حرمت‌الله رفیعی (رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی) با تاکید برآنکه در حال حاضر به دلیل عدم حمایت‌های متولی گردشگری، تورهای داخلی از یکسو و تورهای ورودی از دیگر سو تعطیل شده‌اند، گفت: جفا در حق اقتصاد گردشگر انجام شده. وقتی می‌توانست بارقه‌ای وجود داشته باشد و مردم درآمدزایی داشته باشند چنین امری محقق نشد. نگاه اقتصادی به گردشگری وجود نداشت و با وجود آنکه درحال حاضر مرزها بسته هستند و اجازه ورود گردشگران داده نمی‌شود، ویزا برای گردشگران سلامت صادر می‌شود.
او ادامه داد: درحال حاضر به نام گردشگری سلامت شاهد ویزافروشی هستیم. از دو کشور عراق و افغانستان افرادی را تحت عنوان گردشگر سلامت وارد کشور میکنند و بدون آنکه نظارتی وجود داشته باشد شاهد آن هستیم که بخش عمده‌ای از آنها گردشگر سلامت نیستند. این یعنی ویزافروشی انجام شده و افراد با انگیزه‌های منفعت شخصی درصدد این کار برآمده‌اند.
رفیعی با تاکید برآنکه تنها تعداد معدودی از دفاتر خدمات مسافرتی اجازه دریافت و صدور ویزای گردشگری سلامت را دارند، به وجود باند مافیا در این حوزه اشاره کرد و گفت: برخی افراد خاص از این امر منفعت می‌برند! این در شرایطی است که هنوز انحصار در معاونت گردشگری وجود دارد و تنها برای عده‌ای مجوز گردشگری سلامت صادر می‌شود.
این فعال حوزه گردشگری درخصوص نقش وزارت بهداشت در اتفاقاتی که در حوزه گردشگری سلامت شاهد هستیم، گفت: از آنجا که اقتدار لازم در بخش معاونت گردشگری برای ساماندهی گردشگری سلامت وجود نداشت، وزارت بهداشت نیز سوءاستفاده کرد و برای خود کسب و کار راه انداخت. درحالی‌که درصد بسیار کمی از افرادی که به عنوان گردشگر سلامت وارد کشور می‌شوند، به مراکز درمانی و بیمارستانی مراجعه میکنند. حال مسئولان باید پاسخگو باشند که بخش عمده‌ای این این افراد اصلا گردشگر سلامت نیستند؟ این به معنای آن است که از ویزای گردشگری سلامت برای جابه‌جایی و خروج از مبدایی دیگر استفاده شده است.
او ادامه داد: مسئولان از طریق صدور ویزای گردشگری سلامت، آمار گردشگران ورودی خود را افزایش می‌دهند درحالی که همین مسئله می‌توان پای را به برخی موضوعات خطرناک باز کند. در این صورت چه کسی پاسخگو خواهد بود؟
فعالیت 300 دفتر خدمات مسافرتی در حوزه گردشگری سلامت
امین حقیقت (دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت کشور) با اشاره به آنکه وزارت میراث و گردشگری بعد از انجام رایزنی‌های متعدد با وزارت خارجه موفق شد تا اجازه صدور ویزا برای گردشگران سلامت را بگیرد، گفت: آبان ماه سال 1399 بود که موفق شدیم ویزای گردشگر سلامت را تحت عنوان ویزای درمان به روی گردشگران باز کنیم. از این رو تمام شرکت‌هایی که از وزارت میراث و گردشگری مجوز دارند به وزارت خارجه معرفی شدند تا امکان صدور ویزا را داشته باشند.
به گفته او، عمده مسافران ما در حوزه گردشگری سلامت از کشورهای همسایه بخصوص عراق، افغانستان و عمان هستند و می‌توان گفت درحال حاضر باتوجه به شیوع ویروس کرونا، تنها گروه گردشگری که می‌تواند وارد کشور شود، گردشگران سلامت هستند.
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت کشور درخصوص آژانس‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی که امکان صدور ویزا برای گردشگران سلامت را دارند، گفت: تمام دفاتر خدمات مسافرتی که مجوز بند (ب) را از وزات میراث و گردشگری دریافت و مدارک لازم و تفاهم نامه با بیمارستانهای دارای IPD را ارائه دهند، می‌توانند گواهینامه حرفه‌ای ورود گردشگر سلامت را دریافت کنند. این گواهینامه تنها گواهینامه مصوب و قانونی است.
هرچند دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت کشور از امکان صدور گواهینامه حرفه‌ای ورود گردشگر سلامت برای تمام دفاتر خدمات مسافرتی که شرایط لازم را داشته باشند، حکایت می‌کند اما بنابر آمار اعلام شده از سوی او؛ تنها 300 دفتر خدمات مسافرتی توانسته‌اند این مجوز رادریافت کنند این درحالی است که بیش از 5 هزار دفتر خدمات مسافرتی در ایران مجوز فعالیت دارند. آمار دفاتر صاحب گواهینامه حرفه‌ای ورود گردشگر سلامت هم تا اواسط سال 98 دورقمی بود و طی دو سال گذشته شاهد رسیدن این تعداد به 300 واحد بودیم.
امین حقیقت با این‌حال وجود هرگونه رانت در این حوزه را رد کرد و گفت: وزارت بهداشت در دو سال گذشته یک آیین‌نامه داخلی ابلاغ کرد که بر اساس آن که مصوبه قانونی نداشت، مجوزهایی به نام تسهیلگری صادر می‌کردند که منجر به بروز شیطنت‌هایی شده بود و چارچوب خاصی برای صدور آن نبود. عده‌ای می‌توانستند آن مجوز را بگیرند و عده‌ای نمی‌توانستند. اما با پیگیری‌های معاونت گردشگری از طریق مصوبات هیات دولت، تنها مرجع رسمی صدور گواهی حرفه‌ای گردشگری سلامت، وزارت میراث و گردشگری معرفی شد و اکنون هر کس تمایل دارد در این حوزه فعالیت داشته باشد، می‌تواند با معرفی محل فعالیت، مدیر فنی و تضامین قانونی و عقد قرارداد با بیمارستانهای مورد تایید مجوز را دریافت کند.
وی درخصوص وجود نظارت کافی بر گردشگران سلامت و این مهم که آیا تمام افرادی که ویزای گردشگری سلامت دریافت میکنند به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مراجعه میکنند یا آنکه شاهد ویزافروشی در این حوزه هستیم، گفت: اینکه گردشگران سلامت به بیمارستان‌ها مراجعه میکنند یا خیر باید توسط وزارت بهداشت پیگیری شود. اما متاسفانه هر جا که محدودیت بوجود آید و کنترل‌های غیرکارشناسانه اعمال شود، تولید فساد می‌کند. زمانی که تمام مبادی ورودی کشور بسته شده و تنها یک کانال به نام گردشگری سلامت برای ورود به کشور باز گذاشته شده، طبیعی است که عده‌ای که می‌خواهند بیایند حتا اگر مریض هم نباشند درصدد جعل برمی‌آیند. ویزافروشی در این حوزه را قبول داریم اما تعداد آن به اندازه‌ای نیست که کل صنعت را قربانی کنیم. بخش جزیی از افراد از اعتماد آژانس‌داران سوءاستفاده میکنند و با ارائه مدارک جعلی درصدد معرفی خود به عنوان گردشگر سلامت برمی‌آیند که در این‌صورت آژانس‌دار با دریافت مدارک بیماری فرد می‌تواند اقدامات لازم را انجام دهد. ما معتقدیم که 90 درصد آنها از جعل مدارک توسط گردشگران سلامت بی‌اطلاع هستند و معمولا آنها زمانی مطلع می‌شوند که بیمار وارد کشور شده و به مراکز درمانی مراجعه نکرده است.
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت کشور مبحث قاچاق انسان با استفاده از صدور ویزا برای گردشگران سلامت را رد کرد و گفت: اگر ستاد ملی کرونا با استفاده از تجارب کارشناسان معاونت گردشگری درصدد صدور ویزا برای گردشگران برآید و این امر تسهیل کند، فشار از روی گردشگری سلامت برداشته می‌شود و ما می‌توانیم همانند سایر کشورها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در صدد ورود گردشگران برآییم.
