی التیام پیدا می‌کنند.
- خونریزی در دهان
- برآمدگی یا ضایعه در دهان
- ضخیم شدن پوست در داخل دهان
- لق شدن دندان‌ها
- درد در زبان یا آرواره
- مشکل در جویدن یا بلعیدن
- گلو درد
اگر سفید شدن لثه‌های شما دلیلی پزشکی داشته باشد و دچار عارضه‌ای خاص باشید، پزشک روند درمان را به شما توصیه می‌کند، اما به طور کلی برای جلوگیری از بروز مشکلات دهانی نکاتی را باید رعایت کنید.
- روزی دو بار مسواک بزنید.
- روزی یک بار دندان‌ها را نخ بکشید.
- از دهان شویه‌های بدون الکل روزی یک بار استفاده کنید.
- زبان‌تان را با مسواک تمیز کنید تا باکتری‌ها و ذرات مواد غذایی از ان پاک شوند.
- در صورت نیاز می‌توانید از دارو‌های مسکن OTC استفاده کنید.
- برای کاهش درد و التهاب لثه‌ها، محلول آبنمک غرغره کنید.
- از مسواک با برس نرم یا متوسط استفاده کنید تا لثه‌های‌تان آسیب نبینند.
- رژیم غذایی متعادلی داشته باشید.
- کمتر قند و شیرینی مصرف کنید.
- از محصولات تنباکو استفاده نکنید.
- سالی دو بار برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
- بیماری‌های مزمن خود را طبق دارو‌ها و روند درمانی که پزشک توصیه می‌کند کنترل کنید.
برخی از دلایل سفید شدن لثه‌ها خود به خود یا به راحتی درمان می‌شوند، اما موارد شدیدتر می‌توانند خطرناک باشند. درمان به موقع می‌تواند احتمال عوارض بعدی را کاهش بدهد. اگر رنگ پریدگی یا سفید شدن لثه‌های‌تان با علائمی همراهند باید سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید:
- خونریزی لثه
- تورم و دردناک بودن یا حساس به لمس بودن لثه
- عقب رفتگی لثه در اطراف دندان‌ها
- تنفس بسیار بدبو
- تب
- لق شدن دندان‌ها
- مشکل یا درد هنگام بلع
- آبسه لثه
- مزه فلز مانند در دهان
- درد در صورت یا آرواره
