آنقدر كه نتيجه تلاش‌ها و خدمات بي‌منتش به بسياري از مناطق محروم استان‌هاي كرمان، هرمزگان و سيستان و بلوچستان رسيده و دعاي خير روستاييان بسياري بدرقه راهش شده است. «شهين قورزهي» در مدت ١٥ سال فعاليت به‌عنوان داوطلب و خير جمعيت هلال‌احمر، خدمات ارزنده‌اي مانند تأمين سرپناه براي ساكنان روستاهاي محروم، حل مشكل آب آشامیدنی برخي از روستاها و به‌ويژه شناسايي و پيگيري روند درمان بيماران نيازمند، ارایه كرده است. خدماتي كه نتيجه زحمات و صبوري‌هاي فراوانش براي سفر به روستاهاي دورافتاده و صعب‌العبور و اعتماد خيّران و نيكوكاران براي كمك‌رساني به افراد نيازمند بوده است. گفت‌وگوی ما را با اين بانوي نيكوكار از دست ندهید.
از چه زماني با فعاليت‌هاي جمعيت آشنا شديد؟
همسرم «محمد اربابي» يكي از كارمندان جمعيت هلال‌احمر است. او در زمان وقوع زلزله بم، رئيس شعبه هلال‌احمر شهرستان اسفراين بود. وقتي همه اعضاي خانواده براي كمك به زلزله‌زدگان بسيج شديم، بيشتر از قبل در جريان خدمات هلال‌احمر قرار گرفتم و از همان زمان لباس داوطلبي جمعيت را به تن كردم.
اولين فعاليت داوطلبانه شما چه بود؟
دقيقاً در همان روزهاي زلزله بم بود كه به فكر تأسيس كميته‌اي براي بانوان خانه‌دار اسفراين افتادم. گروهي كه در هنگام زلزله بم براي جمع‌آوري و ارسال كمك‌هاي مردمي تأسيس شد، نظم و نظام بهتري پيدا كرد و كمك به خانواده‌هاي محروم و بي‌بضاعت هم از جمله فعاليت‌هاي كميته بود.
١٥ سال از داوطلب شدن شما مي‌گذرد و اكنون بسياري از روستاييان مناطق محروم شرق و جنوب كشور نام شما را شنيده‌اند. به‌ويژه در ماجراي ساخت خانه‌هاي ابرخشتي در كرمان. كمي در اين‌باره توضيح دهيد.
كپرنشيني در روستاهاي محروم برخي استان‌هاي جنوبي كشور مانند سيستان و بلوچستان، كرمان و... رواج دارد. كپرهايي كه در مقابل باد و باران و حوادثي مانند آتش‌سوزي مقاوم نيستند و متأسفانه باعث بروز حوادث دردناك بسياري در اين مناطق شده‌اند. در سفري كه به شهرستان بم داشتم، پس از گفت‌وگو با مسئولان يكي از مراكز خيريه اين شهر با سازه‌اي به نام خانه‌هاي ابر خشتي آشنا شدم. سازه‌اي كه توسط مخترعي به نام«نادر خليلي» كه در آمريكا سكونت دارد، طراحي شده و مي‌تواند جایگزين مناسبي براي كپر در اين مناطق باشد. خانه‌هايي كه ضد زلزله است و از مصالح موجود در اقليم آن منطقه خاص ساخته مي‌شود. بلافاصله در جلسه‌اي كه با مسئولان هلال‌احمر شهرستان‌هاي بم، ريگان و... برگزار كرديم، تصميم گرفتيم نحوه ساخت خانه‌هاي ابرخشتي در حضور امدادگران هلال‌احمر آموزش داده شود.
آن آموزش‌ها به مرحله اجرا رسيده و خانه‌هاي ابرخشتي ساخته شده است؟
ساخت اين خانه‌ها نياز به گوني‌هاي مخصوصي دارد كه در وهله نخست با كمك خيّران اين گوني‌ها را تهيه کردم و در اختيار امدادگران هلال‌احمر در شعبه ريگان قرار دادم. اكنون ساخت اين خانه‌هاي ضد زلزله و ضد آتش‌سوزي در يكي از روستاهاي ريگان آغاز شده و قرار است نحوه ساخت آن كه پيچيدگي زيادي هم ندارد به خود روستانشينان هم آموزش داده شود تا به تدريج جايگزين كپرهاي سنتي شود.
در فهرست فعاليت‌هاي خيرخواهانه شما در مناطق محروم، توجه به مسأله تأمين سرپناه و تجهيز روستاهاي محروم به امكانات اوليه رفاهي، بيش از فعاليت‌هاي ديگر نمود دارد. ظاهراً كار ساخت سرويس بهداشتي در برخي روستاهاي محروم كرمان را به تازگي آغاز كرده‌ايد.
بله.اولين مسأله براي كمك‌رساني به اين روستاها تشخيص و اولويت‌بندي كمبودها و نيازهاي اصلي است. معمولاً به تنهايي به اين روستاها سفر مي‌كنم و پس از شناسايي كمبودها و ارتباط با فردي معتمد از همان روستا، كار كمك‌رساني را پيگيري مي‌كنم. به تازگي در سفري كه به روستاي «ميل فرهاد» شهرستان «زهلكوت» استان كرمان داشتم، تصميم گرفتم با خريد يك دستگاه بلوك زني براي اهلي روستا سرويس بهداشتي بسازيم. جالب اينكه اهالي روستا گفته بودند چون هزينه‌ها زياد مي‌شود، يك سرويس بهداشتي عمومي براي كل روستا بسازيم اما يكي از خيّران با اهداي يك دستگاه بلوك زني و مصالحباني خير شد. حالا خود اهالي با دستگاه بلوك زني كار مي‌كنند و هر خانه يك سرويس بهداشتي مخصوص به خود دارد.
اين طرح در روستاهاي ديگر هم اجرا مي‌شود؟
بله. دستگاه بلوك زني به دليل وجود آب كافي در روستاي ميل فرهاد مستقر شده و بلوك‌ها از اين روستا به ديگر روستاهاي شهرستان رودبار جنوب ارسال مي‌شود تا مشكل بهداشتي ديگر روستاها هم حداقل در اين حوزه برطرف شود.
يكي از مشكلاتي كه سال‌هاست ساكنان برخي از اين روستاهاي محروم با آن دست به گريبانند و منشأ انواع بيماري‌هاي عفوني به‌ويژه در كودكان بوده است، مسأله نبود آب آشاميدني مناسب است. خبر داريم كه به واسطه شما اين مشكل در برخي از روستاها تا حدودي برطرف شده است. در اين‌باره توضيح دهيد.
در سفرهايي كه مناطق دشتياري و نيك شهر استان سيستان و بلوچستان و نيز روستاهاي رهكلوت استان كرمان داشتم از نزديك با اين مشكل روبه‌رو شدم. به‌عنوان مثال آب آشامیدنی اهالي روستا در منطقه دشتياري، توسط تانكرهاي آب‌رساني در حوضچه‌هاي روباز ريخته مي‌شد و روستاييان از همان آبي كه پر از حشرات و انواع آلودگي‌هاي ديگر بود استفاده مي‌كردند. با فراخواني كه ميان خيّران دادم، تانكرهايي تهيه كرديم كه آب شرب اهالي روستا به جاي حوضچه در اين تانكرها نگهداري شود تا حداقل بخش زيادي از مشكلات كاهش يابد. به‌عنوان مثال در بيشتر روستاهاي بخش دشتياري، به نسبت جمعيت روستا تانكرهاي
٢ هزار و ٣ هزار ليتري توزيع كرديم. اما هنوز هم به تانكرهاي بيشتري براي حل اين مشكل بزرگ نياز داريم.
معمولاً هزينه انجام اين خدمات را به چه صورت تأمين مي‌كنید؟
اعتماد افراد نيكوكار را حقيقتاً موهبت و توفيق بزرگي براي خودم مي‌دانم اما معمولاً اين كمك‌ها با ارسال فراخوان و توضيح دقيق مشكلات و نوع نيازها در گروه‌هاي مجازي كه خيّران در آن عضو هستند، مطرح مي‌شود.
شما و ديگر نيكوكاراني كه قدم در اين راه گذاشته‌ايد، آيا براي تأمين اقلام غذايي و ديگر نيازهاي اوليه ساكنان اين مناطق محروم هم برنامه‌اي داريد؟
بله. طرح‌هاي مختلفي براي اين نوع از خدمات‌رساني در نظر گرفته‌ايم. به‌عنوان مثال در طرح مهر، لوازم تحرير، كتاب و نيز تجهيز مدارس مانند تأمين نيمكت، كتابخانه و... در برنامه‌هاي ما وجود دارد. با كمك خيّران تا به امروز ١٠ كتابخانه در مدارس مناطق محروم، مانند منطقه نيك شهر استان سيستان و بلوچستان و ديگر روستاهاي محروم اين استان ساخته شده است. معمولاً اين كمك‌ها به همراه اقلام مواد غذايي و پوشاكي كه براي عيد نوروز تهيه مي‌شود را با كمك امدادگران جمعيت هلال‌احمر در مناطق محروم و عمدتاً صعب‌العبور مانند روستاي كدبار سيستان و بلوچستان توزيع مي‌كنيم.
كمك به بيماران نيازمند هم در برنامه خیرخواهانه شما جایی دارد؟
كمك به بيماران نيازمند يك كار گروهي است. به‌طور خلاصه، پزشكان داوطلب و نيز افراد خير بسياري در بيمارستان‌هاي مشهد و تهران را شناسايي كرده‌ام كه با معرفي بيماران نيازمند، به آنها كار درمانشان انجام مي‌شود. در حقيقت يكي از برنامه‌هايم در سفر به اين مناطق محروم، شناسايي بيماراني است كه توانايي و نيز امكان دسترسي به مراكز درماني و آغاز روند درمان را ندارند. با كمك خيّران و پزشكان داوطلب اين بيماران با يك همراه به تهران و يا مشهد منتقل شده و پس از انجام مراحل درمان و بهبودي به محل زندگي خود برمي‌گردند. از پزشكي كه هزينه عمل جراحي‌اش را مي‌بخشد، تا خيراني كه هزينه اسكان همراه بيمار را در مسافرخانه‌ها متقبل مي‌شوند در اين كار سهم دارند.
مسلماً اين كار با خاطره‌هاي لذت‌بخش بسياري براي شما همراه بوده است. يكي از آن خاطره‌هاي شيرين‌تان را برايمان تعريف كنيد.
حدود یک سال پيش همراه با جمعي از امدادگران هلال‌احمر مهمان خانه يكي از روستاييان منطقه زيردان از شهرستان نيك شهر بودم. منطقه‌اي صعب‌العبور كه دسترسي به آن كار دشواري است. مرد ميانسالي كه ساكن يكي از روستاهاي بخش كنارك بود، وارد جمع ما شد و درخواست كرد مشكلات روستاي آنها را هم به گوش خيّران برسانم. وقتي به روستاي آنها رسيديم، در ورودي روستا دختر ٦ ساله‌اي را ديدم كه كه به‌صورت مادرزادي از ناحيه دست و پا معلول بود. او را در آغوش گرفتم و به پدرش گفتم مي‌داني دخترت مي‌تواند يك روز روي پاهاي خودش بايستد؟ دختر خردسال را به تهران منتقل كرديم و با كمك خيّران پروتزي براي پاهايش تهيه شد و دخترك توانست واقعاً روي پاهايش بايستد. اشك‌هاي پدرش و نگاه‌ها و قدم‌هاي كنجكاوانه دخترك وقتي اولين قدم‌هايش را بر مي‌داشت شايد بهترين تصويري است كه از سال‌ها فعاليت در لباس داوطلب هلال‌احمر در
ذهن دارم.
همه چيز درباره خانه‌هاي ابرخشتي
خانه ابرخشت حاصل حدود ٣٠ سال از زندگي حرفه‌اي، كار و تجربيات نادر خليلي، معمار ايراني ساكن كاليفرنياست. در واقع يك خانه ابرخشتي، كيسه‌هاي درازي با عرض حدود ٥٠ سانتيمتر است كه از خاك پر شده و مثل برچسب‌هاي لباس و به كمك دو رديف سيم خاردار در حد فاصل هر كدام از آنها در هم تنيده مي‌شود. آن‌طور كه مي‌گويند بناي ساخته شده از آن در مقابل باد، باران، گرما و سرماي شديد و از آن مهمتر آتش‌سوزي و زلزله و... مقاوم است كه همين مورد مي‌تواند توجيه‌گر ساخت اين خانه‌ها به جاي كپر در مناطق جنوبي و شرقي كشور باشد. روش ساخت خانه‌هاي ابرخشتي ابتدايي است و حتي ساختمان‌سازي را از يك مقوله تخصصي به مقوله‌اي قابل انجام براي همه تبديل مي‌كند كه اين مورد هم مي‌تواند ظرفيت مناسبي براي استفاده از نيروهاي محلي و خود روستاييان براي انجام مراحل ساخت خانه‌هاي ابرخشتي باشد. براي ساخت هر خانه ابر خشتي ١٢ متري به مبلغي حدود ٥٠٠ تا ٧٠٠ هزار تومان براي تهيه گوني‌هاي مورد نياز و سيم خاردار لازم است و اگر اين خانه در منطقه كويري باشد براي خنك‌تر شدن فضاي داخل خانه نماي آن با كاهگل و در مناطق پرباران هم نماي آن با سيمان تزيين مي‌شود.
