معرفی رشته فیزیوتراپی؛ ضرایب، لیست و چارت دروس، درآمد و حقوق

فیزیوتراپی ( به انگلیسی Physiotherapy) رشته‌ای از رشته‌های علوم تجربی است که ،برای وارد شدن به این رشته باید افراد در کنکور سراسری تجربی رتبه مناسبی را کسب کنند و معمولأ بعد از رشته‌‌های پزشکی، دندان‌پزشکی و داروسازی، رشته فیزیوتراپی جایگاه چهارم را به خود اختصاص می‌دهد.در این مطلب با ما همراه باشید که اطلاعات کاملی درباه رشته فیزیوتراپی برای شما عزیزان گردآوری کرده ایم.

رشته فیزیوتراپی

فیزیوتراپی شاخه‌ای از پزشکی است که در بهبود کیفیت زندگی افراد نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند و از عواملی مانند گرما، سرما، الکتریسیته، نور، عوامل مکانیکی و ورزش‌های اصلاحی برای توان‌بخشی به انواع بیمارانی که بر اثر سوانح مختلف مانند: تصادفات، سکته‌های مغزی، بیماری‌های ارتوپدی، بیماری‌های روماتیسمی، عوارض ناشی از جراحی‌ها و سوختگی‌ها، بیماری‌های زنان و زایمان، عوارض ناشی از دیابت و بیماری‌های کلیه و مجاری سیستم ادراری و … در یک یا چند قسمت از اندام خود حرکت را از دست داده‌اند، کمک می‌کند.

کلمه فیزیوتراپی از دو قسمت تشکیل شده است که به معنی عوامل فیزیکی و درمان است که در واقع فیزیوتراپی همان طب فیزیکی است که برخلاف خیلی از رشته های دیگر با مواد شیمیایی و داروها کار ندارند و با استفاده از عوامل مکانیکی و فیزیکی بیماران را درمان می‌کنند. برای توانبخشی به بیماران نقش بسیار تاثیرگذاری را در جامعه ایفا می کنند و می توان از ناتوان شدن افراد در تصادفات و حوادث جلوگیری کنند.

دانشجویانی که در این رشته قبول می‌شوند باید برای فارغ‌التحصیلی یک دوره 4 ساله را سپری کنند. پذیرش این رشته به صورت بومی گزینی قطبی است. این بدین معنی است که هر جنسیت در این رشته حداکثر 70 درصد ظرفیت یک کلاس را تشکیل می‌دهد. یا به عبارت دیگر ۳۰ درصد جمعیت یک کلاس فیزیوتراپی باید از یک جنسیت باشد.

فیزیوتراپی از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فیزیوتِراپی (به انگلیسی: Physiotherapy) یا فیزیک‌درمانیشیوه‌ای از درمان بیماری‌ها و اختلالات عصبی-ماهیچه‌ای-اسکلتی با استفاده از تجهیزات مکانیکی، جریان‌های الکتریکی، مانورهای دستی، تمرینات ورزشی و عوامل فیزیکی دیگر است. در این روش‌ها از ورزش، نور، پرتوهای فرابنفش و فروسرخ، گرما و جریان برق استفاده می‌شود. فیزیوتراپی حیطه‌ای از پزشکی است که هدف آن پیشگیری از بیماری‌ها، درمان، توان‌بخشی، بالا بردن سطح سلامت و بهبود کیفیت زندگی افراد است.

اهداف فیزیوتراپی

هدف این رشته کاهش عوارض بیماری ها و درمان کردن بیماری ها و همچنین از بین بردن عواملی است که باعث محدود شدن و ناتوان شدن دامنه حرکت بیماران می‌شود.

کارشناسی رشته فیزیوتراپی در یک نگاه

در جدول و نمودار زیر به اجمال رشته فیزیوتراپی را بررسی می کنیم.

رزرو مشاوره با رتبه های برتر

عنوان ویژگی کارشناسی رشته فیزیوتراپی	وضعیت
آرامش و امنیت روانی کارشناسی رشته فیزیوتراپی	نسبتا بالا
بازار کار کارشناسی رشته فیزیوتراپی	نسبتا بالا
میزان شناخته بودن رشته فیزیوتراپی در میان مردم	متوسط رو به بالا
مدت زمان ورود به بازار کار رشته فیزیوتراپی	نسبتا پایین
سختی کار نسبت به درآمد کارشناسی رشته فیزیوتراپی	متوسط
درصد قبولی در کارشناسی رشته فیزیوتراپی داوطلبان در کلیه دانشگاه های کشور	حدود 400 نفر پذیرش
شانس قبولی کارشناسی رشته فیزیوتراپی در دانشگاه های برتر	زیر 100 نفر پذیرش در دانشگاه های برتر
امکان ادامه تحصیل کارشناسی رشته فیزیوتراپی	تخصص و فوق تخصص
امکان بورسیه تحصیلی رشته فیزیوتراپی در سایر کشورها	متوسط
خطرپذیری کارشناسی رشته فیزیوتراپی	نسبتا پایین

آشنایی کامل با رشته و گرایش های حقوق؛ دروس و دانشگاههای برتر

آنچه باید درباره رشته روانشناسی بدانید؟ + طول تحصیل و درآمد

آشنایی کامل با رشته پردرآمد و محبوب حسابداری

تاریخچه رشته فیزیوتراپی در ایران

زیر گروه رشته فیزیوتراپی

رشته فیزیوتراپی در زیرگروه 1 قرار دارد؛ به همین علت ، مطالعه و تسلط بر دروس زیست شناسی و شیمی برای کنکور تجربی اهمیت بالایی دارد.

زیست شناسی ضریب 4 

 شیمی ضریب 3 

 فیزیک و ریاضیات 2 

 زمین شناسی ضریب صفر 

مقاطع‌ تحصیلی‌ و گرایش‌های‌ رشته‌ فیزیوتراپی‌

رشته فیزیوتراپی دارای‌ سه‌ مقطع‌ تحصیلی‌ کارشناسی‌ پیوسته‌، کارشناسی‌ ارشد ناپیوسته‌ و دکتری‌ است‌. در مقطع‌ کارشناسی‌ گرایشی وجود ندارد. مدت‌ تحصیل‌ در دوره‌ کارشناسی‌ 4 سال‌ و در دوره‌ کارشناسی‌ ارشد 2 سال‌ است. فارغ‌ التحصیلان‌ این‌ رشته‌ می‌توانند در رشته‌هایی‌ مانند فیزیوتراپی‌، علوم‌ تشریح‌، آناتومی‌، فیزیولوژی‌ و ... ادامه‌ تحصیل‌ دهند.

تعداد کل واحدهای درسی 135 واحد :

دروس عمومی : 20 واحد

دروس پایه : 47 واحد

دروس تخصصی : 44 واحد

کارآموزی درعرصه : 24 واحد

در ادامه مطلب جدول دروس مربوط به هر یک ترم های تحصیلی که دانشجو باید آن ها را در هر ترم اخذ کنند ، قرار داده ایم.

جدول دروس عمومی رشته فیزیوتراپی

دروس عمومی در تمامی رشته های علوم پزشکی و غیرعلوم پزشکی ثابت هستند و شامل دروس معارف اسلامی و تاریخ می باشند که در رشته فیزیوتراپی 24 واحد را به خود اختصاص داده و دانشجو باید حداقل در هر ترم 3 واحد از آن ها اخذ کند تا پس از 8 ترم ، تمام 24 واحد گذرانده شود.

تمامی دانشجویان به جز دانشجویان ترم آخر ، در هر ترم فقط مجاز به اخذ یک درس معارف می باشند.

جدول دروس پایه فیزیوتراپی

دروس پایه رشته فیزیوتراپی متشکل از دروس نظری و عملی می باشد ، یعنی برخی از دروس به صورت ترکیبی هم به صورت نظری و کتاب محور و هم به صورت عملی در کلینیک های درمانی گذرانده می شود.این دروس 41 واحد را به خود اختصاص داده اند و اخذ هر درس مشروط به گذراندن درس پیش نیاز آن می باشد.

جدول دروس اختصاصی رشته فیزیوتراپی

مهم ترین دروس رشته فیزیوتراپی ، دروس اختصاصی هستند که به صورت عملی گذرانده می شود و شامل 370 ساعت درس عملی و فعالیت در مراکز درمانی می باشد.

جدول دروس کارآموزی در عرصه رشته فیزیوتراپی

كسب مهارت های بالينی جهت ارزيابی ، تشخيص و درمان مستقل بيماران ، مراحل پذيرش بيمار ، انواع بيمه های درمانی ، ارزيابی مستقل بيمار ، انتخاب روش مناسب درمان با توجه به فيزيوتراپی مبتنی بر شواهد ، اجرای روش های درمان به طور مستقل و …. از سرفصل های دوره کارآموزی درعرصه بالینی فیزیوتراپی می باشند.

در این دوره 24 واحد کارآموزی با 1224 ساعت درسی به شرح زیر ارائه می گردد :

چارت درسی رشته فیزیوتراپی

در جداول فوق تمامی دروس رشته فیزیوتراپی شرح داده شد ، اما اگر می خواهید بدانید که در هر ترم چند واحد و کدام دروس را باید اخذ کنید ، باید چارت درسی دانشگاهتان را بررسی نمایید.چارتی که فوق قرار داده شده است ، مربوط به دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی استان تهران است که می توانید مطابق با آن و ضمن رعایت دروس پیش نیاز ، واحد های درسی هر ترم را اخذ کنید.

گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد فیزیوتراپی

براساس اطلاعات موجود در دفترچه کارشناسی ارشد سال 1400، رشته فیزیوتراپی در مقطع کارشناسی ارشد شامل 2 رشته گرایش می‌باشد که عبارتند از :

فیزیوتراپی
• فیزیوتراپی ورزشی

البته کسانی که دارای مدرک لیسانس فیزیوتراپی باشند، می‌توانند در رشته‌هایی مانند: علوم تشریحی، فیزیک پزشکی، سلامت سالمندی، آرگونومی، مدیریت توان‌بخشی و فیزیولوژی نیز شرکت کنند چرا که رشته‌های ذکر شده جزو رشته‌های مرتبط با فیزیوتراپی می‌باشد.

مقطع دکترای رشته فیزیوتراپی

مقطع دکتری تخصصی یا همان PHD رشته فیزیوتراپی به دوره‌ای گفته می‌شود که به تربیت افراد متخصص و مسلط به مطالب علمی و پژوهشی می‌پردازد. هدف از تشکیل این دوره‌ها، بکارگیری روش‌های توسعه یافته، تحقیق و درمان در حیطه آموزش و پژوهش می‌باشد.

حداکثر زمان مجاز برای تحصیل در ‌PHD رشته فیزیوتراپی، 4/5 سال تحصیلی است و در صورتی که دانشجو در مدت زمان تعیین شده قادر به دفاع از رساله خود نشود، از ادامه تحصیل محروم خواهد بود.

گرایش‌های مقطع دکترای PHD رشته فیزیوتراپی

دکتری فیزیوتراپی
• دکتری علوم و فناوری‌های تصویربرداری پزشکی (گرایش تصویربرداری عصبی)
• دکتری بیولوژی تولید مثل
• دکتری علوم اعصاب
• دکتری سالمندشناسی
• دکتری فیزیولوژی ورزشی
• دکتری تشریحی
• دکتری علوم سلولی کاربردی
• دکتری مهندسی بافت
• دکتری مشاوره توان‌بخشی
• دکتری آرگونومی
• دکتری مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
• دکتری نانوفناوری پزشکی
• دکتری بهداشت حرفه‌ای
• دکتری پزشکی مولکولی
• دکتری کار درمانی
• دکتری علوم بیومدیکال مقایسه‌ای
• دکتری فیزیولوژی

دانشگاه های دارای رشته فیزیوتراپی در ایران

دانشجویان می‌توانند با توجه به رتبه نهایی و شهر مورد نظر خود در یکی از دانشگاه‌های زیر برای رشته فیزیوتراپی تحصیل کنند:

مزایا و معایب رشته فیزیوتراپی

از سختی‌های رشته فیزیوتراپی در دوران دانشجویی می‌توان به حجم بالا درس‌ها اشاره کرد. دانشجویان فیزیوتراپی در دوران تحصیل باید ساعات مطالعه بالایی داشته باشند، به دلیل این که با فیزیک بدنی انسان‌ها سروکار خواهند داشت و ممکن است نیازمند کار با دستگاه‌های الکتروتراپی باشند، پس باید در درس فیزیک و زیست‌شناسی تبحر بالایی داشته باشند.
• همچنین در رشته فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست‌ها از توان بدنی خود برای درمان بیماران بهره می‌گیرند و این امر ممکن است در دراز مدت، برای سلامتی اندام‌های حرکتی خود نیز تأثیر سویی داشته باشد.
• فیزیوتراپی از زیرشاخه‌های پزشکی است اما چون در مقطع دکتری عمومی ارائه نمی‌شود، عملأ فیزیوتراپیست را پزشک نمی‌شمارند! هرچند در اکثر موارد، مردم فیزیوتراپیست را پزشک می‌نامند. بنابراین انگیزه پزشک شدن افراد تا حدودی ارضا می‌شود و در جامعه از منزلت و جایگاه اجتماعی خوبی برخوردار می‌شوند.
• همچنین فارغ‌التحصیلان فیزیوتراپی، از استرس‌های بی‌شمار سایر رشته‌های پزشکی به دور هستند.
• به دلایل نوظهور بودن و نیاز مبرم جوامع و زندگی‌های ماشینی به علم فیزیوتراپی مخصوصأ در دهه‌های اخیر، انتظار می‌رود بازار کار این رشته به سمت اشباع شدن پیش نرفته و فیزیوتراپیست‌ها به درآمد خوبی نیز دست یابند. ناگفته نماند، برای فارغ‌التحصیلان این رشته این امکان وجود دارد که از لحاظ شغلی کاملأ مستقل بوده و کسب و کار خود را نیز به راحتی راه بیندازند.

بازار کار فارغ‌ التحصیلان‌ رشته‌ فیزیوتراپی

رشته فیزیوتراپی فقط در 15 دانشگاه دولتی ایران ارائه می‌شود و از آن جایی که دانشگاه‌های آزاد، پیام نور، علمی _ کاربردی و .. رشته فیزیوتراپی ندارند، می‌توان گفت که این رشته از بازار کار خوبی برخوردار است و هنوز به مرحله اشباع شدن نرسیده است.

از طرفی، به دلیل کهولت سن، افزایش زندگی ماشینی و بی‌تحرکی، نیاز به مراکز فیزیوتراپی و فیزیوتراپیست‌های ماهر در جامعه افزایش می‌یابد. بنابراین، انتظار می‌‌رود اگر فارغ‌التحصیل رشته فیزیوتراپی در کسب مهارت‌های خود با جدیت تلاش کند و به صورت تجربی به تقویت مهارت‌های خود بپردازد، می‌تواند از درآمد خیلی خوبی برخوردار شود.

موقعیت‎ های شغلی رشته فیزیوتراپی

فعالیت در بیمارستان‌ها
• فعالیت در آسایشگاه‌های معلولین
• فعالیت در سازمان بهزیستی کشور
• فعالیت در هلال احمر
• فعالیت در کلینیک‌های توانبخشی
• فعالیت در مطب خصوصی
• درمان بیماری‌ها استخوان
• درمان بیماری‌های مربوط به مفاصل
• درمان بیماری‌های مربوط به روماتیسم
• درمان مشکلات مربوط به جراحی
• و ….

فیزیوتراپیست کیست؟

فیزیوتراپیست‌ها با در نظر گرفتن شرایط فیزیکی، روانی، عاطفی و اجتماعی افراد به ارزیابی بیماران می‌پردازند و براساس یافته‌های خود و با آگاهی از وضعیت بیماری، برنامه درمانی مناسبی را ارائه می‌دهند.

یک فیزیوتراپیست باید صبر و حوصله زیادی داشته باشد، چرا که علاوه‌بر این که با بیمارانی نظیر افراد سکته مغزی یا دارای ضایعه مغزی کار می‌کند، ممکن است با افرادی که از لحاظ مغزی توانایی کاملی ندارند نیز مواجه شود. به همین دلیل، در اکثر موارد نتیجه کار در مدت زمان طولانی ظاهر می‌شود و اینجاست که صبر و حوصله فیزیوتراپیست به کمک او می‌آید.

فیزیوتراپیست‌ها باید از قدرت بدنی مناسبی نیز برخوردار باشند! چرا که در بسیاری از موارد مجبور خواهند بود بیمار را در پوزیشن‌های مختلف و خاصی قرار دهند و یا نیرو بسیار زیادی برای کشش به بافت‌ها و ماهیچه‌های فرد وارد کنند.

از جمله عواملی که سبب می‌شود افراد به مراکز فیزیوتراپی مراجعه کنند، عبارتند از:

کاهش درد
• بهبود توانایی‌های حرکتی فرد
• پیش‌گیری از آسیب‌‌های ورزشی یا کمک به ترمیم آسیب‌ها
• پیش‌گیری از ناتوانی یا برخی از جراحی‌ها
• توان‌بخشی بعد از سوانحی مانند تصادفات، سکته مغزی یا جراحی
• بهبود تعادل فرد برای جلوگیری از زمین خوردن مخصوصأ در سالمندان
• کنترل ادرار و مدفوع در سالمندان یا بیماری‌های خاص
• آموزش چگونگی استفاده از اعضا مصنوعی
• آموزش صحیحی استفاده از وسایل کمکی مانند عصا، واکر و …
• تجویز اسپلینت یا بریس (انواع آتل و ..)

بنابراین، چون ممکن است افراد به دلیل متحمل شدن دردهای شدید، رفتارهای پرخاشگرانه داشته باشند، وظیفه فیزیوتراپیست است که با کنترل رفتاری و درک متقابل از شرایط بیمار، علاوه‌بر انتقال حس امنیت، به تسریع روند بهبود بیمار نیز تلاش کند.

ابزار ها و روش های درمانی در فیزیوتراپی عبارتند از؛

الکتروتراپی
• شاک ویوتراپی امواج مادون قرمز و ماوراء بنفش
• اولتراسوندتراپی یا امواج مافوق صوت
• مگنت تراپی، مغناطیس درمانی
• لیزردرمانی یا لیزرپرتوان
• درمان دستی یا حرکت درمانی
• ماساژ درمانی
• آب درمانی یا هیدروتراپی
• ورزش درمانی
• بیوفیدبک و نوروفیدبک
• طب سوزنی
• سوزن خشک یا درای نیدلینگ
• تراکشن یا کشش ستون فقرات

وظایف فیزیوتراپیست

تشکیل پرونده برای بیماران
• ثبت کلیه نکات مربوط به بیمار و مراحل درمان و کلیه وقایع در حین درمان
• جمع آوری و گزارش آمار درمانی بیماران به مسئول بخش
• آموزش و توصیه به بیماران یا همراهان آن ها
• بررسی و معاینه های انفرادی و گروهی نقص های بالقوه یا بالفعل، محدودیت های عملکردی، ناتوانایی ها
• تشخیص محدودیت های حرکتی، ناتوانایی ها یا بیماری های جسمانی
• ارزیابی پیشرفت بیمار
• تهیه گزارش درمان در پایان اخرین جلسه درمانی برای ارائه به پزشک ارجاع دهنده
• ارائه خدمات درمانی به بیماران اعم از سرپایی یا بستری مطابق دستورالعمل بخش در بیمارستان ها
• انجام فیزیوتراپی بیماران بستری در بیمارستان ها و آسایشگاه های معلولین نظیر ماساژدادن، گرما دادن، و ...

موارد کاربرد فیزیوتراپی

بیماری های استخوان - مفاصل - عضلات
• بیماری های روماتیسمی
• بیماری های اعصاب
• ضایعات ورزشی
• جراحی ها
• بیماری های قلب و عروق
• بیماری های تنفسی
• بیماری های زنان و زایمان
• بیماری های پوستی
• بیماری های کودکان
• سوختگی ها
• معلولان جسمی و حرکتی

روش های درمانی در فیزیوتراپی

1- الکتروتراپی توسط دستگاه های مختلف الکتریکی درد بیماررا کم میکند و روند ترمیم بافتها را سریع میکند. در این روش از موارد زیر استفاده می شود.

امواج مادون قرمز
• امواج ماوراء بنفش
• تحریکات الکتریکی پوستی
• امواج مافوق صوت
• میدانهای الکتریکی - مغناطیسی
• لیزر

2- حرکت دادن قسمتهای مختلف بدن توسط بیمار یا متخصص فیزیوتراپی حرکت درمانی گفته می شود که این روش درمانی بسیار پرکاربرد است تا از خشک شدن مفاصل و سفت شدنشان جلوگیری شود.

3- ماساژ دادن از قدیمی ترین روش های درمان است که توسط متخصص فیزیوتراپی صورت می گیرد.

4- آبدرمانی یا هیدروتراپی که از آب به شکل استخر یا حوضچه های آب گرم یا آب معدنی و ........ استفاده می شود.

آیا در رشته فیزیوتراپی طرح اجباری مناطق محروم اجباری است؟

برخلاف رشته‌های پزشکی، دندان‌پزشکی و داروسازی، برای فارغ‌التحصیلان رشته فیزیوتراپی، طرح اجباری مناطق محروم اجباری نیست و صرفأ برای تقویت مهارت‌های فردی و تجربی شخص می‌تواند این دوره را بگذراند. البته کسانی که خواستار تأسیس مراکز فیزیوتراپی خصوصی هستند، به دلیل نیازمند بودن به سابقه کاری 6 و 3 ساله، ملزم به گذراندن دوره طرح می‌شوند.

از چه رشته‌هایی می‌توان به رشته فیزیوتراپی رفت؟

اصولأ برای تغییر رشته از فیزیوتراپی، باید فرد مدرک کارشناسی داشته باشد سپس با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت یا وزارت علوم، اقدام به تغییر رشته کنند. در ادامه مطلب لیستی از رشته‌های مجاز تغییر رشته از کارشناسی فیزیوتراپی به کارشناسی ارشد سایر رشته‌ها برای شما تهیه کرده‌ایم که به شرح زیر می‌باشد:

شرایط تأسیس مؤسسات فیزیوتراپی

1- دارا بودن تابعیت جمهوری اسلامی ایران

2- نداشتن سوء پیشینه کیفری و عدم اعتیاد به مواد مخدر

دارا بودن یکی از مدارک تحصیلی :

1) تخصص طب فیزیکی و توان بخشی

2) PhD فیزیوتراپی

3) کارشناسی ارشد فیزیوتراپی

4) کارشناس فیزیوتراپی از شرایط تاسیس موسسات فیزیوتراپی خواهد بود.

سوالات متداول رشته فیزیوتراپی