رشته چاپ چیست؟ معرفی رشته چاپ در دانشگاه؛ لیست و چارت دروس

رشته چاپ(Printing string) یکی از رشته های کنکور هنر است که در مقطع کارشناسی ارائه می شود. مهم ترین عامل برای تصمیم گیری درباره انتخاب رشته، آشنایی با آن رشته است،  به همین خاطر ما به بررسی کامل این رشته می پردازیم  تا شما تصمیم بگیرید این رشته برای شما مناسب است یا خیر.

چاپ 

انتقال هر نوع حرف، نقش و تصویر بر روی یک ماده خاص، در تیراژ بالاتر از یک عدد به صورتی که شکل و فرم منتقل شده تغییری نکنه رو چاپ میگن. رشته چاپ رو میشه مجموعه ای از هنر و صنعت دانست.

معرفی رشته چاپ

چاپ یعنی تمدن، یعنی پیشرفت، یعنی عامل رشد و شکوفایی و گسترش و حفظ علم و فرهنگ و ادب. صنعتی که گذشته را به حال و حال را به آینده پیوند داده است. صنعت چاپ در طی دهه های اخیر با رشد و گسترش روز افزونی روبرو بوده است. بویژه در طول دهه 80 که انقلاب چاپ الکترونیک، موج شدیدی در دیجیتالی کردن فرآیند های صنعت چاپ ایجاد کرد. در واقع دیجیتالی شدن هنر های گرافیکی، پتانسیل های بیشتری را در صنعت چاپ نمایان ساخته است. نوآوری های جدید و مهم در عرصه فناوری دیجیتال، باعث کوتاه شدن مسیر انتقال و تکامل صنعت چاپ از مهارت های اولیه و فعلی آن به سوی فناوری های جدید شده است.

سیستم های چاپ دیجیتالی، دستگاه های چاپ با قابلیت چاپ مستقیم تصاویر، فناوری چاپ غیر ضربه ای، چاپ در زمان نیاز و ...، همگی نشان دهنده تجهیزات و امکانات جدید و بازار های جدید صنعت چاپ است. از همین رو امروزه صنعت چاپ را نمی توان همچون گذشته به روش استاد و شاگردی فرا گرفت و لازم است مدیر یک چاپ خانه یا ناظر چاپ، این صنعت مهم و حیاتی را که هم جنبه فنی و هم جنبه هنری دارد، به صورت آکادمیک بیاموزد. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر پایه همین نیاز، در سال گذشته، رشته چاپ را به عنوان یکی از رشته های گروه آزمایشی هنر در دانشگاه هنر ارائه کرد.

در رشته چاپ، دانشجویان با سه مرحله پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ آشنا می شوند و در نهایت می توانند یک محتوای گرافیکی یا بصری را بر روی یک محصول فیزیکی پیاده سازند. به عبارت دیگر، فارغ التحصیل این رشته در مرحله قبل از چاپ، یعنی مرحله ای که طراح آماده چاپ می شود، با طراح همکاری می کند تا طرحی مناسب برای چاپ ارائه دهد. زیرا برخی از اوقات یک گرافیست، طرحی را ارائه می دهد که روی کاغذ یا کامپیوتر بسیار جالب است، اما پیاده سازی آن یا عملی نیست یا مقرون به صرفه نمی باشد و یا در زمان کوتاه موردنظر مشتری، امکان پذیر نیست. دانش آموخته این رشته در مرحله چاپ نیز می داند که چگونه پارامتر های مختلف را رعایت کند تا قدم به قدم کار با کیفیت مطلوب تولید شود و ضمن رعایت کیفیت و راندمان بالا، زمان آماده سازی کاهش یافته و از ضایعات جلوگیری گردد و با کمترین هزینه به نیاز های متنوع مشتریان پاسخ داده شود.

ماهیت رشته چاپ

در گذشته وقتی صحبت از چاپ می شد، نهایت تصور مردم چاپ تصویر، لوگو یا نمادی بر روی کاغذ، پوشاک بود. اما امروزه با پیشرفت صنعت چاپ ما شاهد چاپ متن و تصاویر روی کاغذ ، فلز ، شیشه و برخی از پوشاک و سایر مواد هستیم. چاپ دارای 3 مرحله قبل از چاپ، روند چاپ و پس از چاپ است. به دلیل ظهور تصویر های دیجیتالی و دستگاه های چاپ پیشرفته، یادگیری این حرفه نیازمند تحصیل آکادمیک در این رشته است.

در تمام کشور های دنیا، دپارتمان های چاپ در دانشکده های هنری قرار دارد. زیرا آنچه دانشجویان در رشته چاپ می آموزند، ساخت ماشین آلات چاپ نیست که در دانشکده های فنی آموزش داده شود. کارشناس چاپ می آموزد که چگونه فرآیند تولید یک کار چاپی از مرحله قبل از چاپ، یعنی مرحله ای که طرح مشخص می شود تا مرحله پایان چاپ و هنگامی که کار برای توزیع آماده می شود، بخوبی انجام گیرد. کاری که نیاز به آشنایی با طراحی و گرافیک دارد. یعنی مدیر یک چاپ خانه هنگامی که یک طرح به او ارائه می شود، باید بتواند طرح را درک کرده و با آن ارتباط برقرار کند.

به عبارت دیگر، فارغ التحصیل این رشته باید با فارغ التحصیلان سایر رشته های هنری زبان مشترک داشته باشد. اما این به معنای آن نیست که چاپ یک رشته هنری است. چاپ مجموعه ای از هنر و صنعت است و دانشجویان هر پنج گروه آزمایشی در صورت علاقه مندی به فرآیند چاپ و داشتن یک پایه هنری می توانند در این رشته موفق شوند.

معرفی دروس رشته چاپ در مقطع کارشناسی

دروس پایه

آشنایی با هنر و تمدن جهان، طراحی پایه، ریاضیات و آمار، مبانی هنرهای تجسمی، فیزیک، شیمی عمومی، مبانی کامپیوتر و اینترنت، رسم فنی عمومی و پرسپکتیو، آشنایی با هنر و تمدن ایران، روش تحقیق، عکاسی پایه.

دروس اصلی

کارگاه عکاسی رنگی، طراحی بسته‌بندی، گرافیک کامپیوتر، طراحی و چاپ اوراق بهادار، کارگاه گرافیک، صفحه‌آرایی، کارآموزی.

دروس تخصصی

تکنولوژی صحافی، آزمایشگاه مواد، لیتوگرافی، تاریخ فناوری چاپ، کارگاه چاپ سیلک اسکترین، مروری بر روش‌های چاپ، زبان تخصصی، تکنولوژی بسته‌بندی، شناخت کاغذ و مرکب، کارگاه چاپ افست، اقتصاد چاپ و بازاریابی چاپ، قوانین و مقررات چاپ، استاندارد‌شناسی صنعت چاپ، کارگاه چاپ دیجیتال، کارگاه چاپ فلکسو، کارگاه چاپ گراور، طرح و رساله.

گرایش های رشته چاپ

این رشته دارای هیچی گرایشی نیست و به صورت عمومی ارائه می شود.

وضعیت ادامه تحصیل در رشته چاپ

این رشته در حال حاظر در ایران تنها در مقطع کارشناسی ارائه می شود و امکان ادامه تحصیل فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی این رشته در مقاطع بالاتر مانند کارشناسی ارشد و دکترا فراهم نمی باشد.

شرایط ادامه تحصیل در رشته چاپ

بازار کار رشته چاپ

فارغ التحصیلان رشته چاپ با شناخت خصوصیات هر یک از سیستم های چاپی و تقدم و تأخر عملکرد هر یک از آن ها، تأثیر بسزایی در کیفیت محصولات چاپی و در نهایت در پیشبرد توسعه اجتماعی خواهند داشت. زیرا صنف چاپ به عنوان صنعت میان رشته ای، به نحوی با همه فرآوری های صنعتی و محصولات کشاورزی و نیز بازاریابی داخلی و خارجی و همچنین تمام جنبه های توسعه اجتماعی سر و کار دارد و در واقع یکی از پایه های مهم موفقیت در رشته های یاد شده و جنبه های مختلف حیات جامعه است. به عبارت دیگر، فارغ التحصیلان چاپ می توانند در عرصه های مختلف صنعتی و فرهنگی حضور فعالی داشته باشند.

برای مثال در سال تحصیلی 84 -83 تعداد 797 عنوان کتاب درسی با شمارگان بیش از 167 میلیون جلد چاپ شد و در اختیار دانش آموزان قرار گرفت. بدون شک فرآیند چاپ این کتاب ها که اکثراً تمام رنگی بوده و هر ساله تا حدودی نیز تغییر می کنند، بسیار پیچیده و تخصصی است و نیاز به مدیران تولید و کارشناسان متخصص چاپ بسیار ماهر و با تجربه دارد. چون فرآیند چاپ باید به گونه ای انجام گیرد که در کوتاه ترین زمان و با کمترین هزینه، کتابها بدون غلط، با کیفیت بالا و یکسان و در تیراژ میلیونی چاپ شود.

همچنین می توان به چاپ روزنامه ها و نشریات کثیرالانتشار اشاره کرد که یک کار صنعتی است. ناظران چاپ این گونه رسانه ها و همچنین مدیران چاپخانه ها باید متخصص رشته چاپ باشند تا چاپخانه ها بهترین بازدهی را داشته باشند. نیازی که در حال حاضر نیز کاملا احساس می شود. فارغ التحصیل این رشته در مرحله پس از چاپ نیز به مجموعه فعالیت های متنوع این مرحله از جمله ورنی زنی، سلفون کشی، دایکات، برش، قالبسازی، طلاکوبی و مواد مصرفی آن ها مدیریت و نظارت دارد.

درآمد و حقوق رشته چاپ در ایران

بیشتر داوطلبان قبل از انتخاب رشته به این فکر میکنند که با تحصیل در این رشته، درآمدم چه قدر می تواند باشد. افرادی که در از این رشته فارغ التحصیل شده اند و برای خودشان بتوانند مراکز چاپ راه اندازی کنند، میتوانند درآمد بسیار خوبی داشته باشند، اما افرادی که که در دفاتر روزنامه یا نشریات مشغول به کار می شوند، درآمد کمتری نسبت به مدیران مراکز چاپ در بازه 2 میلیون تا 4 میلیون دریافت می کنند.
.