جانپناه کارگر یا کلبه سنگی نخستین جانپناه سنگی است که در رشته کوه البرز بنا شد. سال ۱۳۴۴ تعدادی از کارگران سازمان کوهنوردی سندیکای فلزکار با روی هم چیدن سنگ‌ها یک کلبه سنگی ساختند.
کارگران علاقه مند به کوهنوردی با ساخت جانپناه سنگی یادگاری مانگاری از خود برجای گذاشتند. کاوه کاشفی، رئیس سابق هیئت کوهنوردی استان تهران، در این باره می‌گوید: «این جانپناه با سنگ و اندکی ملات ساخته شده و از این نظر بسیار دیدنی است. این کلبه سنگی با وسعت ۱۰مترمربع یادمان کارگرانی است که ۵۰ سال پیش پناهگاهی را برای نجات جان کوهنوردان از بوران و کولاک در مسیر قله توچال ساختند. کلبه سنگی کارگر تا سال‌ها عنوان مرتفع‌ترین جانپناه البرز را نیز به خود اختصاص داده بود.»
کارگران فلزکار که به کوهنوردی علاقه زیادی داشتند داوطلبانه در حالی که هنوز خبری از تله‌کابین توچال نبود، مصالح را برای ساخت جانپناه بالا بردند. جانپناه کارگر در زمینی ساخته شد که جزء مراتع اهالی روستای لشکرک بود. اهالی روستا نیز در این عمل خیر سهیم شدند و زمین را در اختیار کارگران برای ساخت کلبه سنگی قرار دادند.
کوهنوردان به این کلبه سنگی لقب خانه دوم عاشقان طبیعت داده‌اند. جانپناهی که سال‌ها میزبان کوهنوردان ایرانی و خارجی بوده و هست و از جاذبه‌های گردشگری شهر تهران محسوب می‌شود. جانپناه کارگر در نزدیکی جانپناه اردلان قرار دارد و از این نظر یکی از امن‌ترین جانپناه‌های البرز است.
شهید ناصرگارسچی، محمد ولایتی، محسن عبدلی و تعدادی دیگر از کارگران فلزکار این کلبه سنگی را برفراز کوه ساختند. از میان این جمع ناصرگارسچی که بسیار به کوهنوردی علاقه داشت در جریان مبارزات انقلابی سال ۱۳۵۷ در تظاهرات مردمی به دست نیروهای رژیم طاغوت شهید شد. اوکوهنورد قهاری بود و رتبه مربیگری اسکی را به دست آورده بود.
جانپناه کارگر جزء آثار ملی است و به شماره ۳۸۰۸ در فهرست آثار ملی ثبت‌شده، بااین‌حال هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی شهرستان ری و باشگاه کوهنوردی راگا برای تعمیرات این کلبه سنگی از اداره میراث فرهنگی مجوز گرفتند و زیر نظر این ارگان در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ با تأیید فدراسیون کوهنوردی ایران مرمت و تعمیرات آن را انجام دادند تا هم یاد وخاطره سازندگانش جاودان بماند و هم بر کارکرد جانپناه یعنی حفاظت از کوهنوردان خدشه‌ای وارد نشود.
منبع: همشهری
منبع: faradeed-219976
