شایعه تا واقعیت؛ سفال‌های «سمی»!

لالجین نزدیک دو سال است به فهرست شهرهای جهانی صنایع دستی اضافه شده و مدیر میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آن مدعی است این واقعه همه شایعات مربوط به سفال لالجین را از چهره این شهر پاک کرده است؛ از سمی بودن آن بخاطر استفاده زیاد سرب گرفته تا سفال‌های بی‌کیفیتی که ایران را در بازار جهانی بدنام کرده است. محمدرضا قادری وجود سرب را در ظروف مصرفی لالجین تکذیب کرد و به خبرنگارانی که در جریان رویداد همدان ٢٠١٨ سری هم به لالجین زدند، گفت: در گذشته از سرب در ظروف مصرفی استفاده می‌کردند، ولی اکنون دو سه سال است که در جریان جهانی شدن این شهر، دیگر کمتر از سرب استفاده می‌شود. مصرف سرب در لعاب به خاطر جلا دادن به رنگ سفال است که درصد آن استاندارد بوده و مضر نیست. البته او اشاره کرد که در تولید ظروف تزئینی به خاطر زیبایی رنگ از سرب، بیشتر استفاده می‌شود.
به گزارش ایسنا، امین محبی، شهردار لالجین هم گفت: از نظر علمی قابل اثبات است که درصد سرب مصرفی در سفال‌های لالجین مضر نیست. تقریبا یکی دو هفته پیش با اساتید که صحبت می‌کردم، این موضوع را تایید کردند.
یک کارگاه سفالگری در لالجین
او مدعی است که کیفیت لالجین نسبت به چهار پنج سال پیش بهتر شده که تغییرات آن در همین رنگ و طراحی بوده است. محبی اعتراض‌های تولیدکنندگان سفال لالجین را در سال‌های اخیر ناشی از افت محصول ندانست و گفت: مالیات و بیمه مهمترین مشکل هنرمندان سفال این شهر است که پیگیر هستیم به نتیجه برسانیم. او با بیان اینکه حجم صادرات سفال لالجین گویای وضعیت تولید و کیفیت آن است، افزود: آمار ثبت شده در گمرک نشان می‌دهد سال قبل صادرات سفال این شهر ۱۵ میلیون دلار بوده و در سه ماهه نخست امسال نیز سه میلیون و ۲۵۰ هزار دلار سفال صادر شده است. مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لالجین نیز با بیان اینکه رکود در صادرات سفال این منطقه به نسبت کل کشور کمتر بوده است، اظهارکرد: رکود در کل کشور وجود دارد، ولی در لالجین کمتر بود، چون با جهانی شدن این شهر، روی کیفیت محصولات بیشتر کار شد تا بازار داخل و خارج را از دست ندهد. فقط مساله این است که توان خرید مردم پایین آمده و فروش محصولات نیز تحت شعاع قرار گرفته است.
 او سپس درباره فروش سفال و سرامیک چینی در فروشگاه‌های این شهر جهانی، گفت: تصور اشتباهی در این باره وجود دارد، چیزی به نام سفال چینی نداریم آنچه هست سرامیک است که از مبادی قانونی وارد می‌شود. قبل از جهانی شدن حجم سفال‌های چینی زیاد بود، ولی پس از آن به خاطر حفظ و توسعه اشتغال، تلاش شد واردات کمتر شود که البته با وضعیت امروز دلار این کار دیگر صرفه اقتصادی ندارد.
قادری با بیان اینکه نرخ بیکاری در لالجین صفر شده است، اظهار کرد: در حال حاضر یک هزار کارگاه سفال در لالجین و ٢٧٠ کارگاه در شهرک صنعتی حاشیه شهر وجود دارد که در شرایط اقتصادی امروز همچنان فعالند و نه تنها از لالجین، بلکه از خارج این شهر نیز نزدیکِ به یک هزار تن نیروی کارِ جذب کرده است. اگر رشد بیکاری داشتیم کارگر وارد نمی‌کردیم. وی درباره وضعیت بیمه هنرمندان این شهر جهانی نیز به ایسنا توضیح داد: تقریبا ۹۰ درصد کارگاه‌های لالجین بیمه دارند؛ البته مشکلی در قانون بیمه وجود داشت که با رایزنی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با دولت، این مشکل حل و قرار شد بیمه مشاغل روستایی مشمول هنرمندان صنایع دستی هم شود که مشابه این مصوبه به شهرها هم ابلاغ شد تا هنرمندان راحت‌تر بیمه شوند. مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لالجین اضافه کرد: بیش از ۵ هزار نفر در کارگاه‌های سفال مستقیم کار می‌کنند که بیشتر آنها تحت پوشش هستند اما هنرمندان انفرادی و آنهایی که در خانه‌ها کار می‌کنند مشکل بیمه داشتند که اکنون مشمول طرح بیمه مشغال روستایی قرار می‌گیرند.
نمونه‌ای از ظروف آماده سفالی لالجین
او در ادامه به بسته‌بندی سفال لالجین که از مشکلات اصلی این صنایع دستی به شمار می‌آید اشاره کرد و افزود: بسته‌بندی صنایع‌دستی به حمایت دولت نیاز دارد، چون روی قیمت تمام شده تاثیر زیادی می‌گذارد و خریدار از آن استقبال نمی‌کند. این مشکل در صادرات هم تاثیر دارد، مثلا عراقی‌ها سفال‌های ما را با بسته‌بندی نمی‌خواهند، چون گران می‌شود، اما اروپایی تمایل دارند محصولات با بسته‌بندی و محافظت شده وارد شود، هرچند که بسته‌بندی‌های ما از جنس کارتن است. قادری در عین حال یادآور شد: سفال شکننده است، هچ‌وقت نمی‌توان آن را فله‌ای صادر کرد، ولی حجمی بسته‌بندی می‌شود مثلا گلدان گل که به هلند فرستاده می‌شود در پالت‌های چوبی بسته‌بندی می‌شود، چون نمی‌توان با چیز دیگری از آن محافظت کرد.