فرونشست؛ خیلی دور خیلی نزدیک

اصفهان امروز- سید مهدی رضوی

همیشه شکوه و جلال اصفهان پای جهانگردان و نگارنده  های تاریخ را به اصفهان باز می کرد و نام این شهر در سفرنامه های بزرگی همچون سفرنامه «ناصرخسرو»، «ونیزیان در ایران»، «کارری»، «پاتینجر»و سفرنامه» کمپفر» به نیکی برده می شد؛ اما اینبارخبر فرونشست اصفهان پای رسانه های خارجی همچون zdf آلمان و روزنامه کیوتو ژاپن را به دشت های استان کشانده تا از آن مستند تهیه کنند. فرونشستی که حالا تا قلب شهر اصفهان و زیر پای سی و سه  پل و میدان نقش جهان هم پیشروی کرده و بر آثار تاریخی شهر ترک انداخته است. امروز تنها زندگی میلیون ها ساکن اصفهان در خطر نیست بلکه تمدن و هویت تاریخی اصفهان زیر تیغ فرونشست قرار گرفته است. اصفهان، امروز به استانی با وضعیت قرمز تبدیل و به مرز بحران نزدیک شده است.این روزها زبانه های فرونشست زمین به داخل شهر نیز نفوذ کرده و هر روز که بگذرد فرصت برای جبران را از دست می دهیم و دیری نیست که فرونشست با آثار تاریخی اصفهان چنان کند که ظل السلطان در سی و چهارسال فرمانرواییش بر این ملک نکرد. بر اساس آمار و اطلاعات سازمان زمین‌شناسی اصفهان، در سال ۹۵ فقط ۲ درصد از مساحت این استان با فرونشست زمین درگیر بوده، درحالی‌که اکنون حدود ۱۰ هزار کیلومترمربع یعنی ۱۰ درصد از مساحت اصفهان، در شرایط خطرناک فرونشست قرارگرفته است. طبق مدل های عددی ادامه این روند، به طور قطع اثرات مخربی بر تاسیسات زیربنایی، سازه های تاریخی، محیط زیست و زندگی شهروندان خواهد داشت.اگر برخی خود را به خواب زده اند یا اصرار بر ساده انگاری اثرات این پدیده دارند و رسانه های داخلی از پوشش خبر فرونشست در اصفهان خودداری می کنند، باید بدانند اگر زمان بگذرد دیگر کار از کار خواهد گذشت و از اصفهان جز ویرانه ای نخواهد ماند.این روزها تنها راه علاج واقعه، برقراری جریان دائمی زاینده رود به عنوان اصلی ترین منبع تغذیه کننده آبخوان و به نوعی در اولویت قراردادن حقابه محیط زیست بعد از آب آشامیدنی و جلوگیری از برداشت های بی رویه از آبخوان است.مدیران شهری و مسئولان استانی نیز باید قبل از آنکه خیلی دیر شود با بررسی دقیق نرخ افت سالانه سطح آب زیر زمینی و فرونشست، اثرات مخرب آن را مشخص و راهکار مناسب کاهش و حذف این پدیده مخرب را در برنامه ریزی های کلان شهری در اولویت قرار دهند.