رشته تربیت بدنی؛ معرفی، دانشگاه ها، لیست دروس و بازار کار

اگر علاقه به حضور روزانه در برنامه های مختلف ورزشی داشته و از فعالیت در مراکز ورزشی لذت می برید، رشته تربیت بدنی گزینه ایده آلی برای انتخاب رشته شما در کنکور می تواند باشد.در این مطلب به معرفی کامل رشته تربیت بدنی پرداخته ایم.با ما همراه باشید.

معرفی تربیت بدنی

رشته تربیت بدنی (Physical education)  دراصل یک میان رشته ای است و در شاخه علوم انسانی قرار می گیرد و هدف از تحصیل، آشنایی دانشجویان با جسم انسان در حد پزشک یار است، تا آنها بتوانند به عنوان یک مربی حرفه ای در زمینه مسائل ورزشی با دانش آموزان یا ورزشکاران کار کنند.این رشته نقش به سزایی در رابطه با توانبخشی و بهسازی جسمی و روانی افراد جامعه داشته و به همین دلیل از جایگاه بسیار مهمی برخوردار است. همچنین تربیت نیروی انسانی متعهد و متخصص از اهداف مهم این رشته می باشد.

اگر فردی با روحیه ورزشی هستید یا در گذشته ورزشکار بوده‌اید، می‌توانید به صورت علمی نیز این رشته را فرا بگیرید. همچنین اگر به آزمایشگاه‌های فیزیولوژی و رفتار حرکتی علاقه دارید و از لحاظ روحی و جسمانی آماده شرکت در کلاس‌های تئوری و عملی در طول روز هستید، این رشته برای شما مفید است.

اگر به دنبال مربیگری در رشته‌های مختلف ورزشی هستید (جهت مربیگری در هر رشته‌ ورزشی، مربی مربوطه باید لیستی از دروس تربیت بدنی را مطالعه کند و آزمون دهد. ضمنا دانشجویان دوره کارشناسی تربیت بدنی نیز برای مربیگری می‌توانند از نیمسال پنجم تقاضا دهند.)، در این رشته طیف گسترده‌ای از ورزش‌ها به همراه نحوه داوری و مربیگری آن‌ها را فراخواهید گرفت.

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته تربیت بدنی بیشتر کاربرد دارند؟

درس‌های زیر از بین دروس دبیرستان در تمام گرایش‌های تربیت بدنی کاربرد دارند:

درس زیست‌شناسی رشته علوم تجربی که در ترم‌های اولیه کارشناسی، از دروس اجباری پایه خواهد بود.
• درس شیمی که در هر دو رشته علوم تجربی و ریاضی فیزیک دوره متوسطه وجود دارد در ترم‌های اولیه کارشناسی، از دورس اجباری پایه خواهد بود. این درس در فیزیولوژی انسان و فیزیولوژی ورزشی تکمیل خواهد شد.
• درس فیزیک در هر دو رشته علوم تجربی و ریاضی فیزیک دوره متوسطه وجود دارد در ترم‌های اولیه از کارشناسی در دورس اجباری پایه خواهد بود و پایه درس بیومکانیک (شناخت زاویه حرکات و نیروهای موردنیاز آن) خواهد بود.
• درس آمار (مشترک سه گروه نظری) که به صورت آمار توصیفی در دوره کارشناسی وجود خواهد داشت و با آمار استنباطی کاملا تفاوت دارد.
• درس ریاضی دبیرستان نیز به عنوان درس پایه و اجباری تدریس خواهد شد. البته بار درسی آن کمتر از کتاب دوره دبیرستان است و برای محاسبات درس آمار و بیومکانیک به عنوان پیش‌نیاز در نظر گرفته می‌شود.
• زبان انگلیسی دبیرستان، تحت عنوان زبان عمومی و تخصیصی در رشته تربیت بدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بهترین رشته دبیرستانی برای ورود به رشته تربیت بدنی به ترتیب، هنرستان تربیت‌ بدنی، علوم تجربی، ریاضی فیزیک و علوم انسانی است. افرادی که از رشته علوم انسانی وارد رشته تربیت بدنی می‌شوند دقت داشته باشند که با وجود عدم مطالعه قبلی در درس‌های پایه، بیش از دیگر دانشجویان به مطالعه نیاز خواهند داشت و محتوای این رشته به غیر از دروس آمار، ارتباط درسی با علوم انسانی نخواهد داشت. افرادی که دوره هنرستان تربیت بدنی را می‌گذرانند، به طور کامل با دروس نظری و عملی دوره کارشناسی رشته تربیت بدنی آشنایی دارند و به عبارتی، تمام دروس تکرار خواهند شد.

نحوه ورود و تحصیل در رشته تربیت بدنی

تربیت بدنی جزو رشته هایی است که در دانشگاه ها به صورت نیمه متمرکز دانشجو پذیرش می کند. لذا باید در کنکور سراسری در یکی از رشته های نظری شرکت کرده و در انتخاب رشته خودشان رشته ی تربیت بدنی را در اولویت بالا انتخاب کنند؛ اگر دانشجو رتبه ی مورد نظر را کسب کند، به مصاحبه دعوت می شود.داوطلب اگر در آزمون عملی نیز توانست رتبه ی مورد نظر را کسب کند، می تواند وارد رشته ی تربیت بدنی شود.

در آزمون عملی افراد را از نظر سلامت جسمی، روانی، وزن، قد، انعطاف بدنی، آمادگی جسمانی مورد سنجش قرار می دهند. در این میان افرادی که در رشته ی خاصی مقام های کشوری، آسیایی و جهانی کسب کرده اند، در هنگام پذیرش در اولویت قرار می گیرند.

گرایشات این رشته در مقطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) برای تحصیل داوطلبان ارائه می شود و افراد بسته به حوزه مورد علاقه خود، امکان ادامه تحصیل در این رشته را دارا هستند.

شرایط ورود به رشته تربیت بدنی در دانشگاه

سلامت کامل روحی و جسمی 
• عدم بیماری از جمله چاقی مفرط، بیماری های قلبی، بیماری های ریوی، بیماری های اعصاب و روان، بیماری های مغزی و ... 
• حداقل قد برای داوطلبان آقا 165 و برای داوطلبان خانم حداقل 158 
• قهرمانان ورزشی نیازی به دارا بودن این شرط ندارند.
• داشتن قدرت بینایی عالی 
• کسب نمره قبولی در آزمون عملی

تعداد واحد های کارشناسی تربیت بدنی

تعداد کل واحد های درسی رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی در مقطع کارشناسی شامل ۱۳۳ واحد درسی است.

تقسیم بندی این واحدها به شرح زیر است:

دروس عمومی شامل ۱۹ واحد درسی
• دروس پایه شامل ۱۴ واحد درسی
• دروس نظری ۳۸ واحد درسی
• دروس عملی ۳۶ واحد درسی
• دروس اختیاری شامل ۲۶ واحد درسی

ضمنا اینکه دانشجویان باید ۴ درس از دروس نظری و دروس عملی را به اختیار انتخاب نمایند.

دروس پایه رشته تربیت بدنی

آناتومی انسانی
• فیزیولوژی انسانی
• شیمی عمومی
• فیزیک عمومی
• ریاضیات پایه و مقدمات آمار
• کمک های اولیه
• زیست شناسی

دروس اصلی رشته تربیت بدنی

اصول فلسفه آموزش و پرورش
• مبانی برنامه ریزی آموزش متوسطه
• روانشناسی کودکی و نوجوانی
• روانشناسی تربیتی
• اصول و فنون مشاوره و راهنمایی
• سنجش و اندازه گیری
• تولید و کاربرد مواد آموزشی
• روش ها و فنون تدریس
• مدیریت آموزشی

دروس تخصصی رشته تربیت بدنی

اصول و مبانی تربیت بدنی
• تاریخ تربیت بدنی
• تغذیه و ورزش
• آسیب شناسی ورزشی
• رشد و تکامل حرکتی
• فیزیولوژی ورزشی
• یادگیری حرکتی
• سنجش و اندازه گیری در تربیت بدنی
• بهداشت و ورزش
• تربیت بدنی در مدارس
• مدیریت سازمان های ورزشی
• مدیریت و طرز اجرای مسابقات
• زبان اختصاصی
• حرکت شناسی ورزشی
• حرکات اصلاحی
• تربیت بدنی و ورزش معلولین
• مقدمات بیومکانیک ورزشی
• مبانی روانی و اجتماعی
• تربیت بدنی
• آمادگی جسمانی
• فوتبال
• دو و میدانی
• ژیمناستیک
• شنا
• والیبال
• بسکتبال
• هندبال
• تنیس روی میز
• کشتی
• بدمینتون

چارت درسی رشته تربیت بدنی

دانشگاه های پذیرنده رشته تربیت بدنی 

گرایش‌های رشته تربیت بدنی 

در حال حاضر دوره کارشناسی به دو بخش علوم انسانی و علوم زیستی تقسیم شده است و در بعضی دانشگاه‌ها به صورت تک‌گرایشی و با نام تربیت بدنی عمومی ارائه می‌شود. در گذشته نیز بعضی از دانشگاه‌ها سه گروه فیزیولوژی ورزشی، مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی داشتند.

در دوره کارشناسی ارشد، رشته‌های مدیریت ورزشی (اماکن و تاسیسات ورزشی، بازاریابی ورزشی، رویدادهای ورزشی، رسانه، اوقات فراغت و ورزش‌های تفریحی)، رفتارحرکتی (یادگیری حرکتی، کنترل حرکتی، آموزش تربیت بدنی)، فیزیولوژی ورزشی (فیزیولوژی فعالیت بدنی و تندرستی، فیزیولوژی ورزشی‌ کاربردی، فیزیولوژی فعالیت ورزشی محض، فیزیولوژی فعالیت ورزشی بالینی و تغذیه ورزش)، آسیب‌شناسی و حرکات اصلاحی (آسیب‌شناسی، حرکات اصلاحی، امدادگر ورزشی)، روانشناسی ورزشی و بیومکانیک ورزشی وجود دارند. بستگی به تعداد اعضای هیئت ‌علمی هر دانشکده تربیت بدنی نیز تعداد گروه‌های موجود در آن متغیر است.

دقت داشته باشید که رشته تربیت بدنی تنها یک نام کلی برای رشته‌هایی است که در بالا به آن اشاره شد و هر رشته دارای گرایش است.

فارغ التحصیل رشته تربیت بدنی 

در جدول زیر، صنایع و مشاغل مرتبط با دانش‌آموخته رشته تربیت بدنی آورده شده است.

بازار کار رشته تربیت بدنی

در جداول زیر، به ترتیب، بازار کار رشته تربیت بدنی در کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی، رفتار حرکتی، آسیب‌شناسی و حرکات اصلاحی،‌ بیومکانیک ورزشی، فیزیولوژی ورزشی شرح داده شده است.

امکان ادامه تحصیل در رشته تربیت بدنی در داخل ایران

دانشگاه‌های برتر دوره کارشناسی شامل دانشگاه تهران، شهید بهشتی، اصفهان، خوارزمی، گیلان، فردوسی مشهد و … هستند. دانشگاه‌های برتر در دوره دکتری را نیز دانشگاه تهران، تربیت‌ مدرس، اصفهان (در دوره دکتر تمامی رشته‌ها ارائه نمی‌شوند)، خوارزمی، فردوسی مشهد، گیلان و … .

توجه کنید که دانشکده‌های تربیت‌بدنی شامل تمامی رشته‌ها نمی‌شوند اما اگر به رشته و گرایش خاصی علاقه دارید قطعا در دانشگاه‌های ایران آن‌را پیدا می‌کنید. همچنین بعضی از دانشگاه‌ها تنها دوره‌‌های کارشناسی و ارشد را ارائه می‌دهند در بعضی دانشگاه‌ها مانند دانشگاه تهران نیز می‌توانید در صورت پذیرش در بعضی رشته‌ها، به تربیت‌بدنی تغییر رشته بدهید. همچنین برای ورود به این رشته باید در آزمون عملی هم پذیرفته شوید.

امکان ادامه تحصیل در رشته تربیت بدنی در خارج از کشور 

تربیت‌بدنی از رشته‌های زیرمجموعه متفاوتی تشکیل شده است که هر کدام گرایش‌های متفاوتی دارند و در کشورهای دیگر، وسعت رشته‌ها بالاتر است. هرچند رشته تربیت بدنی رشته‌ای شناور محسوب می‌شود و از اکثر رشته‌ها می‌توان به آن وارد شد. در صورتی که به هر دلیلی تمایل به گذراندن دروس کارشناسی تربیت‌بدنی ندارید و قصد ادامه تحصیل ارشد یا دکتری در خارج از کشور (مثل آلمان) را دارید می‌توانید با خواندن همان زبان (آلمانی) در دانشگاه، وارد کشور مقصد (آلمان) شوید و در هر رشته‌ای ادامه تحصیل بدهید. اما به طور کلی این رشته در دنیا طرفداران زیادی دارد و حتی گرایش ورزش‌های الکترونیکی (بازی‌های کامپیوتری) نیز در اکثر نقاط جهان وجود دارد.

حتی پس از دانش‌آموختگی در مقطع کارشناسی، می‌توانید با پذیرش استاد راهنما وارد دوره دکتری شوید (کارشناسی به دکتری). دانشگاه‌های خارجی مطرح رشته تربیت بدنی در زیر آورده شده‌اند:‌

دانشگاه لافبورو در انگلستان
• کوئینزلند در استرالیا
• ،دانشگاه بریتیش کلمبی
• دانشگاه سیدنی
• دانشگاه تورنتو
• دانشگاه بیرمینگام
• دانشگاه فلوریدا
• دانشگاه اوهایو
• دانشگاه آلبرتا
• دانشگاه باث
• دانشگاه ملی سئول
• دانشگاه اکستر در انگلستان
• دانشگاه میشیگان

سوالات متداول درباره رشته تربیت بدنی