سنگینی سایه غفلت از قطب معادن کشور/زیرساخت ها فراهم نیست
ویژگی‌های زمین‌شناسی به ویژه در برداشتن دو پهنه ساختاری رسوبی آذربایجان زاگرس سبب شده کانی سازی متنوعی از مواد معدنی از جمله میکا، طلا، نقره، جیوه، کرومیت، مس، انواع سنگ‌های ساختمانی و پوکه معدنی سیلیس، دولومیت، تیتان و انواع متنوعی از سنگ‌های تزئینی مرمر، تراورتن، مرمریت، چینی و گرانیت و فلدسپات، ذغال سنگ خاک نسوز… به‌عنوان ذخایر و ثروتی کم‌نظیر در استان به وجود آید.
محدوده آذربایجان‌غربی تحت پوشش سه زون از زون های بیست گانه اکتشاف سیستماتیک کشور شامل "اشنویه – خوی"، "مریوان – مهاباد" و "شاهین دژ – ماهنشان" قرار گرفته است، اما سالهاست این ثروت عظیم خدادادی قربانی غفلت و کم توجهی و نیز عدم همکاری برخی دستگاه‌های اجرایی در ایجاد زیرساخت‌های توسعه معادن استان شده و هم اکنون محرومیت و تاراج این گنج عظیم سهم این منطقه شده است.
این استان از لحاظ تنوع و غنای مواد معدنی، رتبه سوم کشوری را به خود اختصاص داده و ۵۲ نوع از ۶۸ ماده معدنی شناسایی شده در کشور در این استان شناسایی شده که ۲۰ نوع آن در مرحله اکتشاف و ۳۱ نوع در مرحله بهره برداری است.
آذربایجان غربی همچنین در زمینه ذخایر و تولید عنصر ارزشمند طلا جز رتبه برتر کشور قرار گرفته و نام استان زرخیز را در کنار تولید محصولات با کیفیت کشاورزی و صنایع تبدیلی به یدک می‌کشد به طوری که تنها در سال ۹۷ بیش ۹۶۷.۷۰۲ هزار تن کانسنگ طلا از معادن این استان استحصال شده است.
در کنار فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم به‌دلیل قدیمی بودن تکنولوژی و دستگاه‌های تبدیلی در معادن استان آذربایجان غربی، بازدهی در معادن استان پایین است موضوعی که سالهاست مورد غفلت مسئولان استان واقع شده است.
زیرساخت‌های ایجاد صنایع تبدیلی معدنی در آذربایجان غربی فراهم شود
وی در خصوص جلوگیری از خام فروشی و احیای واحدهای معدنی استان پاسخ داد: جلوگیری از خام فروشی مواد معدنی در اولویت قرار دارد، طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس با هدف ورود سرمایه گذار، تأمین مواد اولیه صنایع معدنی، جلوگیری از خام فروشی مواد معدنی و ایجاد اشتغال از سال ۹۸ در استان آغاز شده و هم اکنون با استقبال خوبی در حال اجراست.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی ادامه داد: در راستای اجرای طرح احیای معادن کوچک مقیاس می‌توان با تجمیع واحدهای کوچک، زیرساخت‌های مرتبط با فرآوری در کنار این معادن و مواد اولیه واحدهای بزرگ را تأمین کرد.
وی با تاکید بر اینکه توسعه و احیای معادن استان نیازمند ایجاد زیرساخت‌های لازم است، گفت: ایجاد این زیرساخت‌ها به دلیل نیاز توسعه امکانپذیر نیست در محدوده‌های معدنی نیز نیازمند زیرساخت‌های لازم از جمله آب، برق هستیم که در این زمینه باید دستگاه‌های اجرایی ذیربط همکاری لازم را داشته باشند.
عابدپور از شناسایی ۱۹۷ واحد معدنی راکد در استان خبر داد و عنوان کرد: ۳۰ واحد از این تعداد سال گذشته احیا شده و ۳۰ واحد نیز امسال در دستور کار قرار دارد مابقی معادن راکد نیز تعیین تکلیف شده‌اند اما سلب صلاحیت از صاحبان این واحدهای معدنی راکد پروسه طولانی و زمان بری است.
تجهیزات معادن آذربایجان غربی باید بروزرسانی شود
عابدپور در پاسخ به این سوال که هم اکنون عمده مشکل معادن استان چیست، گفت: عمده مشکل معادن کوچک در استان کمبود نقدینگی، نبود واحدهای فرآوری مجهز بزرگ مقیاس در منطقه، تجهیزات و ماشین‌آلات مناسب است.
وی همچنین عدم مشارکت شرکت‌های دولتی و نبود سرمایه‌گذاری را از دیگر مشکلات پیش روی معادن استان عنوان کرد و افزود: نبود زیرساخت‌ها و ممانعت ارگان‌های ذیربط نیز سبب شده تا مشکلات پیش روی معادن بیشتر شود.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی با بیان اینکه پیش‌روی واحدهای تولیدی استان مشکلات متعددی وجود دارد، ادامه داد: تضادهایی در بخش مسائل اجتماعی، زیست محیطی و منابع طبیعی با بخش معدن وجود دارد.
عابدپور با اشاره به راهکارهای حل این مشکل، اعلام کرد: ضرورت دارد به سمت حل مشکلات رفت و باید تفاهم‌هایی ایجاد شود که در پی آن عقب افتادگی‌ها در واگذاری پهنای اکتشافی به بخش خصوصی جبران شود.
وی مهمترین عقب افتادگی استان در بخش معدن و صنایع معدنی را حضور کمرنگ بخش خصوصی (بخصوص در حوزه اکتشاف و استخراج و فرآوری) عنوان کرد و گفت: ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی از جمله راه نیز می‌تواند به جذب سرمایه‌گذار کمک کند.
خام فروشی، نبود صنایع تبدیلی مرتبط، عدم تحقق و هزینه کرد درآمدهای معدنی معادن در استان از مهمترین مشکلات پیش روی قطب معدنی کشور به شمار می‌رود در سال جاری که به عنوان سال تولید، پشتیبانی و مانع زدایی ها نامگذاری شده امیدمی رود با تحقق این شعار در بخش معادن آذربایجان غربی شاهد رونق بخش اقتصادی در استان باشیم.