وقت و احکام نماز عید قربان؛ مستحبات و فضیلت روز و شب عید

نماز عید قربان، فضیلت و احکام مربوط به آن و همچنین اعمال، مستحبات و فضیلت روز و شب عید قربان همراه با احکام و مسائل مربوط به آنها را در ادامه مطالعه خواهید کرد. عید قربان بر شما و عزیزانتان مبارک باشد. التماس دعا.   

یکی ازاعمال عید قربان یا عید الضحی ؛ خواندن نماز عید قربان است، سنت خواندن نماز عید در این روز  از سال اول هجری آغاز شد که سنتی موکده است. پیامبر پیوسته آن را انجام داده و به مردان و زنان  می فرمود که برای ادای آن از شهر بیرون روند

نماز عید قربان مستحب است یا واجب؟

نماز عید قربان مستحب است

نماز عيد قربان در زمان حضور معصومين (عليهم السلام) واجب بوده و وجوب آن مشروط به اقامه جماعت بوده است؛ اما در زمان حاضر که زمان غيبت کبری است، نماز عيد قربان، مستحب است و مى توان آن را به جماعت یا فرادا خواند

آداب و مستحبات نماز عید قربان

طریقه خواندن نماز عید قربان

در قنوت نماز قربان، هر دعا و ذکرى بخوانند کافى است، ولى بهتر است این دعا را به قصد امید ثواب بخوانند

اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْرِیآءِ وَ الْعَظَمَةِ، وَاَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ، وَ اَهْلَ الْعَفْوِ

خدایا ای اهل بزرگی و عظمت و ای شایسته بخشش و قدرت و سلطنت و ای شایسته عفو

وَ الرَّحْمَةِ، وَاَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ، اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الْیَومِ، اَلَّذی جَعَلْتَهُ

و رحمت و ای شایسته تقوا و آمرزش از تو خواهم به حق این روزی که قرارش دادی

لِلْمُسْلِمینَ عیداً، وَلِمُحَمَّد صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَشَرَفا وَمَزِیداً،

برای مسلمانان عید و برای محمّد صلی الله علیه و آله ذخیره و شرف و فزونی مقام

اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیْر اَدْخَلْتَ

که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و درآوری مرا در هر خیری که درآوردی

فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد، وَاَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سُوء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً

در آن خیر محمّد و آل محمّد را و برونم آری از هر بدی و شری که برون آوردی از آن محمّد

وَ آلَ مُحَمَّد، صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ، اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ خَیْرَ ما سَئَلَکَ

و آل محمّد را که درودهای تو بر او و بر ایشان باد خدایا از تو خواهم بهترین چیزی را که درخواست کردند

مِنْهُ عِبادُکَ الصّالِحُونَ، وَاَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الصّالِحُونَ.

از تو بندگان شایسته‌ات و پناه برم به تو از آنچه پناه بردند از آن بندگان شایسته‌ات.

(درصورت عدم توانایی بر این قنوت، هرگونه قنوت دیگری نیز می‌تواند بخواند) سپس تکبیر ششم را بگوید و به رکوع برود و بعد از رکوع و سجده، برخیزد و رکعت دوم را شروع کند؛ در رکعت دوم، بعد از سوره حمد، سوره والشّمس یا سوره دیگری را بخواند؛ آنگاه چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر همان قنوت را بخواند، سپس تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع و سجود برود و نماز را تمام کند. بعد از نماز، تسبیحات حضرت زهرا(علیها السلام) را بگوید و آنگاه دعاهایی که نقل شده است را بخواند که یکی از آنها دعای چهل و ششم «صحیفه سجّادیه» است.

وقتنماز عید قربان

وقت نماز از هنگامی‌که خورشید به اندازه سه متر ارتفاع دارد تا زوال خورشید می‌باشد . و در روایات آمده است که پیامیر (ص)، نماز عید را وقتی می‌خواند که خورشید باندازه یک “رمح‌” بالا آمده بود و در حدیث آمده است که تعجیل در نماز عید قربان سنت است تا وقت برای قربانی‌کردن فراخ باشد.

مستحبات نماز عید قربان

برای خواندن هر نمازی از جمله نماز عید قربان، مستحبات و آدابی وارد شده است که در ادامه به شرح آن پرداخته ایم.

برگزاری نماز عید در فضای باز و خواندن دو رکعت نماز مستحبی پیش از رفتن به مصلی (محل برگزاری نماز) مستحب است.
• رفتن به سوی نماز به هیئت رسول خدا (ص) و أمیرالمؤمنین (ع)؛ یعنی انجام غسل، بر سر بستن عمامه سفید، پوشیدن لباس تمیز و خوشبو بودن است.
• مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند
• مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند، و در حال گفتن تکبیرها دست‌ها را بلند کنند، و حمد و سوره را بلند بخوانند، چه امام باشد چه منفرد.
• مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز، که اوّل آنها نماز ظهر روز عید، و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است، تکبیرهایی را که در مسأله پیش گفته شد بگوید، و بعد از آن بگوید: « الله اَکبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهِیمَةِ الاَنْعامِ، وَالحَمْدُ لله عَلی ما اَبْلانا ». ولی اگر عید قربان را در منی باشد مستحب است بعد از پانزده نماز، که اوّل آنها نماز ظهر روز عید، و آخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذی‌حجه است، این تکبیرها را بگوید.
• اگر نمازگزار در نماز عید موقعی برسد که امام در رکوع است، می‌تواند نیت کند و تکبیر اوّل نماز را بگوید و به رکوع رود.

توضیح المسائل نماز عید قربان و فطر

مسأله 1516
نماز عيد فطر و قربان در زمان حضور امام عليه السلام واجب است و بايد به جماعت خوانده شود و در زمان ما كه امام عليه السلام غائب است ، مستحب ميباشد و ميتوانند آنرا به قصد رجاء به جماعت بخوانند . (توضيح اين كه در استفتايي كه اخيرا از حضرت امام شد ، ايشان فرمودند كه اين دو فريضه بزرگ به جماعت خوانده شود).
مسأله 1517
وقت نماز عيد فطر و قربان از اول آفتاب روز عيد است تا ظهر .
مسأله 1518
مستحب است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند ودر عيد فطر مستحب است ، بعد از بلند شدن آفتاب افطار كنند و زكات فطره را هم بدهند ، بعد نماز عيد را بخوانند .
مسأله 1519
نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است كه در ركعت اول بعد از خواندن حمد وسوره ، بايد پنج تكبير بگويد ، وبعد از هر تكبير يك قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تكبير ديگري بگويد و به ركوع رود و دو سجده بجا آورد و برخيزد و در ركعت دوم چهار تكبير بگويد وبعد از هر تكبير قنوت بخواند وتكبير پنجم را بگويد و به ركوع رود وبعد از ركوع دو سجده كند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد .
مسأله 1520
در قنوت نماز عيد فطر و قربان هر دعا و ذكري بخوانند كافي است ولي بهتر است اين دعا را به قصد اميد ثواب بخوانند : اللهم اهل الكبرياء والعظمة واهل الجود والجبروت و اهل العفو والرحمة واهل التقوي والمغفرة اسألك بحق هذا اليوم الذي جعلته للمسلمين عيدا و لمحمد صلي الله عليه وآله ذخرا و شرفا و كرامة ومزيدا ان تصلي علي محمد وآل محمد و ان تدخلني في كل خير ادخلت فيه محمدا وآل محمد و ان تخرجني من كل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتك عليه و عليهم اللهم اني اسألك خير ما سألك به عبادك الصالحون و اعوذ بك مما استعاذ منه عبادك المخلصون .
مسأله 1521
مستحب است در نماز عيد فطر و قربان قرائت را بلند بخوانند .
مسأله 1522
نماز عيد سوره مخصوصي ندارد ولي بهتر است كه در ركعت اول آن سوره شمس ( سوره 91 ) و در ركعت دوم سوره غاشيه ( سوره 88 ) را بخوانند يا در ركعت اول سوره سبح اسم ( سوره 87 ) و در ركعت دوم سوره شمس را بخوانند .
مسأله 1523
مستحب است روز عيد فطر قبل از نماز عيد ، به خرما افطار كند و در عيد قربان از گوشت قرباني بعد از نماز قدري بخورد .
مسأله 1524
مستحب است پيش از نماز عيد غسل كند و دعاهائي كه پيش از نماز و بعد از آن در كتاب‌هاي دعا ذكر شده به اميد ثواب بخواند .
مسأله 1525
مستحب است در نماز عيد بر زمين سجده كنند ودر حال گفتن تكبيرها دستها را بلند كنند و نماز را بلند بخوانند .
مسأله 1527
مستحب است انسان در عيد قربان بعد از ده نماز كه اول آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تكبيرهائي را كه در مسأله پيش گفته شد بگويد و بعد از آن بگويد : الله اكبر علي ما رزقنا من بهيمة الأنعام و الحمد لله علي ما ابلانا ولي اگر عيد قربان را در مني باشد ، مستحب است بعد از پانزده نماز كه اول آنها نماز ظهر روز عيد وآخر آنها نماز صبح روز سيزدهم ذي حجه است ، اين تكبيرها را بگويد .
مسأله 1528
كراهت دارد نماز عيد را زير سقف بخواند .
مسأله 1529
اگر شك كند در تكبيرهاي نماز و قنوت‌هاي آن ، اگر از محل آن تجاوز نكرده است بنابر اقل بگذارد و اگر بعد معلوم شد كه گفته بوده اشكال ندارد .
مسأله 1530
اگر قرائت يا تكبيرات يا قنوت‌ها را فراموش كند ونياورد نمازش صحيح است .
مسأله 1531
اگر ركوع يا دو سجده يا تكبيرة الاحرام را فراموش كند نمازش باطل ميشود .
مسأله 1532
اگر در نماز عيد يك سجده يا تشهد را فراموش كند احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز آنرا رجاء بجا آورد . واگر كاري كند كه براي آن سجده سهو در نمازهاي يوميه لازم است احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز رجاء دو سجده سهو براي آن بنمايد.