کپسول فنی توئین چیست؟ موارد مصرف و عوارض، تداخل دارو و جایگزین
فنی توئین داروی ضد صرع است که برای درمان صرع، نورالژی عصب سه قلو، آریتمی قلبی، تسریع در التیام زخم‌ها به اشکال قرص، کپسول، سوسپانسیون، آمپول، کرم موضعی تجویز می شود. در این مطلب به معرفی کپسول فنی توئین، موارد مصرف، عوارض و تداخل آن می پردازیم و اطلاعاتی از پماد فنی توئین و آمپول فنی توئین را در اختیار شما قرار می دهیم. همچنین به سوالاتی مانند قرص فنی توئین ۱۰۰برای چیست؟ جایگزین کپسول فنی توئین 100 جیست؟ و... پاسخ می دهیم:
فهرست مطالب
- معرفی داروی فنی توئین
- فنی توئین چیست؟
- هشدار مصرف فنی توئین
- موارد مصرف فنی توئین
- 11 نکته درباره نحوه استفاده از فنی توئین
- اشکال دارویی فنی توئین
- مقدار مصرف فنی توئین
- عوارض کپسول فنی توئین
- منع مصرف فنی توئین
- تداخل دارویی فنی توئین
- علائم اوردوز فنی توئین
- فراموش کردن مصرف یک نوبت فنی توئین
- شرایط نگهداری از دارو فنی توئین
- اطلاعات تخصصی درباره فنی توئین
- اسامی تجاری و قیمت فنی توئین در ایران
- دارو های هم گروه فنی توئین
- پرسش های متداول
- سخن آخر
معرفی داروی فنی توئین |
|
|
نام علمی(ژنریک) |
فنی توئین Phenytoin |
|
نام تجاری |
فنی توئین، هیدانتیک |
|
نوع |
داروهای ضد صرع |
|
اشکال |
قرص، کپسول، سوسپانسیون، آمپول، کرم موضعی |
|
کاربرد |
صرع، نورالژی عصب سه قلو، آریتمی قلبی، تسریع در التیام زخم‌ها |
|
مورد استفاده |
کنترل صرع |
|
گروه سنی |
بزرگسالان و کودکان |
|
دسترسی |
با نسخه |
|
تداخل دارویی |
داروهای درمان سرطان، داروهای ضد بارداری خوراکی |
|
عوارض مصرف |
سردرد، بی خوابی، سرگیجه |
فنی توئین چیست؟
فنی توئین (Phenytoin) داروی ضد صرع و ضد تشنج است که برای کنترل تمام انواع صرع به غیر از حملات صرع کوچک کاربرد دارد.همچنین این دارو در موارد عصب سه قلو، حمله مداوم صرعی، آریتمی قلبی و نیز برای تسریع در التیام زخم‌ها (بصورت موضعی) استفاده می‌شود.
نحوه ای عملکرد این دارو یا همان مکانیسم اثر فنی توئین به این صورت است که ایمپالس های مغزی دخیل در ایجاد تشنج را آهسته می کند.
داروی فنی توئین را می توان فقط با نسخه پزشک به اشکال کپسول فنی توئین 100، قرص فنی توئین ۱۰۰، پماد فنی توئین با دوز 1% 30 گرم، شربت فنی توئین با دوز 30 میلی گرم وامپول فنی توئین با دوز 250 میلی گرم از داروخانه ها تهیه کرد. نام تجاری این دارو در ایران همان فنی توئین است.
هشدار مصرف فنی توئین
- حساسیت: قبل از مصرف داروی فنی توئین، در صورت آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری و هرگونه حساسیت به مواد غذایی، رنگ مو، مواد نگهدارنده یا حیوانات به پزشک خود اطلاع دهید.
- بارداری:مصرف فنی توئین در بارداری در گروه D قرار دارد یعنی این دارو نباید در دوران بارداری استفاده شود مگر آن که مزایای مصرف فنی توئین بر خطرات احتمالی که جنین را تهدید می کند غالب باشد.استفاده از فنی توئین در خانم های باردار مبتلا به صرع، با افزایش احتمال بروز ناهنجاری های مادرزادی ارتباط دارد.
- شیردهی:مصرف فنی توئین در شیردهی توصیه نمی شود زیرا مقادیر اندکی از فنی توئین در شیر مادر یافت شده است و عوارض آن چندان مشخص نیست. در صورت درمان ترکیبی فنی توئین با سایر داروهای اعصاب احتمال افزایش خواب آوری یا علائم انزوا در نوزاد وجود دارد.
- کودکان: مطالعات خاصی مبنی بر مصرف فنی توئین در کودکان صورت نگرفته است و مشکلی نیز مشاده نشده است.
- سالمندان: مصرف فنی توئین در سالمندان باید با احتیاط مصرف شود و به دلیل احتمال بروز مشکلات کبد، کلیه و قلب، نیازمند تنظیم یک دوز مناسب و دقیق است.
- خودکشی: مصرف داروی فنی توئین ممکن است باعث ایجاد افکار ناراحت کننده (مانند خودکشی) در شما شود. لذا به طور مرتب به پزشک مراجعه کرده تا روند درمانیتان به طور منظم چک شود. در مورد افکار نگران کننده خود با خانواده خود صحبت کنید تا اگر تغییری در حالات، رفتار و افکار شما به وجود آمد، متوجه آن باشند.
- عمل جراحی: در صورت نیاز به هرگونه عمل جراحی یا داندان پزشکی، پزشک را از مصرف داروی فنی توئین مطلع کنید.
- الکل: در طول درمان با فنی توئین از مصرف الکل بپرهیزید. الکل می تواند مقدار فنی توئین در خون را افزایش دهد و ریسک بروز تشنج را به دنبال داشته باشد.
- رانندگی: در طول درمان با داروی فنی توئین از انجام فعالیت‌هایی مانند رانندگی که به هوشیاری نیاز دارند، اجتناب کنید.
- بیمارانی که طولانی مدت دوزهای بالای داروهای ضدتشنج دریافت می‌کنند، ممکن است دچار کمبود کلسیمشوند.
- داروی فنی توئین، اثر برخی داروهای ضد بارداری را کاهش می دهد.
- واکنشهای پوستی شدید و بعضا کشنده شامل نکرولیز سمی اپیدرمال و سندرم استیون جانسون در مصرف فنی توئین ممکن است رخ دهد.
- در طول درمان با فنی توئین نشانه های آلرژی، آنافیلاکسی را فورا گزارش کنید.
- داروی فنی توئین در بیماران مبتلا به پورفیری ، نارسایی عملکرد کبد، دیابت و افراد مسن و یا بشدت بیمار باید با احتیاط فراوان تجویز گردد.
موارد مصرف فنی توئین
- تشنج
- آریتمی قلبی
- تسریع در التیام زخم‌ها
- حملات صرعی مداوم
- حملات تشنجی تونیک – کلونیک(صرع بزرگ)
- درد عصبی(میگرن، درد عصب سه قلو)
- پیشگیری از تشنج حین اعمال جراحی اعصاب
- حملات تشنجی غیر صرعی (بعد از آسیب دیدگی سر، سندرم ری)
11 نکته درباره نحوه استفاده از فنی توئین
- قبل از شروع درمان با داروی فنی توئین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
- دوز و مقدار داروی فنی توئین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.بنابراین دارو را دقیقا همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
- داروی فنی توئین را به صورت منظم مصرف کنیدو
- از قطع ناگهانی مصرف کپسول فنی توئین بپرهیزید زیرا قطع این دارو باید به صورت تدریجی و تحت نظر پزشک انجام شود.
- اگر مدتی بعد از مصرف کپسول فنی توئین وضعیت بیماریتان بهبود نیافت و یا حتی بدتر شد به پزشک مراجعه کنید.
- کپسول فنی توئین را با معده خالی مصرف کنید ولی در صورت بروز تحریکات گوارشی آن را می توان با غذا مصرف نمایید.
- از خرد کردن یا جویدن کپسول فنی توئین اجتناب کنید.
- شربت فنی توئین را قبل از مصرف به خوبی تکان دهید و دوز دارو را با دقت با سرنگ‌های اندازه گیری، اندازه بگیرید.
- به تاریخ انقضای داروی فنی توئین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی فنی توئین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
- در طول مصرف این دارو بهداشت دهان و دندان را رعایت کرده و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
توجهات پزشکی - پرستاری:
- در طول درمان با فنی توئین نوع تشنج را مورد بررسی قرار دهید.
- سطح خونی فنی توئین را در سطوح درمانی 7،5 تا 20 میکروگرم بر میلی لیتر حفظ کنید.
- برای سطح سرمی فنی توئین باید حداقل یک هفته از شروع تجویز فنی توئین گذشته باشد.
- نشانه های تب، لنفوآدنوپاتی و راش جلدی ممکن است در اثر حساسیت به فنی توئین ایجاد شود.
- برای رقیق کردن فرم وریدی فنی توئین از آب مقطر استفاده کنید. قبل از تزریق، خط وریدی را با NS شستشو دهید.
- وقوع راش های ناشی از نکروز اپیدرمال و سندرم استیون جانسون هشداری برای قطع مصرف فنی توئین می باشد.
- در طول درمان با فنی توئین سی بی سی (نوتروفیل، سلول های سفید خون)، آلبومین، تست های عملکرد تنفسی را چک کنید.
- در طول درمان با فنی توئین بیمار را از نظر وضعیت ذهنی، وضعیت تنفسی ( تعداد، عمق، ریتم و الگوی تنفسی) و نشانه های دیسکرازی خون (تب، گلودرد، پتشی، راش، زردی) مورد بررسی قرار دهید.
توجهات بیمار - خانواده:
- رنگ ادرار در طول درمان با فنی توئین ممکن است صورتی شود.
- فنی توئین اثر برخی داروهای ضدبارداری را کاهش می دهد. بنابراین بهتر است از روش های کنترل بارداری غیرهورمونی نیز برای پیشگیری از بارداری بهره گیرید.
اشکال دارویی فنی توئین
|
شکل دارو |
نوع دارو |
دوز دارو |
کاربرد |
| کپسول | کپسول فنی توئین | 100 میلی گرم | در کنترل صرع، به ویژه از نوع تونیک کلونیک و تشنج های سایکوموتور |
| سوسپانسیون | سوسپانسیون فنی توئین | 30 میلی گرم بر 5 میلی لیتر | کنترل تشنج تونیک کلونیک و تشنج های سایکوموتور |
| آمپول | آمپول هیدانتیک | 250 میلی گرم بر 5 میلی لیتر | رای کنترل صرع کلونیک تونیک و پیشگیری و درمان تشنج هایی که در طی یا بعد از جراحی مغز و اعصاب اتفاق می افتد |
| کرم موضعی | کرم فنی توئین | 1% 30 گرم | - |
مقدار مصرف فنی توئین
| بیماری | بزرگسالان | کودکان |
| تشنج جنرالیزه تونیک- کلونیک، استاتوس اپی لپتیکوس، تشنج نورولپتیک | ابتدا فنی توئین به صورت تزریق وریدی با دوز 10 تا 15 میلی گرم بر کیلوگرم آغاز می شود. حداکثر سرعت انفوزیون فنی توئین در استاتوس اپی لپتیکوس 50 میلی گرم بر دقیقه می باشد. دوز خوراکی فنی توئین در آغاز ابتدا 1 گرم روزانه در سه دوز منقسم می باشد. دوز نگهدارنده فنی توئین 300 میلی گرم خوراکی روزانه در سه دوز منقسم یا یک دوز واحد می باشد. | فنی توئین در اطفال در درمان استاتوس اپی لپتیکوس به کار می رود. ابتدا 15 میلی گرم بر کیلوگرم آمپول فنی توئین به صورت انفوزیون وریدی آهسته با سرعت 50 میلی گرم در دقیقه تجویز می شود. دوز خوراکی فنی توئین 15 میلی گرم بر کیلوگرم، رزوانه هر 8 تا 12 ساعت می باشد. دوز نگهدارنده فنی توئین 4 تا 8 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه هر 12 ساعت است. |
| دردهای نوروتیک | 200 تا 600 میلی گرم فنی توئین خوراکی در دوزهای منقسم تجویز می شود. | |
| دیس ریتمی های بطنی مقاوم به لیدوکائین | در 14 ساعت اول فنی توئین به مقدار یک گرم خوراکی در دوزهای منقسم تجویز می شود. سپس به طور روزانه 500 میلی گرم فنی توئین خوراکی یا 250 میلی گرم امپول فنی توئین وریدی در مدت 5 دقیقه تجویز می شود. | روزانه 3 تا 8 میلی گرم بر کیلوگرم فنی توئین خوراکی یا وریدی یا روزانه 250 mg/m2 به صورت منقسم تجویز می شود. |
عوارض کپسول فنی توئین
- تب
- تورم
- تهوع
- گیجی
- سردرد
- گلودرد
- یبوست
- تورم غدد
- استفراغ
- تپش قلب
- عدم تمرکز
- اختلال تکلم
- خواب آلودگی
- بی اشتهایی
- لرز و بی قراری
- اختلال در تطابق
- افزایش رشد مو
- احساس بیماری
- درد قفسه سینه
- تغییرات در بینایی
- راه رفتن نامتعادل
- ضربان قلب غیرعادی
- خستگی مداوم و حاد
- کهیرهای شدید پوستی
- دردناکی یا خونریزی لثه‌ها
- کبودی یا خونریزی غیرعادی
- حرکات غیر نرمال چشم‌ها
- احساس بی حسی یا سوزش
- افکار خودکشی یا تغییر در تفکر
در صورت بروز علائم حساسیت دارویی مانند تنگی نفس، کهیر، ورم صورت یا لبها سریع به اورژانس مراجعه نمایید.
این لیست عوارض داروی فنی توئین کامل نیست و در صورت مشاهده و احساس هر نوع عارضه حتما با پزشک مشورت کنید.
منع مصرف فنی توئین
- دیابت
- پورفیری
- بارداری
- شیردهی
- مشکلات کلیوی
- مشکلات کبدی
- تضعیف تنفسی
- فشارخون پایین
- مشکلات قلبی- عروقی
- سابقه افسردگی و وجود افکار خودکشی
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- کمبود ویتامین D یا هر شرایط دیگری که باعث کم شدن توده استخوان شود.
تداخل دارویی فنی توئین
تداخل دارویی فنی توئین با سایر داروها ممکن است عملکرد و تاثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود.بنابراین قبل از مصرف کپسول فنی توئین، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید. از جمله داروهایی که با داروی فنی توئین تداخل دارند، عبارتند از:
- ویتامین D
- اسید فولیک
- آنتی اسیدها
- تتراسایکلین‌ها
- داروهای سولفا
- دیژیتال‌های قلبی
- ضد قارچ‌های آزول
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای درمان سرطان
- آنتی بیوتیک‌های ماکرولید
- داروهای ضد انعقادی خوراکی
- داروهای ضد بارداری خوراکی
- داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی
جدول تداخل دارویی فنی توئین
| استامینوفن | افاتینیب | آلبندازول |
| ابماسیکلیب | اپیکسابان | آکسیتینیب |
| الپلیسیب | پرمیلاست | بداکیلین |
| داروهای ترکیبی ضدهپاتیت C | اپرپیتانت | بتریکسابان |
| ارتمتر | بورتزومیب | کوبیمتینیب |
| آسوناپرویر | بوزوتینیب | کوپانلیسیب |
| آواپریتینیب | بریگاتینیب | کریزوتینیب |
| الیگلوستات | کاریپرازین | دارولوتامید |
| الویتگراویر | سریتینیب | داسابوویر |
| انکورافنیب | کلوزاپین | دفلازاکورت |
| دوراویرین | دروندارون | دوولیسیب |
| دلامانید | دلاویریدین | دینوژست |
| انترکتینیب | انزالوتامید | اردافیتینیب |
| ایسترادفیلین | ایتراکونازول | ایوابرادین |
| فدراتینیب | فکسینیدازول | فلیبانسرین |
| استریپنتول | تازمتوستات | تلیترومایسین |
| بوپرنورفین | بوپروپیون | بوسپیرون |
| نیلوتینیب | نینتدانیب | نیسولدیپین |
این جدول شامل همه تداخل های دارویی فنی توئین نیست و اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین داروی فنی توئین ممکن است بر روی نتایج برخی از تست‌های آزمایشگاهی تأثیر بگذارد لذا پزشک معالج را از مصرف این دارو مطلع سازید.
علائم اوردوز فنی توئین
- لرزه
- تهوع
- استفراغ
- از دست رفتن تعادل
- سفتی و ضعف ماهیچه‌ها
- احساس سبکی سر
- غش و تنفس آهسته
اوردوز با داروی فنی توئین می‌تواند کشنده باشد لذا در صورت مشاهده ای علائم بالا سریعا به اورژانس مراجعه نمایید.
فراموش کردن مصرف یک نوبت فنی توئین
در صورت فراموش شدن مصرف يک نوبت فنی توئین به محض به ياد آوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، ول اگر تقريبا زمان مصرف نوبت بعدی فرارسيده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده و دوبرابر كردن مقدار مصرف بعدي بايد خودداري شود.
شرایط نگهداری از دارو فنی توئین
- داروی فنی توئین را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- فنی توئین را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
اطلاعات تخصصی درباره فنی توئین
مکانیسم اثر
محل اصلی عمل فنی توئین قشر حرکتی که در آن گسترش تشنج مهار شده است بنظر می رسد.احتمالا با تحریک جریان سدیم از سلولهای عصبی ، فنی توئین تمایل به ایجاد ثبات در آستانه مقابل هایپراکسیتبیلیتی ناشی از تحریک بیش از حد و یا تغییرات محیطی قادر به کاهش غشای شیب سدیم دارد.
شامل کاهش قدرت تحریک تتانیک در سیناپس ها می شود.در نتیجه منجر به کانون تشنج قشر از انفجار در مجاورت نواحی قشر مغز می گردد. فنی توئین فعالیت حداکثر مراکز ساقه مغز مسئول فاز تونیک از (گراندمال) تشنج تونیک کلونیک کاهش می دهد.
فارماکودینامیک
فنی تویین یک داروی ضدصرع است که می تواند در درمان صرع مفید واقع گردد.
فارماکوکینتیک
فراهمی زیستی خوراکی 70-100% و رکتال 24.4% می باشد.سرعت سریع جذب با حداکثر غلظت پلاسمایی طی 1.5 تا 3 ساعت بدست می آید.
تمایل بالایی به اتصال به پروتئین های پلاسما حدود 90% دارد. فنی توئین دارای متابولیسم اصلی کبدی است.بیشتر دارو بصورت متابولیت های غیر فعال از طریق صفرا دفع شده و سپس توسط دستگاه گوارش بازجذب می گردد و از طریق ادرار دفع می شود .
قسمتی از دفع ادراری فنی توئین و متابولیت هایش توسط فیلتراسیون گلومرولی و بطور عمده توسط ترشح توبولی صورت می پذیرد.نیمه عمر فنی توئین حدود 22 ساعت(7-42) می باشد.
اسامی تجاری و قیمت فنی توئین در ایران
| نام تجاری | تولیدکننده | قیمت به ریال در شهریور 1402 |
| کرم فنی توئین-مدیفارم 1% 30 گرم | ||
| کپسول فنی توئین لقمان 100 میلی گرم | ||
| کپسول فنی توئین-الحاوی 100 میلی گرم | ||
| فنی توئین کپسول خوراکی 50 mg | داروسازی آنی درمان | 725,000 |
| فنی توئین کپسول خوراکی 100 mg | داروسازی آنی درمان | 1,160,000 |
| فنی توئین کمپاند سها قرص خوراکی 100 mg | دارو سازی سها | 828,900 |
| آمپول هیدانتیک 250 میلی گرم بر 5 میلی لیتر | ||
| سوسپانسیون فنی توئین-الحاوی 30 میلی گرم بر 5 میلی لیتر | ||
| کرم فنی توئین دی.پی 1% 30 گرم | ||
| کپسول اپانوتین 100 میلی گرم | ||
| کپسول اپیلا دی گروت 100 میلی گرم | ||
| قرص سینرجینا 100میلی گرم -سینرژینا | ||
| فنی توئین استروپ تزریقی پرنترال 50 mg/1mL 5mL | Laboratoires بلزیک -رایان دارو ایرانیان | 8,760,000 |
دارو های هم گروه فنی توئین
- فوسفنی توئین
- فنی توئین کامپاند
پرسش های متداول
| تفاوت بین کپسول و قرص فنی توئین هست؟ |
|
تفاوتی بین کپسول و قرص فنی توئین نیست اما اگر قرص فنی توئین کامپاند مورد نظر شماست ترکیبی از فنی توئین و فنوباربیتال است که با کپسول فنی توئین فرق دارد. |
| آیا کهیر هم میتونه از عوارض فنی توئین باشه؟ |
| علائم آلرژیک و کهیر جزء عوارض احتمالی فنی توئین است. البته اگر داروهای دیگری هم مصرف می کنید ممکن است عوارض سایر داروها بوسیله فنی توئین تشدید شده باشد. |
| جایگزین کپسول فنی توئین 100 چیست؟ |
| داروهای مانند فوسفنی توئین و فنی توئین کامپاند، جایگزین کپسول فنی توئین 100 است. |
| پماد فنی توئین چیست؟ |
|
پماد فنی توئین برای بهبود و کاهش درد و تورم (التهاب) در طیف وسیعی از زخم‌ها، از جمله زخم‌های ناشی از آسیب تروماتیک، انواع دیگر زخم‌ها، و سوختگی‌ها به صورت موضعی (که مستقیما روی پوست استعمال می‌شود) استفاده می‌شود. |
| آمپول فنی توئین چیست؟ |
| آمپول فنی توئین داروی ضد صرع و ضد تشنج است و به صورت تزریق آهسته وریدی استفاده می شود. |
| شربت فنی توئین چیست؟ |
| شربت فنی توئین برای درمان صرع در کودکان استفاده می شود. |
| فنی توئین با چه سرمی تزریق شود؟ |
| برای تزریق فنی توئین قبل از عمل جراحی برای بیماران صرعی، فقط از سرم "نرمال سالین" استفاده شود. |
| قیمت پماد فنی توئین مدیفارم چقدر است؟ |
| قیمت پماد فنی توئین مدیفارم 70,169 ریال است. |
| پماد فنی توئین برای بخیه خوبه؟ |
|
پماد فنی توئین برای بخیه و تسریع روند بهبود زخم سزارین مؤثر است. |
| پماد فنی توئین برای جای جوش استفاده می شود؟ |
| بله |
سخن آخر
اطلاعات دارویی فنی توئین 100 از کاربرد، مقدار و روش مصرف، عوارض جانبی و تداخل دارویی آن را در این مطلب شرح دادیم. در مطلبی مرتبط و پربازدید دیگری به معرفی قرص فنوباربیتال 100 برای چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل و قرص کلونازپام چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی پرداختیم که در صورت تمایل می توانید مطالعه کنید. اگر شما درباره کپسول فنی توئین، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سوال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید.