مهمترین عامل بی خوابی و کم خوابی چیست؟
یک متخصص خواب با اشاره به اختلالات خواب به تشریح یکی از مهمترین علت این مشکل پرداخت .
شهرام صمدی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و فلوشیپ تخصصی تشخیص و درمان اختلالات خواب در یک گفت وگوی زنده اینستاگرامی با تاکید بر اهمیت خواب به عنوان زمانی برای استراحت مغز و لازمه بدن برای شروعی دوباره اظهار کرد : بدن انسان مانند هر سیستمی نیازمند استراحت و زمان برای بازیابی خود است.اگر گوشی موبایل کسی دچار مشکل شود ، همه خاموش و روشن کردن آن را برای رفع مشکل پیشنهاد می کنند. در رابطه با بدن انسان نیز این موضوع صادق است. وقتی بدن ما به خواب می رود و روز بعد بیدار می شود در واقع خستگی های روز قبلی از بین رفته است و بدن ما آماده شروعی دوباره می باشد. بی انرژی بودن پس از بیدار شدن می تواند علل مختلفی داشته باشد؛ کمبود خواب ، ابتلا به INSOMNIA یا اختلال بی خوابی ، مناسب نبودن وسایل خواب مانند بالشت ، سندروم پای بی قرار و گرفتگی هایی در ساق پا می تواند از علل این مشکل باشد.
وی با اشاره به یکی از شایع ترین مشکلات خواب که درعین حال نادیده گرفته می شود گفت :یکی از مهمترین و قابل توجه ترین مشکلات مربوط به خواب، آپنه انسدادی حین خواب است.این اختلال بیشتر در بین آقایان دیده می شود. افرادی که وزن بالا دارند یا مسن هستند، کم کاری تیروئید دارند و یا سیگار میکشند در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
این متخصص خواب علاوه بر موارد فوق ، شایع ترین علت این اختلال را نقص ژنتیکی بیان کرد که از نزدیکان به فرد منتقل شده است. به گفته وی، در فرد مبتلا به این آپنه انسدادی، عضلاتی که به تنفس هنگام خواب کمک می کنند روی هم می افتند و توانایی کافی برای تبادل اکسیژن و کربن دی اکسید را ندارند. لذا این افراد در سطوح خواب سبک باقی میمانند و نمی توانند خواب سنگینی داشته باشند. مهمترین علامت این بیماری خر و پف است. در برخی از موارد این مشکل بدون علامت خرو پف در فرد وجود دارد. آپنه انسدادی حین خواب مشکل بسیار مهمی است که باعث درگیری مغز با عضلات تنفسی برای دفع کربن دی اکسید و جذب اکسیژن می شود. در نتیجه مغز نمی تواند استراحت کافی داشته باشد و روز بعد همچنان خسته است.
دکتر صمدی این را هم گفت که در بعضی موارد سردرد های صبحگاهی نیز می تواند از علائم این بیماری تلقی شود. کاهش تمرکز و اختلال حافظه و حتی پرخاشگری میتواند نشانه ابتلا به این بیماری باشد. این مشکل مسئله ای نیست که بتوان ساده از کنار آن گذشت چرا که برای مثال با نگاه به آمار تصادفات رانندگی می توان دید که خواب آلودگی به چه میزان در رخ دادن اتفاقات ناگوار رانندگی موثر است.
وی با تشریح نحوه شناسایی اختلالات خواب در کلینیک های خواب به اهمیت تشخیص و درمان اختلالات خواب اشاره کرد و افزود : در کلینیک های خواب متخصصینی وجود دارند که با انجام آزمایش خواب از مشکلات احتمالی مربوط به خواب فرد آگاه می شوند. فردی که با مشکل خواب مواجه است در جریان این آزمایش یک شب را در کلینیک می گذراند و متخصصینی که در کلینیک حضور دارند بعد از دو یا سه روز و آنالیز کامل خواب فرد نتایج آزمایش را به اطلاع بیمار می رسانند. بسیاری از مشکلات خواب از جمله آپنه انسدادی حین خواب که به آن اشاره شد در جریان این آزمایش قابل تشخیص است. در حال حاضر کلینیک خواب بیمارستان امام خمینی با شش تخت به عنوان یکی از پیشرفته ترین کلینیک های خواب در ایران شناخته می شود و آماده ارائه خدمات به بیماران است.
وی با اشاره به یکی از شایع ترین مشکلات خواب که درعین حال نادیده گرفته می شود گفت :یکی از مهمترین و قابل توجه ترین مشکلات مربوط به خواب، آپنه انسدادی حین خواب است.این اختلال بیشتر در بین آقایان دیده می شود. افرادی که وزن بالا دارند یا مسن هستند، کم کاری تیروئید دارند و یا سیگار میکشند در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
این متخصص خواب علاوه بر موارد فوق ، شایع ترین علت این اختلال را نقص ژنتیکی بیان کرد که از نزدیکان به فرد منتقل شده است. به گفته وی، در فرد مبتلا به این آپنه انسدادی، عضلاتی که به تنفس هنگام خواب کمک می کنند روی هم می افتند و توانایی کافی برای تبادل اکسیژن و کربن دی اکسید را ندارند. لذا این افراد در سطوح خواب سبک باقی میمانند و نمی توانند خواب سنگینی داشته باشند. مهمترین علامت این بیماری خر و پف است. در برخی از موارد این مشکل بدون علامت خرو پف در فرد وجود دارد. آپنه انسدادی حین خواب مشکل بسیار مهمی است که باعث درگیری مغز با عضلات تنفسی برای دفع کربن دی اکسید و جذب اکسیژن می شود. در نتیجه مغز نمی تواند استراحت کافی داشته باشد و روز بعد همچنان خسته است.
دکتر صمدی این را هم گفت که در بعضی موارد سردرد های صبحگاهی نیز می تواند از علائم این بیماری تلقی شود. کاهش تمرکز و اختلال حافظه و حتی پرخاشگری میتواند نشانه ابتلا به این بیماری باشد. این مشکل مسئله ای نیست که بتوان ساده از کنار آن گذشت چرا که برای مثال با نگاه به آمار تصادفات رانندگی می توان دید که خواب آلودگی به چه میزان در رخ دادن اتفاقات ناگوار رانندگی موثر است.
وی با تشریح نحوه شناسایی اختلالات خواب در کلینیک های خواب به اهمیت تشخیص و درمان اختلالات خواب اشاره کرد و افزود : در کلینیک های خواب متخصصینی وجود دارند که با انجام آزمایش خواب از مشکلات احتمالی مربوط به خواب فرد آگاه می شوند. فردی که با مشکل خواب مواجه است در جریان این آزمایش یک شب را در کلینیک می گذراند و متخصصینی که در کلینیک حضور دارند بعد از دو یا سه روز و آنالیز کامل خواب فرد نتایج آزمایش را به اطلاع بیمار می رسانند. بسیاری از مشکلات خواب از جمله آپنه انسدادی حین خواب که به آن اشاره شد در جریان این آزمایش قابل تشخیص است. در حال حاضر کلینیک خواب بیمارستان امام خمینی با شش تخت به عنوان یکی از پیشرفته ترین کلینیک های خواب در ایران شناخته می شود و آماده ارائه خدمات به بیماران است.