صنعتی گران اما با سود کم
تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، هنری با قدمت بسیار در خراسان‌جنوبی است که انگار در سال‌های اخیر پای ثابت اشتغال در این استان شده و امید است با توجه به آن، مشکلات هنرمندان این حوزه از این صنعت گران اما با سود کم حل شود.
حرفه سنگ‌تراشی از سال 1350 توسط استاد پیشکار با کارهای معمولی بر روی سنگ در شهر بیرجند شروع شد که قبل از این تاریخ نیز به صورت پراکنده در مناطقی از خراسان جنوبی رواج داشته است. در سال 1363 کار سنگ تراشی و چهره پردازی بر روی سنگ قبر توسط استاد بهلولی از خراسان رضوی (مشهد) به این استان انتقال یافت و استادکاران این رشته در گسترش آن کوشیدند.
مواد اولیه مورد استفاده در این حرفه انواع سنگ‌های معدنی(گرانیت، مرمر و..) و رنگ است. برای ساخت اشیاء سنگی، صنعتگران ابتدا سنگ را به اندازه تقریبی محصولی که قصد تولیدش را دارند برش داده، آنگاه با کمک تیشه شکل بدوی و ابتدایی به آن می‌دهند و سپس به وسیله قلم‌های فلزی درشت داخل آن را خالی کرده و توسط قلم‌های کوچک‌تر آن را پرداخت می‌کنند.
به گزارش ایسنا، در مرحله نهایی برای صیقل دادن سطح بیرونی محصول از سوهان یا سنگ سمباده استفاده می‌کنند. به صورت سنتی تمامی مراحل مذکور با تیشه و چکش انجام می‌پذیرد.
در برخی از نمونه‌ها از جمله ساخت سنگ قبر مراحل کار شامل؛ خالی کردن نوشته‌ها و متن با قلم‌های فولادی و چکش، رنگی کردن خطوط کنده کاری شده، ساب زدن سطح سنگ جهت از بین بردن رنگ‌های اضافی باقی‌مانده بر لبه کار و در انتها کار چهره پردازی با قلم های فولادی ظریف است.
نمونه محصولات سنگی استان عبارتند از سنگ قبر، کاسه، دیزی‌های بدون دسته، گلدان، آسیاب دستی (دستاس) قندان و هاون. این حرفه در اکثر شهرستان‌های استان و بالاخص در روستای چرمه از توابع شهرستان سرایان رواج داشته است.
فرش قرمز سرمایه گذاری برای سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی
عباس جرجانی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی نیز با اشاره به در دیدار با سرمایه گذاران حوزه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی، گفت: خراسان جنوبی دارای پتانسیل و فرصت کار در حوزه سنگ‌های قیمتی است که در این راستا از سرمایه‌گذاران این حوزه حمایت می‌کنیم.
وی ادامه داد: شهرستان نهبندان معادن خوبی از سنگ‌های تزئینی بخصوص گرانیت را با رنگ و طرح‌های متنوع در خود جا داده و در این بخش شاخص است.
جرجانی ادامه داد: شهرستان سربیشه با دارا بودن بیشترین معادن منیزیت استان و با ذخیره و عیار بالا، قطب منیزیت کشور است که در راستای تکمیل زنجیره تولید و ایجاد ارزش افزوده، فرآوری آن نیز در کارخانه منیزیم سربیشه انجام می شود.
وی تصریح کرد: معادنی در خصوص گرانیت سبز کاهویی در منطقه درح شهرستان سربیشه نیز در حال فعالیت هستند که این نوع از گرانیت بسیار زیبا، مشتری‌پسند و منحصر به فرد است.
جرجانی با اشاره به ظرفیت شهرستان سرایان در ماده معدنی بنتونیت و کاربردهای فراوان آن، بیان کرد: با توجه به ذخایر بسیار خوب بنتونیت در این شهرستان و شکل‌گیری واحدهای فرآوری مرتبط، می‌توان از سرایان به عنوان قطب بنتونیت کشور یاد کرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اظهار کرد: شهرستان طبس نیز با دارا بودن بیش از ۷۶ درصد ذخایر زغالسنگ کشور به عنوان قطب زغالسنگ کشور شناخته شده است که واحدهای فرآوری این ماده معدنی نیز به خوبی در طبس شکل گرفته‌اند، البته ظرفیت‌های خوب دیگری نیز در برخی از مواد معدنی مانند فلورین در این شهرستان وجود دارد.
جرجانی با اشاره به اینکه ذخایر معدنی خوبی نیز در حوزه سرب و روی در شهرستان بشرویه شناسایی شده که در این شهرستان در حال شکل‌گیری است، یادآورشد: شهرستان خوسف را هم در ماده معدنی طلا دارای مزیت و ظرفیت خوبی دانست که این شهرستان را نسبت به سایر شهرستان‌ها متمایز می‌کند.
روستای خور یکی از قطب‌های خراسان جنوبی در بحث سنگ‌های نیمه قیمتی است که اکنون با پاگرفتن اشتغال در این حوزه و توجه به آن بسیاری از موانع برداشته خواهد شد.
مواد اولیه مورد استفاده در این حرفه انواع سنگ‌های معدنی(گرانیت، مرمر و..) و رنگ است. برای ساخت اشیاء سنگی، صنعتگران ابتدا سنگ را به اندازه تقریبی محصولی که قصد تولیدش را دارند برش داده، آنگاه با کمک تیشه شکل بدوی و ابتدایی به آن می‌دهند و سپس به وسیله قلم‌های فلزی درشت داخل آن را خالی کرده و توسط قلم‌های کوچک‌تر آن را پرداخت می‌کنند.
به گزارش ایسنا، در مرحله نهایی برای صیقل دادن سطح بیرونی محصول از سوهان یا سنگ سمباده استفاده می‌کنند. به صورت سنتی تمامی مراحل مذکور با تیشه و چکش انجام می‌پذیرد.
در برخی از نمونه‌ها از جمله ساخت سنگ قبر مراحل کار شامل؛ خالی کردن نوشته‌ها و متن با قلم‌های فولادی و چکش، رنگی کردن خطوط کنده کاری شده، ساب زدن سطح سنگ جهت از بین بردن رنگ‌های اضافی باقی‌مانده بر لبه کار و در انتها کار چهره پردازی با قلم های فولادی ظریف است.
نمونه محصولات سنگی استان عبارتند از سنگ قبر، کاسه، دیزی‌های بدون دسته، گلدان، آسیاب دستی (دستاس) قندان و هاون. این حرفه در اکثر شهرستان‌های استان و بالاخص در روستای چرمه از توابع شهرستان سرایان رواج داشته است.
فرش قرمز سرمایه گذاری برای سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی
عباس جرجانی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی نیز با اشاره به در دیدار با سرمایه گذاران حوزه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی، گفت: خراسان جنوبی دارای پتانسیل و فرصت کار در حوزه سنگ‌های قیمتی است که در این راستا از سرمایه‌گذاران این حوزه حمایت می‌کنیم.
وی ادامه داد: شهرستان نهبندان معادن خوبی از سنگ‌های تزئینی بخصوص گرانیت را با رنگ و طرح‌های متنوع در خود جا داده و در این بخش شاخص است.
جرجانی ادامه داد: شهرستان سربیشه با دارا بودن بیشترین معادن منیزیت استان و با ذخیره و عیار بالا، قطب منیزیت کشور است که در راستای تکمیل زنجیره تولید و ایجاد ارزش افزوده، فرآوری آن نیز در کارخانه منیزیم سربیشه انجام می شود.
وی تصریح کرد: معادنی در خصوص گرانیت سبز کاهویی در منطقه درح شهرستان سربیشه نیز در حال فعالیت هستند که این نوع از گرانیت بسیار زیبا، مشتری‌پسند و منحصر به فرد است.
جرجانی با اشاره به ظرفیت شهرستان سرایان در ماده معدنی بنتونیت و کاربردهای فراوان آن، بیان کرد: با توجه به ذخایر بسیار خوب بنتونیت در این شهرستان و شکل‌گیری واحدهای فرآوری مرتبط، می‌توان از سرایان به عنوان قطب بنتونیت کشور یاد کرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اظهار کرد: شهرستان طبس نیز با دارا بودن بیش از ۷۶ درصد ذخایر زغالسنگ کشور به عنوان قطب زغالسنگ کشور شناخته شده است که واحدهای فرآوری این ماده معدنی نیز به خوبی در طبس شکل گرفته‌اند، البته ظرفیت‌های خوب دیگری نیز در برخی از مواد معدنی مانند فلورین در این شهرستان وجود دارد.
جرجانی با اشاره به اینکه ذخایر معدنی خوبی نیز در حوزه سرب و روی در شهرستان بشرویه شناسایی شده که در این شهرستان در حال شکل‌گیری است، یادآورشد: شهرستان خوسف را هم در ماده معدنی طلا دارای مزیت و ظرفیت خوبی دانست که این شهرستان را نسبت به سایر شهرستان‌ها متمایز می‌کند.
روستای خور یکی از قطب‌های خراسان جنوبی در بحث سنگ‌های نیمه قیمتی است که اکنون با پاگرفتن اشتغال در این حوزه و توجه به آن بسیاری از موانع برداشته خواهد شد.