40 حدیث موضوعی از امام جعفر صادق (ع)

• حدیث 2

حدیث امام جعفر صادق درباره روزی

الجُلوسُ بَعدَ صَلاةِ الغَداةِ فِي التَّعقيبِ وَالدُّعاءِ حَتّى تَطلُعَ الشَّمسُ، أبلَغُ في طَلَبِ الرِّزقِ مِنَ الضَّربِ فِي الأَرضِ .

نشستن پس از نماز صبح و پرداختن به تعقيبات و دعا تا طلوع خورشيد، براى جلب روزى مؤثّرتر از تلاش براى آن است.

تهذيب الأحكام : ج ۲ ص ۱۳۸ ح ۵۳۹ ، دانشنامه قرآن و حديث جلد ۱۷ ، ص : ۲۵۸

• حدیث 3

حدیث امام جعفر صادق درباره خوشبختی

ثَلاثَةٌ مِنَ السَّعادَةِ: الزَّوجَةُ المُؤاتِيَةُ، وَالأَولادُ البارّونَ، وَالرَّجُلُ يُرزَقُ مَعيشَتَهُ بِبَلَدِهِ ؛ يَغدو إلى أهلِهِ ويَروحُ .

سه چيز از خوش‌بختى است: همسر سازگار، فرزندان نيك، و اين كه [منبعِ] روزى انسان در شهر خودش باشد و بام و شام با خانواده اش به سر بَرَد.

الكافي : ج ۵ ص ۲۵۸ ح ۲ ، دانشنامه قرآن و حديث جلد ۱۷ ، ص : ۱۶۴

• حدیث 4

حدیث امام جعفر صادق درباه داد و ستد و تجارت

كَسبُ الحَرامِ يَبينُ فِي الذُّرِّيَّةِ

[اثر] درآمد حرام، در نسل، آشكار مى‌شود.

الكافي : ج ۵ ص ۱۲۵ ح ۴ ، دانشنامه قرآن و حديث جلد ۱۷ ، ص : ۹۰

• حدیث 5

حدیث امام جعفر صادق با موضوع پاداش دوری از گناه

مَن خَلا بِذَنبٍ فَراقَبَ اللّهَ تَعالى ذِكرُهُ فيهِ وَاستَحيا مِنَ الحَفَظَةِ ، غَفَرَ اللّهُ عز و جل لَهُ جَميعَ ذُنوبِهِ وإن كانَت مِثلَ ذُنوبِ الثَّقَلَينِ .

هر كس در خلوت [فرصت] گناهى برايش پيش آيد، امّا خداى متعال را در نظر آورد و از فرشتگان نگهبان [خود] شرم كند، خداى عز و جل همه گناهان او را بيامرزد، اگر چه به اندازه گناهان جنّ و انس باشد.

_{كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۴ ص ۴۱۱ ح ۵۸۹۵ ، دانشنامه قرآن و حديث جلد ۱۸ ، ص : ۳۵۶}

• حدیث 6

حدیث امام جعفر صادق درباره جایگاه عقل

إنَّ اللّهَ خَلَقَ العَقلَ، فَقالَ لَهُ: أقبِل ! فَأَقبَلَ، ثُمَّ قالَ لَهُ: أدبِر ! فَأَدبَرَ، (ثُمَّ قالَ لَهُ: أقبِل)، ثُمَّ قالَ: لا وعِزَّتي وجَلالي، ما خَلَقتُ شَيئا أحَبَّ إلَيَّ مِنكَ، لَكَ الثَّوابُ، وعَلَيكَ العِقابُ .

خداوند، خِرد را آفريد و به او فرمود: «بيا» و او آمد. سپس فرمود: «برگرد» و او برگشت [سپس به او فرمود: «بيا»]. آن گاه فرمود: «به توانمندى و شكوهم سوگند، چيزى نيافريدم كه نزد من، محبوب‌تر از تو باشد. پاداش، براى توست و كيفر، از آنِ تو (معيار و ملاك پاداش و كيفر من خواهى بود)».

وسائل الشيعة : ج ۱ ص ۴۱ ح ۶۹ ، دانشنامه قرآن و حديث جلد ۱۸ ، ص : ۳۳۴

• حدیث 7

حدیث امام جعفر صادق درباره ترس از خدا

خف الله کأنک تراه و إن کنت لا تراه فإنه یراک

چنان از خدا بترس که گویا او را می بینی و اگر تو او را نمی بینی او تو را می بیند.

اصول کافی، ج 3، ص 110

• حدیث 8

حدیث امام جعفر صادق درباره عبادت

لا تکرهوا إلی أنفسکم العبادة

 عبادت را به خود مکروه و ناپسند ندارید.

اصول کافی، ج 3، ص 137

• حدیث 9

حدیث امام جعفر صادق درباره عاقل بودن

أکمل الناس عقلا أحسنهم خلقا.

 عاقل ترین مردم خوش خلق ترین آنهاست.

اصول کافی، ج 1، ص 27

• حدیث 10

حدیث امام جعفر صادق درباره عقل

 یا علی لا فقر أشد من الجهل، لا مال أعود من العقل.

امام جعفر صادق (ع): پیامبر خدا فرموده است: ای علی هیچ تهیدستی سخت تر از نادانی و هیچ مالی سودمندتر از عقل نیست.

اصول کافی، ج 1، ص 30

• حدیث 11

حدیث امام جعفر صادق درباره شرافت مومن

شرف المؤمن قیام اللیل و عزه استغناؤه عن الناس.

شرافت مؤمن به شب زنده داری و عزتش به بی نیازی از مردم است.

اصول کافی، ج 3، ص 218

• حدیث 12

حدیث امام جعفر صادق با موضوع بدهکاری

 الدَّيْنُ غَمٌّ بِاللَّيْلِ وَ ذُلٌّ بِالنَّهَارِ.

بدهکارى، اندوه شب است و خوارى روز.

 (تحف‌العقول، ص۳۵۹)

• حدیث 13

حدیث امام جعفر صادق درباره دنیا

الرَّغْبَةُ فِي الدُّنْيَا تُورِثُ الْغَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ الزُّهْدُ فِي الدُّنْيَا رَاحَةُ الْقَلْبِ وَ الْبَدَنِ.

 میل به دنیا، مایۀ غم و اندوه است و بى‏‌میلى و زهد به دنیا، مایۀ آسایش دل و پیکر است.

  (تحف‌العقول، ص۳۵۸)

• حدیث 14

حدیث امام جعفر صادق درباره عیش

 مِنَ الْعَيْشِ دَارٌ يُكْرَى وَ خُبْزٌ يُشْرَى.

 از عیش در زندگی، داشتن خانه‏‌اى اجاره‏‌اى و نانى خریدنى است‏.

  (تحف‌العقول، ص۳۵۸)

• حدیث 15

حدیث امام جعفر صادق درباره هم نشینی

 عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه‌السلام قَالَ: صُحْبَةُ عِشْرِينَ سَنَةً قَرَابَةٌ.

 هم‌نشینىِ بیست‌ساله، [به‌منزلۀ] خویشاوندى است.

 (کافی، ج۶، ص۱۹۹)

• حدیث 16

حدیث امام جعفر صادق درباره امربه‌معروف

إِنَّمَا يَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ مَنْ كَانَتْ فِيهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ عَالِمٌ بِمَا يَأْمُرُ عَالِمٌ بِمَا يَنْهَى عَادِلٌ فِيمَا يَأْمُرُ عَادِلٌ فِيمَا يَنْهَى رَفِيقٌ بِمَا يَأْمُرُ رَفِيقٌ بِمَا يَنْهَى.

امام صادق علیه‌السلام فرمود: تنها کسى مى‏‌تواند امربه‌معروف کند یا نهى‌ازمنکر نماید که داراى سه صفت باشد: به آنچه امر مى‏‌کند و از آنچه نهى مى‏‌نماید آگاه باشد، عادلانه امر کند و نهى نماید، با مهربانى و نرمی امر و نهى کند.

 (تحف‌العقول، ص۳۵۸)

• حدیث 17

حدیث امام جعفر صادق درباره زورگویی

قَالَ علیه‌السلام لِرَجُلَيْنِ تَخَاصَمَا بِحَضْرَتِهِ: أَمَا إِنَّهُ لَمْ يَظْفَرْ بِخَيْرٍ مَنْ ظَفِرَ بِالظُّلْمِ وَ مَنْ يَفْعَلِ السُّوءَ بِالنَّاسِ فَلَا يُنْكِرِ السُّوءَ إِذَا فُعِلَ بِهِ. 

امام صادق علیه‌السلام به دو مرد که در حضورش نزاع مى‏‌کردند، فرمود: هان! هرکه با زورگویى پیروزى یابد، پیروزى‏‌اش نیکو نباشد و آن‌کس که با مردم بدى کند، نبایستى از بدى مردم، ناراحت گردد.

 (تحف‌العقول، ص۳۵۸)

• حدیث 18

 حدیث امام جعفر صادق درباره درباره ارتباط

التَّوَاصُلُ بَيْنَ الْإِخْوَانِ فِي الْحَضَرِ التَّزَاوُرُ وَ فِي السَّفَرِ التَّكَاتُبُ.

برقرارى ارتباط بین برادران در وطن، دیدار یکدیگر است و هنگام سفر، نامه‌نگارى است‏.

  (کافی، ج۲، ص۶۷۰)

• حدیث19

 حدیث امام جعفر صادق درباره احسان

لَا تَصْلُحُ الصَّنِيعَةُ إِلَّا عِنْدَ ذِي حَسَبٍ أَوْ دِينٍ وَ مَا أَقَلَّ مَنْ يَشْكُرُ الْمَعْرُوفَ. 

احسان جز به خانواده‌دار و دیندار شایسته نیست، و چه کمیابند آنها که احسان و محبت را حق‌شناسند.

(تحف‌العقول، ص۳۵۸)

• حدیث20

 حدیث امام جعفر صادق درباره مومن

 لَا يَصْلُحُ الْمُؤْمِنُ إِلَّا عَلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ التَّفَقُّهِ فِي الدِّينِ وَ حُسْنِ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ. 

 مؤمن جز به سه خصلت نیک نشود: فهم عمیق در دین، اندازه‌دارى نیکو در زندگانى و بردبارى بر ناگوارى.‏

 (تحف‌العقول، ص۳۵۸)

• حدیث21

 حدیث امام جعفر صادق درباره مومن

 إِنَّمَا يُؤْمَرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يُنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ مُؤْمِنٌ فَيَتَّعِظُ أَوْ جَاهِلٌ فَيَتَعَلَّمُ وَ أَمَّا صَاحِبُ سَوْطٍ أَوْ سَيْفٍ فَلَا. 

به‌راستى مؤمن [چون‏] امربه‌معروف شود یا نهى‌ازمنکر گردد، پند پذیرد؛ یا نادان یاد گیرد، ولى آنکه که تازیانه و شمشیر دارد [پند یا آموزش را‏] قبول نکند.

 (کافی، ج۵، ص۶۰)

• حدیث22

 حدیث امام جعفر صادق درباره نعمت

إِنَّ اللَّهَ أَنْعَمَ عَلَى قَوْمٍ بِالْمَوَاهِبِ فَلَمْ يَشْكُرُوهُ فَصَارَتْ عَلَيْهِمْ وَبَالًا وَ ابْتَلَى قَوْماً بِالْمَصَائِبِ فَصَبَرُوا فَكَانَتْ عَلَيْهِمْ نِعْمَةً. 

خداوند بخشش‌هایی به مردمى داد و شکرش نکردند و آن نعمت‌ها وبال آنها شد؛ و مردمى را به مصیبت‌ها گرفتار کرد و صبر کردند، و بلاها براى آنها نعمت شد.

 (تحف‌العقول، ص۳۵۹)

• حدیث23

 حدیث امام جعفر صادق درباره مصلحت زندگی

 صَلَاحُ حَالِ التَّعَايُشِ وَ التَّعَاشُرِ مِلْ‏ءُ مِكْيَالٍ ثُلُثَاهُ فِطْنَةٌ وَ ثُلُثُهُ تَغَافُلٌ.

 مصلحت زندگى و معاشرت اجتماعى، به پیمان‌ه‏اى پر می‌ماند که دو سوم آن هوش و زیرکى، و یک‌سومش نادیده گرفتن و تجاهل است‏.

  (تحف‌العقول، ص۳۵۹)

• حدیث24

 حدیث امام جعفر صادق درباره مردانگی

قِيلَ لَهُ مَا الْمُرُوَّةُ؟ فَقَالَ علیه‌السلام: لَا يَرَاكَ اللَّهُ حَيْثُ نَهَاكَ وَ لَا يَفْقِدُكَ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكَ. 

از امام صادق علیه‌السلام پرسیده شد: مردانگى چیست؟ فرمود: خدا تو را آنجا که منع کرده، نبیند و آنجا که امر کرده، گم نکند.

(تحف‌العقول، ص۳۵۹)

• حدیث25

 حدیث امام جعفر صادق با موضوع انتقام جویی

 مَا أَقْبَحَ الِانْتِقَامَ بِأَهْلِ الْأَقْدَارِ. 

 انتقام‌جویى قدرتمندان چه زشت است‏.

 (تحف‌العقول، ص۳۵۹)

• حدیث26

 حدیث امام جعفر صادق درباره نعمت

 مَكْتُوبٌ فِي التَّوْرَاةِ اشْكُرْ مَنْ أَنْعَمَ عَلَيْكَ وَ أَنْعِمْ عَلَى مَنْ شَكَرَكَ فَإِنَّهُ لَا زَوَالَ لِلنَّعْمَاءِ إِذَا شُكِرَتْ وَ لَا بَقَاءَ لَهَا إِذَا كُفِرَتْ. الشُّكْرُ زِيَادَةٌ فِي النِّعَمِ وَ أَمَانٌ مِنَ الْغِيَرِ.

امام صادق علیه‌السلام فرمود: کفران و ناسپاسى بقا نیابد. سپاس‌گزارى نعمت را افزون کند، و ایمنى و پناه از دگرگونی [نعمت] باشد.

  (کافی، ج۲،‌ ص۹۴)

• حدیث27

 حدیث امام جعفر صادق با موضوع حاجت

 فَوْتُ الْحَاجَةِ خَيْرٌ مِنْ طَلَبِهَا مِنْ غَيْرِ أَهْلِهَا وَ أَشَدُّ مِنَ الْمُصِيبَةِ سُوءُ الْخُلُقِ مِنْهَا. 

از دست‌دادن حاجت و نیاز، بهتر از تقاضاى به نااهل است، و دشوارتر از گرفتارى، بدخویی ناشى از آن گرفتارى است‏.

 (تحف‌العقول، ص۳۵۹)

• حدیث 28

 حدیث امام جعفر صادق با موضوع دروغ

سَأَلَهُ علیه‌السلام رَجُلٌ أَنْ يُعَلِّمَهُ مَا يَنَالُ بِهِ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَا يُطَوِّلَ عَلَيْهِ، فَقَالَ علیه‌السلام: لَا تَكْذِبْ. 

مردى از امام صادق علیه‌السلام درخواست کلامى کوتاه نمود که حاوى خیر دنیا و آخرت باشد، ایشان فرمود: دروغ مگو.

 (تحف‌العقول، ص۳۵۹)

• حدیث 29

 حدیث امام جعفر صادق درباره سجده

أَقرَبُ ما یَکُونُ العَبدُ إلَی اللهِ وَ هُوَ ساجِدٌ
نزدیکترین حالات بنده به پروردگارت حالت سجده است.

 (ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)

• حدیث30

 حدیث امام جعفر صادق درباره محبت به فرزند

إنَّ اللهَ عَزَّوَجَّلَ یََرحَمُ الرَّجُلَ لَشُدَةِ حُبِّ لُوَلَدُه.
براستی که خداوند عزوجل رحم می نماید مرد را، به سبب شدت محبت او به فرزندش.

(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)

• حدیث31

 حدیث امام جعفر صادق درباره نماز

اثافى الاسلام ثلاثة: الصلوة و الزکوة و الولایة،لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتیها
سنگهاى زیربناى اسلام سه چیز است: نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگرى درست نمى‏ شود.

(کافى جلد۲، ص ۱۸)

• حدیث32

 حدیث امام جعفر صادق درباره تمایل به دنیا

الـرغبة فـى الـدنیـا تـورث الغم و الحزن والزهـد فـى الدنیا راحة القلب و البـدن.
رغبت و تمایل به دنیا مایه غم و اندوه و زهد و بـى میلى به دنیا سبب راحتى قلب و بدن است.

(تحف العقول، ص ۳۵۸)

• حدیث33

 حدیث امام جعفر صادق درباره سبک شمردن نماز

لا ینال شفاعتنا من استخفّ بالصلاة

هرکس نماز را سبک بشمارد ، بشفاعت ما دست نخواهد یافت.

(فروع کافی،ج۳،ص۲۷۰)

• حدیث34

 حدیث امام جعفر صادق درباره روزه

ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلی الله علیه واله) من تمام الصلوة
تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (صلی الله علیه واله) کمال نماز است.

(وسائل الشیعه، ج ۶ ص ۲۲۱)

• حدیث35

 حدیث امام جعفر صادق درباره عدالت

ان من اعظم الناس حسرة یوم القیامة، من وصف عدلا ثم خالفه الى غیره.
پشیمان ترین شخص در روز قیامت، کسى است که براى مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد.

(وسائل الشیعه،ج۱۵،ص۲۹۵)

• حدیث36

 حدیث امام جعفر صادق درباره خدا

مَن عَرَفَ اللهَ خافَ اللهَ و مَن خافَ اللهَ سَخَت نَفسَهُ عَنِ الدُّنیا.
هر که خدا رابشناسد ترس او در دلش می افتد و هر از خدا ترسان باشد نفسش از دنیا باز می ماند.

(جهاد النفس، ص ۸۳)

• حدیث37

 حدیث امام جعفر صادق درباره عیب

اَحبّ اخوانى الىّ من اهدى الىّ عیوبى
محبـوبتـرین بـرادرانـم نزد من، کسـى است که عیبهایـم را به من اهدا کنـد.

(تحف العقول،ص۳۶۶)

• حدیث38

حدیث امام جعفر صادق درباره عمل

انَّ العَملَ القَلیل الدّائم علی الیقینِ اَفضَلُ عِنداللهِ منَ العَمَلِ الکثیر علی غَیرِ یقین
عمل اندک و بادوام که بر پایه یقین باشد و در نزد خداوند از عمل زیاد که بدون یقین باشد برتر است.

(جهاد النفس،‌ص۶۲)

• حدیث39

حدیث از امام جعفر صادق 

ثَلاث مـَن کـُن فیه کـان سَیـدا: کظمُ الغیظ وَ العَفـوُ عَن المَسىء و الصِّلة بِـالنَفـسِ وَالمـال.
سه چیز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن ،گذشت از بدکـردار، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال.

(تحف العقول، ص ۳۱۷)

• حدیث40

حدیث از امام جعفر صادق درباره حسد

ایـاکـم ان یحسـد بعضکـم بعضـا فـان الکفـر اصله الحسـد.
از حسـد ورزى به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است.

(تحف العقول ، ص ۳۱۵)