خطاهای سرمایه‌گذاری / سوگیری خودتاییدی؛ چرا فقط آنچه ما را تایید کند می‌بینیم؟

فردای اقتصاد: حتما شما هم بارها این را تجربه کرده‌اید که اتفافات و شواهدی ببینید که نظراتتان را تایید می‌کنند. یا وقتی به موضوعی فکر می‌کنید مدت کمی بعد مصداق آن را اطرافتان ببینید اما آیا این‌ها اتفاقی هستند؟

جواب منفی است.

 ماجرا از این قرار است که افراد تمایل بالایی دارند تا فقط دنبال چیزهایی بگردند یا نشانه‌هایی را دنبال کنند که اعتقادات آنها را تایید می‌کند یا حتی بدتر اینکه آنچه با باورشان در تضاد است را انکار می‌کنند یا کم‌ارزش نشان می‌دهند.

البته همه این‌ها تعمدا اتفاق نمی‌افتد و ذهن به صورت ناخودآگاه این فرآیند را طی می‌کند. انسان‌ها همیشه یک هارمونی درونی دارند؛ به این معنا که می‌خواهند باورهای مختلفشان با هم در تضاد نباشد. بنابراین، وقتی با باورهای متعارض مواجه می‌شوند به طور غریزی یکی از آنها را انتخاب می‌کنند و به دنبال شواهدی می‌روند که آن باورها را پشتیبانی کند و این اسمش سوگیری خود تاییدی است.

سوگیری خودتاییدی یک رفتار بسیار ریشه‌ای در تاریخ تکاملی انسان است که کمک کرده بشر عقلانی بماند و رفتار کند.

اما سوگیری خودتاییدی در شرایط مختلفی منجر به ضرر دیدن سرمایه‌گذار می‌شود.

یک: از دست دادن فرصت‌ها: متهم اصلی بسیاری از فرصت‌سوزی‌ها سوگیری خودتاییدی است. زیرا سرمایه‌گذاران زمانی می‌توانند یک فرصت سرمایه‌گذاری خوب را شناسایی کنند که دیدگاه منطقی و غیرسوگیرانه‌ای نسبت به آن داشته باشند. فردی که دچار سوگیری خودتاییدی است، آمادگی کافی برای شناسایی فرصت‌های جدیدی که پیش رویش قرار می‌گیرد را ندارد.

دو: پرتفوهای متمرکز (متنوع نبودن دارایی): احتمالا آسیب دومی که سوگیری خودتاییدی دارد آن است که افراد از متنوع‌سازی دارایی‌های خود فاصله می‌گیرند و پرتفوی آنها روی دارایی‌های خاصی متمرکز می‌شود. در اختیار داشتن دارایی‌های متنوع باعث کاهش ریسک می‌شود و کنار گذاشتن این اصل مهم سرمایه‌گذاری منجر به زیان این گروه در بلندمدت می‌شود.

سه. در دام حباب‌ها (حباب دارایی): مشکل سوم آن است که سوگیری خودتاییدی افراد را به آسانی در دام حباب‌ها گیر می‌اندازد زیرا حباب‌ها اینگونه شکل می‌گیرند که یک دارایی قیمتش به طور مداوم بالا می‌رود تا ناگهان همه چیز تغییر می‌کند. بنابراین، افراد با سوگیری خودتاییدی در دوران شکل‌گیری حباب احتمالا از دیگر سرمایه‌گذاران پول بیشتری را به خرید آن دارایی اختصاص می‌دهند. برای بر حذر ماندن از این سوگیری افراد بهتر است دائما بررسی شواهد متضاد با باورشان و همچنین صحبت با افرادی که دیدگاه مخالفشان را دارند در دستور کار بگذارند.