مخاطب شناسی؛ حلقه مفقود صداوسیما

بودجه صداوسیما افزایش می‌یابد؛ این خبری بود که اواخر آبان ماه رسانه‌ای شد؛ نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی و در ادامه بررسی موارد ارجاعی از کمیسیون تلفیق تبصره ۲ ماده ۷۷ لایحه برنامه هفتم را تصویب کردند. طبق این مصوبه، به‌منظور تحقق تکالیف و شاخص‌های تعیین‌شده در این قانون برای سازمان صداوسیما، سازمان برنامه‌وبودجه مکلف است در سال اول برنامه، نسبت به افزایش ۴۳ درصدی سهم دولت در تأمین اعتبارات ۱۴۰۲ سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران اقدام کند و این افزایش را در سنوات بعد از سال ۱۴۰۳ نیز پایه افزایش سنواتی قرار دهد. افزایش بودجه صداوسیما در حالی اتفاق افتاده که بسیاری از کارشناسان و حتی نمایندگان مجلس نسبت به عملکرد این سازمان نقد دارند. در همین زمینه معین‌الدین سعیدی نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از افزایش بودجه صداوسیما در برنامه هفتم توسعه، اظهار کرده است: نوع پردازش به موضوعات توسط صداوسیما، به‌گونه‌ای است که بسیاری از مخاطبین خودش را از دست می‌دهد و در چنین شرایطی صداوسیما باید پاسخگوی شرایط کیفی و کمی برنامه‌هایش باشد نه اینکه افزایش اعتبار دهیم.
از سوی دیگر اگرچه تا سال‌های نه چندان دور ریزش مخاطب صداوسیما همواره از سوی منابع رسمی انکار می‌شد اما اخیرا پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما هم از ریزش مخاطب سخن گفته است. همچنین طبق نظرسنجي «ايسپا»، مرجعيت خبري صدا و سيما براي كسب اطلاعات و خبر، از سال ۱۳۸۳ تا ۱۴۰۰ با روندي نزولي روبرو شده است. سال 1383 مرجعيت خبري صدا و سيما در جامعه آماري حدود 75 درصد بوده كه در سال 1400 اين عدد به حدود 45 درصد رسيده است. این در حالی است که ميان سال‌هاي 1388 تا 1391 بودجه بخش هزينه‌اي سازمان صداوسيما از حدود ٤٥٠ ميليارد تومان، به رقمي معادل ٨٤٠ ميليارد تومان رشد پيدا كرد یعنی در همان سال‌ها هم به رقم افزایش بودجه بهبود عملکرد صداوسیما حاصل نشده و ریزش مخاطبان با شیب رو به رشدی ادامه داشته است. به هر ترتیب باید پذیرفت با وجود برخورداري صدا و سيما از بودجه‌هاي سنگين و درخور، این سازمان عریض و طویل در عرصه رقابت قافیه را نه تنها به شبکه‌های اجتماعی حتی به پلتفرورم های داخلی چون نماوا و فیلیمو باخته است و صرفا یا تخصیص بودجه هنگفت نمی‌توان مشکل بی‌مخاطبی را حل کرد. رویه تولید برنامه در این سازمان باید تغییر کند و بیش‌ازپیش با نیازهای مخاطبانش آشنا شود در غیر این صورت روند کاهشی مخاطبان نه تنها متوقف نمی‌شود بلکه کماکان ادامه می‌یابد.