زونا چیست و آیا کشنده است؟؛ علت، علائم و طول درمان
زونا یک بیماری ویروسی است که با نام‌های زوستر یا هرپس زوستر نیز شناخته می‌شود و باعث ایجاد زخم و جوش‌های قرمز و دردناک در نواحی مختلف بدن می‌شود.در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا اطلاعاتی از بیماری زونا را در اختیار شما قرار دهیم.
فهرست مطالب
زونا چیست؟
زونا(به انگلیسی Herpes zoster یا Shingles) نوعی بیماری عفونی و ویروسی عصب و پوست اطراف آن است که به علت فعالیت مجدد ویروس آبله مرغان یعنی واریسلا زوستر بروز پیدا می‌کند.بیماری زونا به صورت تاولهای بزرگ روی پوست شکم، پشت، سینه، صورت و گردن ظاهر می شود و معمولا با درد و سوزش همراه است. بهتر است بدانید که بیماری زونا بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال رایج است.
فصل زونا
فصل زونا مشخص نیست و در هر زمانی از سال ممکن است رخ دهد.
علت زونا
علت زونا همان ویروس آبله مرغان است. ویروس آبله مرغان ممکن است سال‌ها در نخاع به حالت خفته باقی بماند تا زمانی که در اثر یک عامل تحریکی دوباره بیدار شود. اما این بار دیگر بیماری آبله مرغان ایجاد نمی‌شود، بلکه زونا رخ می‌دهد. برخی از عوامل احتمال ابتلا به زونا را در برخی از افراد افزایش می دهد. برخی از عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به زونا عبارتند از:
- سن بالای 50 سال
- استرس
- بیماری هوجکین
- وجود یک بیماری که باعث کاهش مقاومت بدن شده باشد
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- استفاده از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی یا ضد سرطان
- جراحی یا تاباندن اشعه به نخاع
- لوسمی یا لنفوم
علائم زونا
- سردرد
- تب و لرز خفیف
- احساس بدحالی و کسلی
- احساس درد سوزش
- افزایش حساسیت پوستی
- ایجاد لکه‌های قرمز روی پوست
- تاولهای خارش‌دار
- تهوع
- دل‌پیچه یا اسهال خفیف
- درد روی قفسه سینه یا صورت
عوارض زونا
عوارض زونا با درمان به موقع این بیماری کمتر به وجود می آید اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی (مانند افراد مبتلا به سرطان، ایدز، شیمی درمانی، پرتو درمانی یا مصرف استروییدها یا داروهای مخصوص پیوند عضو) دارند بیشتر در معرض عوارض ناشی از زونا هستند. زونا می‌تواند منجر به عوارض جدی چشم از جمله از دست دادن بینایی شود.
عوارض بعد از بیماری زونا
- عفونت ریه
- التهاب مغز
- مشکلات شنوایی
- ذات‌الریه
- زخم قرنیه
- مرگ
آیا زونا خطرناک است؟
زونا برای افراد سالم و سیستم ایمنی قوی، یک بیماری خفیف و معمولا خطرناک نیست اما در برخی افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند افراد مسن و بیماران سرطانی می‌تواند خطرناک‌تر و با عوارض جانبی جدی همراه باشد.
روش تشخیص زونا
روش تشخیص زونا با معاینه بدنی بثورات پوستی و تاول‌ها توسط متخصص بیماریهای عفونی امکان پذیر است اما در بعضی مواقع احتیاج به نمونه‌برداری از مایع داخل تاول‌ها است تا بیماری با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرد.گاهی اوقات نیز پزشک عکسبرداری و انجام آزمایش خون را برای تشخیص لازم می داند.
زونا مسری است؟
زونا مسری است و اگر فرد به زخم و تاولهای ترکیده شده شخص مبتلا دست بزند، ممکن است این ویروس به بدن منتقل شود اما بهتر است بدانید که زونا از طریق تنفس انتقال پیدا نمی‌کند. در پاسخ به سوال زونا تا چند روز قابل سرایت است باید بگوییم که بستگی به سن و شدت بیماری دارد.
بیماری زونا تا چه مدت واگیردار است؟
بیماری زونا معمولا در افراد سالم ۷ تا ۱۰ روز پس از بروز آفت‌های پوستی روی پوست واگیردار است.در کل واگیر زونا تا روزی است که بثورات پوستی خشک و پوسته پوسته شوند.
درمان زونا
درمان زونا به صورت قطعی وجود ندارد و با توجه به عفونی بودن این بیماری پزشک باید برای کاهش علائم و شدت بیماری از داروهای ضد ویروسی، ضد التهابی و مسکن درد گرفته تا پمادهای موضعی و ضدخارش تجویز کند.
| درمان خانگی | استفاده از کمپرس آب سرد و مرطوب برای کاهش خارش-استراحت-استفاده از پماد «کالامین دی» برای کاهش خار-کرم ضد زونا مانند کرم‌های آنتی‌هیستأمین و آنتی‌بیوتیک-حمام گرفتن در وان با مخلوط جو دوسر
|
| درمان سنتی | مصرف سیر-چای سبز و نعناع-عسل-روغن درخت چای-روغن بابونه-روغن گل راعی-روغن اکالیپتوس |
| درمان دارویی | آسیکلوویر( زوویراکس)-فامسیکلوویر-والاسیکلوویر (والترکس) |
درمان سریع زونا
درمان سریع زونا با استفاده از روش روش های خانگی امکان پذیر است و باعث تسکین موقت، کاهش خارش، سوزش و التهاب پوست می‌شوند:
- استفاده از کمپرس آب سرد
- کمپرس بابونه
- حمام گرم با اضافه کردن نمک دریا
- ماساژ با اسانس‌های طبیعی مانند روغن نعناع، روغن آویشن، روغن چای درختی و روغن آلوئه ورا
- گذاشتن سیر له یا خرده شده در ناحیه آسیب‌دیده به مدت ۳۰ دقیقه
- ترکیب عصاره سیر و پیاز در ناحیه آسیب‌دیده به مدت ۱ ساعت
- گذاشتن عسل در ناحیه درگیر با زونا به مدت ۱۵ دقیقه
برای درمان زونا چه بخوریم؟
| انواع خوراکی‌های مناسب برای درمان زونا | نمونه مواد غذایی |
|---|---|
| مواد مغذی حاوی مواد معدنی و پروتئینی | ماست، سیب، گلابی، موز و آناناس |
| مواد سرشار از ویتامین | سبزیجات با برگ‌های سبز مانند کاهو و مارچوبه |
| مواد خنک کننده بدن | خاک شیر |
| مواد با خاصیت قلیایی | تره فرنگی |
طول درمان زونا
طول درمان زونا ممکن است بین ۲ تا ۴ هفته طول بکشد اما ممکن است در برخی افراد مدت زمان بیشتری طول بکشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم بیماری زونا مثل سردرد، تب و قرمزی را در سالمند یا کودکان مشاهده کردید یا علائم آن در ناحیه حساسی مثل چشم بروز پیدا کرد باید به فوق تخصص عفونی مراجعه کنید.
پرسش های متداول
| آیا زونا درد دارد؟ |
| بله، زونا بیماری ویروسی است که تاولهای با درد و سوزش همراه است. |
| آیا زونا کشنده است؟ |
| زونا کشنده نیست اما ممکن است در صورت ایجاد در افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی بدن یا در صورت عدم درمان تهید کننده زندگی باشد. |
| زونا در بارداری خطرناک است؟ |
| احتمال بروز زونا در بارداری بسیار کم است اما اگر مشکوک به زونا هستید، پیشنهاد می‌شود که با پزشک متخصص خود صحبت کنید. |
| زونا چه اثری بر چشم می گذارد؟ |
| ویروس زونا ممکن است باعث مشکلات چشمی مانند وقوع راش در پلک های بالایی و پایینی قرمزی، سوزش و ترشحات ملتحمه ، خشکی چشم و...منجر شود. |
| علت بیماری زونا در زنان چیست؟ |
| علت بیماری زونا در زنان و مردان یکسان است و عامل ایجاد آن همان ویروس آبله مرغان است. |
| بهترین پماد برای درمان زونا چیست؟ |
| پماد آسیکلوویر یا پماد آلوویر بهترین پماد برای درمان زونا است که به صورت موضعی استفاده می شود. |
| بهترین مسکن برای درد زونا چیست؟ |
| بهترین مسکن برای درد زونا، ایبوپروفن، آسیکلوویر، والاسیکلوویر است. |
سخن آخر
در این مطلب هر آنچه درباره بیماری زونا را باید بدانید در اختیار شما قرار دادیم و شما را با علت، علائم، تشخیص و درمان آن آشنا کردیم.در صورت ابتلا به این بیماری، تجربیات تان را در درمان این بیماری در قسمت نظرات تان با دیگران به اشتراک بگذارید.