نفخ شکم چیست؟ + روش های درمان
نفخ شکم یا معده یکی از متداول ترین مشکلات گوارشی می باشد که از نوزاد ۱ روزه گرفته تا یک فرد سالخورده به آن دچار می شوند، نفخ شکم معمولا منجر به ایجاد حس ناخوشایندی می شود که برای رفع آن به روش های مختلفی متوسل می شویم، ما در این مقاله شما را بهترین روش ها برای درمان نفخ معده و رهایی از آن آشنا می کنیم.
نفخ معده و یا شکم یکی از پر شکایت ترین مشکلات گوارشی می باشد که این نفخ به دلایل گوناگونی به وجود می آید که مهم ترین آن مصرف مواد غذایی نفخ آور است، معمولا زمانی که فردی دچار نفخ شکم می شود در معده خود احساس پری زیادی می کند که در برخی مواقع با درد همراه است و اغلب اوقات نفخ منجر به بزرگ تر شدن شکم می شود به همین دلیل آشنایی با روش های درمان نفخ شکم برای هر فردی ضروری است.
در ابتدا باید پرسید که نفخ شکم چیست؟ نفخ یک کلمه پزشکی می باشد که زمانی به کار برده می شود که در دستگاه گوارش گاز تولید شده باشد، که در این حالت شکم باد می کند و احساس فشار ایجاد می کند که به صورت باد معده و آروغ زدن خارج می شود، که بیشتر اوقات باعث شرمندگی می شود، نداشتن رژیم غذایی سالم مهم دلیل ابتلا به نفخ شکم است، که برای درمان نفخ شکم کافیست یک سری مواد غذایی سالم و با ارزش را برای جلوگیری از ایجاد این مشکل گوارشی استفاده کنید.
علاوه بر این که مصرف برخی مواد غذایی هر چند سالم در فرد منجر به نفخ می شود، افرادی که داری مزاج سردی هستند هم بیشتر دچار نفخ شکم می شوند، زمانی که معده سرد باشد مشکلات زیادی مانند سوء هاضمه، کند شدن حرکات روده و معده، ترش کردن معده و ناتوانی در هضم غذا های سبک و سنگین به وجود می آید که تمام این ها می تواند موجب نفخ شکم شود. در برخی اوقات نفخ می تواند دلایل دیگری مانند سندرم روده تحریک پذیر باشد.
از شایع ترین دلایل نفخ شکم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات گوارشی، رژیم غذایی نامناسب، تغییرات هورمونی، حساسیت های غذایی، یبوست، پرخوری، رفلاکس معده، سندروم روده تحریک پذیر، عدم تحمل لاکتوز، بلعیدن هوا، رشد زیاد باکتری معده و روده، افزایش وزن و چاقی، استفاده بیش از حد نمک و شکر، دیابت و قاعدگی در خانم ها.
۲. آرام خوردن را تمرین کنید: آرام خوردن یکی از مهم ترین روش ها برای کاهش نفخ شکم می باشد، زمانی که شما گرسنه هستید یقینا خوردنتان هم سریع تر می شود و همچنین هوای بیشتری را هم می بلعید که همین از مهم ترین دلایل ایجاد نفخ می باشد. پس از همین امروز شروع کنید و هنگام غذا خوردن اولا دهان خود را ببندید و دوما به آهستگی غذایتان را بجوید.
۳. فعالیت بدنی خود را افزایش دهید: زمانی که شما فعالیت بدنی زیادی داشته باشید روده ها و معده شما حرکات بهتری خواهند داشت و ورزیده تر می شود و همچنین فعالیت زیاد باعث می شود که خروج و همچنین دفع گازها کمک فراوان می کند.
۴. بیشتر از فیبر استفاده کنید: استفاده از نان سفید، و هر آنچه که با آرد سفید تهیه می شود از ارزش فیبری کمی برخوردار هستند و موجب نفخ شکم می شود از این رو شما باید به جای استفاده از نان هایی که با آرد سفید تهیه می شوند از نان های سبوس دار استفاده کنید که دارای فیبر زیادی هم هستند.
۵. از خوردن غذاهای چرب خودداری کنید: غذاهای چرب و فاقد ارزش غذایی بر روی به وجود آمدن نفخ شکم بسیار دخیل هستند، از این روی شما با تغییر در عادات غذایی خود استفاده از چربی های مضر را کنار بگذارید و به جای آن از چربی های سالم تری مانند امگا ۳ استفاده کنید.
۶. کمتر از لبنیات استفاده کنید: افرادی که به صورت مکرر دچار نفخ شکم می شوند باید مصرف لبنیات خود را کاهش دهند زیرا مواد غذایی نفخ آوری هستند، منظور از کاهش مصرف، قطع مصرف آنها نیست بلکه باید با فاصله بیشتری به مصرف آنها بپردازند.
امام صادق (ع)
“خوردن عسل با سیاه دانه جهت رفع گازهای شکم (نفخ معده) مفید است”
در ابتدا باید پرسید که نفخ شکم چیست؟ نفخ یک کلمه پزشکی می باشد که زمانی به کار برده می شود که در دستگاه گوارش گاز تولید شده باشد، که در این حالت شکم باد می کند و احساس فشار ایجاد می کند که به صورت باد معده و آروغ زدن خارج می شود، که بیشتر اوقات باعث شرمندگی می شود، نداشتن رژیم غذایی سالم مهم دلیل ابتلا به نفخ شکم است، که برای درمان نفخ شکم کافیست یک سری مواد غذایی سالم و با ارزش را برای جلوگیری از ایجاد این مشکل گوارشی استفاده کنید.
علاوه بر این که مصرف برخی مواد غذایی هر چند سالم در فرد منجر به نفخ می شود، افرادی که داری مزاج سردی هستند هم بیشتر دچار نفخ شکم می شوند، زمانی که معده سرد باشد مشکلات زیادی مانند سوء هاضمه، کند شدن حرکات روده و معده، ترش کردن معده و ناتوانی در هضم غذا های سبک و سنگین به وجود می آید که تمام این ها می تواند موجب نفخ شکم شود. در برخی اوقات نفخ می تواند دلایل دیگری مانند سندرم روده تحریک پذیر باشد.
از شایع ترین دلایل نفخ شکم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات گوارشی، رژیم غذایی نامناسب، تغییرات هورمونی، حساسیت های غذایی، یبوست، پرخوری، رفلاکس معده، سندروم روده تحریک پذیر، عدم تحمل لاکتوز، بلعیدن هوا، رشد زیاد باکتری معده و روده، افزایش وزن و چاقی، استفاده بیش از حد نمک و شکر، دیابت و قاعدگی در خانم ها.
درمان نفخ شکم با روش های خانگی و مفید
از آنجایی که بیشترین دلایل نفخ شکم به خوردن مواد غذایی بر می گردد، مفید ترین خوراکی ها را در اختیارتان قرار می دهیم.
شکلات تلخ
در صورتی می توانید از مزایای بی نظیر شکلات تلخ بهره مند شوید که تلخی آن بالای ۷۰ درصد باشد، خوردن یک تکه شکلات تلخ برای درمان نفخ شکم می تواند بسیار مفید باشد چراکه شکلات تلخ اثرات ضد التهابی بی نظیری دارد به همین ترتیب به شما کمک زیادی می کند.
دمنوش نعنا
یکی از سریع تربن روش های درمان خانگی نفخ شکم استفاده برگ های تازه نعناع است، چراکه می تواند به سرعت نفخ و مشکلات گوارشی را بهبود دهد از این رو شما می تواند هم از دم کرده برگ های تازه نعنا استفاده کنید و هم می توانید از خشک شده آن برای تهیه دمنوش استفاده کنید.
هل سبز
برای بهره مندی از خواص هل سبز در جهت درمان نفخ شکم جویدن چند دانه هل بعد از صرف غذا است، شما می توانید از دانه های هل برای تهیه دمنوش هم استفاده کنید، هل علاوه بر اینکه نفخ شکم را برطرف می کند از سرو صداهای آن می کاهد، البته باید بدانید که مصرف زیاد از آن موجب یبوست می شود.
دارچین
از پرکاربرد ترین ادویه های خوش طعم و خوش بویی که می توان نام برد و از خواص شگفت انگیز آن بهره مند شد دارچین است، طوری که قادر است مشکلات گوارشی فراوانی را درمان کند، شما می توانید برای درمان نفخ شکم از چوب دارچین برای تهیه دمنوش استفاده کنید، البته شما می توانید از دارچین در تهیه غذاهایتان هم استفاده کنید زیرا قادر است سردی غذا را بگیرد.سیر و زنجبیل
می توان گفت که سیر و زنجبیل هر دو یکی از اَبر مواد غذایی هستند که چه در طب سنتی، چه در درمان خانگی و چه در علم پزشکی شناخته شده هستند از این رو برای درمان نفخ شکم می تواند به صورت مثبتی تاثیر گذار باشند، برای استفاده از این روش باید دو عدد سیر و دو تکه زنجبیل را با هم له کنید و سپس یک لیوان آب گرم به آن اضافه کرده و سپس نوش جان کنید.گشنیز
گشنیز از خانواده جعفری می باشد که جزء سبزیجات دارویی و پرخاصیت محسوب می شود به خصوص در جهت درمان نفخ شکم، شما می توانید در بین وعده های غذایی خون و یا همراه با خوردن وعده هایتان به طور مستقیم از این سبزی استفاده کنید، سبزی گشنیز خواص فوق العاده ای دیگری هم دارد که بیشترین تاثیرات آن بر روی سیستم گوارشی می باشد.توصیه های مهم در جهت رفع نفخ شکم
۱. کوچک کردن وعده های غذایی: برای بهبود کیفیت غذا خوردنتان سعی کنید وعده های غذاییتان را کوچک کنید، و بیشتر بر روی غذاهای سرشار فیبر و پروتئین تمرکز کنید، زمانی که حجم غذایتان کم شود و از مواد سالم تری استفاده می کنید باعث می شود تا به معده شمت فشار نیاید و کمتر دچار نفخ شود.۲. آرام خوردن را تمرین کنید: آرام خوردن یکی از مهم ترین روش ها برای کاهش نفخ شکم می باشد، زمانی که شما گرسنه هستید یقینا خوردنتان هم سریع تر می شود و همچنین هوای بیشتری را هم می بلعید که همین از مهم ترین دلایل ایجاد نفخ می باشد. پس از همین امروز شروع کنید و هنگام غذا خوردن اولا دهان خود را ببندید و دوما به آهستگی غذایتان را بجوید.
۳. فعالیت بدنی خود را افزایش دهید: زمانی که شما فعالیت بدنی زیادی داشته باشید روده ها و معده شما حرکات بهتری خواهند داشت و ورزیده تر می شود و همچنین فعالیت زیاد باعث می شود که خروج و همچنین دفع گازها کمک فراوان می کند.
۴. بیشتر از فیبر استفاده کنید: استفاده از نان سفید، و هر آنچه که با آرد سفید تهیه می شود از ارزش فیبری کمی برخوردار هستند و موجب نفخ شکم می شود از این رو شما باید به جای استفاده از نان هایی که با آرد سفید تهیه می شوند از نان های سبوس دار استفاده کنید که دارای فیبر زیادی هم هستند.
۵. از خوردن غذاهای چرب خودداری کنید: غذاهای چرب و فاقد ارزش غذایی بر روی به وجود آمدن نفخ شکم بسیار دخیل هستند، از این روی شما با تغییر در عادات غذایی خود استفاده از چربی های مضر را کنار بگذارید و به جای آن از چربی های سالم تری مانند امگا ۳ استفاده کنید.
۶. کمتر از لبنیات استفاده کنید: افرادی که به صورت مکرر دچار نفخ شکم می شوند باید مصرف لبنیات خود را کاهش دهند زیرا مواد غذایی نفخ آوری هستند، منظور از کاهش مصرف، قطع مصرف آنها نیست بلکه باید با فاصله بیشتری به مصرف آنها بپردازند.
درمان و کنترل نفخ شکم در طب سنتی
در طب سنتی راه های متفاوت و گوناگونی برای درمان نفخ معده وجود دارد که در ادامه به برخی از این روش ها اشاره می کنیم.امام صادق (ع)
“خوردن عسل با سیاه دانه جهت رفع گازهای شکم (نفخ معده) مفید است”
- از جمله غذاهایی که برای درمان نفخ مفید است استفاده از نخود آب همراه با زعفران و دارچین است.
- روش دیگری که در طب سنتی وجود دارد گرم نگه داشتن شکم با استفاده از کیسه های آب است، زمانی که این کیسه ها را بر روی شکم خود قرار می دهید نفخ شکمتان بهبود می یابد.
- ماساژ روغن سیاه دانه، روغن کرچک را بر روی شکم و معده جهت رفع نفخ.
- استفاده از پودر زنیان و مخلوط آن با عسل، به این صورت که ابتدا باید ۱ قاشق از پودر زنیان را با کمی ۱ قاشق عسل مخلوط کرده و آن را همراه با آب گرم بعد از هر وعده غذایی میل کنید.
- افرادی که زیاد دچار نفخ می شوند می توانند از دو قاشق گلپر آسیاب شده به همراه دو قاشق غذا خوری نبات پودر شده را همراه با عرق بهار نارنج میل کنند.
- برای درمان نفخ شکم می توانید تخم کرفس، رازیانه و زنیان را با هم مخلوط کرده و آنها را آنقدر بکوبید تا نرم شود و سپس با کمی عسل مخلوط کرده و از آن هر روز بعد از غذا خوردن میل نمایید.
- توجه داشته باشید استفاده زیاد از کدو و خیار موجب نفخ بیشتر شکم ما می شود.
- به هیچ عنوان در وسط غذا خوردن از نوشیدنی های گازدار و همچنین آب استفاده نکنید. چرا که موجب می شود روند هضم غذا به کندی اتفاق بی افتند و منجر به تولید گاز در معده شود.