☰
جستجو
رویداد ایران > تندرستی > پیشگیری و درمان > پوکی استخوان چیست؟ علائم، راه های پیشگیری و درمان بیماری

پوکی استخوان چیست؟ علائم، راه های پیشگیری و درمان بیماری

تاریخ انتشار: 1401/12/06-13:55

پوکی استخوان چیست و چگونه درمان می شود؟ معرفی کامل بیماری، علایم، علت، عوارض، راه های پیشگیری و درمان آن را در ادامه مطالعه می کنید.
پوکی استخوان یکی از بیماری های است که ممکن است افراد در سنین مختلف با آن درگیر شوند و به آن بیماری خاموش نیز گفته می شود زیرا علائم خاصی ندارد و ممکن است فرد مبتلا به پوکی استخوان اصلا از بیماری خود اطلاعی نداشته باشد. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا اطلاعات کاملی از بیماری پوکی استخوان را در اختیار شما بگذاریم.

فهرست مطالب

پوکی استخوان

 پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان (Osteoporosis) به معنای کم شدن تراکم استخوان است که منجر به کاهش قدرت و استحکام این عضو در بدن می شود.

پوکی استخوان به عبارت ساده تر استئوپروز یا همان پوکی استخوان یعنی این که استخوان ضعیف شده باشد یا حالت شکننده‌ای داشته باشد. منظور از شکنندگی استخوان این است خم شدن، فشار خفیف، افتادن و حتی سرفه می‌تواند موجب شکستن استخوان‌ها شود.بهتر است بدانید پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که تعادل میان تشکیل استخوان جدید و بازجذب استخوان قدیمی از بین می رود.به عبارتی یا بدن نمی تواند به اندازه کافی استخوان جدید تولید کند، یا آنکه مقداری بیش از اندازه‌ استخوان‌ قدیمی را بازجذب می‌کند و یا هر دو حالت باهم اتفاق می‌افتد.

پوکی استخوان 
پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis) طبق تعریف انجمن ملی بهداشت، اختلالی اسکلتی است که بیشتر در دوران کهنسالی بروز می‌کند و ویژگی بارز آن کاهش استحکام استخوان است و فرد مبتلا را در معرض خطر شکستگی استخوان قرار می‌دهد


دکتر رستمیان، فوق‌تخصص رماتولوژی بالغین و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، در ویدیوی زیر درباره علل ابتلا، راه‌های پیشگیری و درمان این بیماری خاموش توضیح می دهد.

علت پوکی استخوان

علت پوکی استخوان به میزان توده استخوانی فرد که تا حدودی ارثی است بستگی دارد.استخوان های افراد در حال بازسازی مداوم هستند یعنی بافت استخوانی جدید ساخته می شود و بافت قدیمی تخریب.در سن جوانی سرعت تشکیل استخوان جدید بیشتر از تخریب استخوان کهنه است و بیشتر افراد تا سن 30 سالگی به حداکثر توده استخوانی خود می رسند. دلایلی که ممکن است خطر ابتلاء به پوکی استخوان را افزایش دهد شامل:

علت پوکی استخوان 


برخی از عوامل خطر پوکی استخوان خارج از کنترل شما هستند، از جمله:

خطر پوکی استخوان در افرادی که بیماری دارند از جمله موارد زیر بیشتر است:

سبک زندگی و عادات بد می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد. از جمله: 

پوکی استخوان 

علائم پوکی استخوان

علائم پوکی استخوان در مراحل اولیه هیچ نشانه خاصی ندارد و به همین دلیل به آن بیماری خاموش گفته می شود و تنها با آزمایش دقیق پزشکی قابل تشخیص است. اما زمانی که استخوان ها ضعیف شدند ممکن است علائم و نشانه های زیر را داشته باشند: 

تشخیص پوکی استخوان

تشخیص پوکی استخوان با آزمایش تراکم استخوان امکان پذیر است و تا زمانی که حداقل 30 درصد استخوان ها از بین نرفته باشد در عکس برداری مانند رادیوگرافی مشخص نیست.بهتر است بدانید که آزمایش تراکم استخوان بدون درد است و بیمار روی صندلی بنشینید و یا روی یک تخت دراز بکشید تا تراکم استخوان توسط دستگاهی که از مقدار کم اشعه X استفاده می کند بررسی و اسکن می شود. دستگاه های اسکنر‌ها دو نوع مرکزی و محیطی دارند.در اسکنرهای مرکزی تراکم استخوان‌های ستون مهره‌ها و لگن بررسی می‌شود و در اسکنر‌های محیطی، مچ دست، مچ پا و انگشتان مورد اسکن و سنجش قرار می‌گیرند.

ویدیوی زیر را مشاهدع کنید تا متوجه شدید چه کسانی باید سنجش تراکم استخوان را انجام دهند.

درمان پوکی استخوان

درمان پوکی استخوان بر اساس اطلاعاتی که پزشک از آزمایش تراکم استخوان به دست آورده است،ممکن است به روش دارو، هورمون درمانی، مغناطیس درمانی و .. تجویز شود.

1-دارو

بیس‌فسفات‌ها برای کنترل عوارض پوکی استخوان

بیس‌فسفات‌ها یکی از داروهای پوکی استخوان هستند که برای افرادی که در معرض خطر بالای شکستگی‌ استخوان ها قرار دارند، تجویز می‌شوند. مانند: 

عوارض جانبی قرص و داروهای پوکی استخوان شامل تهوع، دل درد و سوزش سر دل است و عوارض آمپول تزریقی بیس فسفات‌ها تا سه روز تب، سردرد و دردهای عضلانی است و تنها مزیتش این است که تزریق سه ماهه یا سالانه راحت تر از مصرف قرص هفتگی یا ماهانه می باشد اما قیمت آمپول ها پر هزینه تر است.

داروهای استخوان ساز برای پوکی استخوان

داروهای استخوان ساز زمانی که سایر روش ها درمان اثر ندارد یا فرد نمی تواند سایر روش ها درمانی را تحمل کند، توسط پزشک متخصص روماتولوژی موارد زیر را پیشنهاد می شود:

پوکی استخوان

 2-هورمون درمانی

هورمون درمانی یکی از روش ها برای درمان پوکی استخوان است.بهتر است بدانید سطح استروژن در زنان پس از یائسگی کاهش پیدا می کند اما اگر از استروژن درمانی بخواهید استفاده کنید خطر لخته شدن خون، سرطان آندومتر، سرطان پستان و بیماری قلبی افزایش می یابد.بنابراین پزشک ممکن است داروی رالوکسیفن که برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان پس از یائسگی استفاده می‌شود تجویز کند که این دارو ممکنه خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. گرگرفتگی یک عارضه جانبی رایج آن است.

سطح تستوسترون در مردان با افزایش سن کاهش پیدا می کند که درمان جایگزینی تستوسترون به افزایش تراکم استخوان کمک می‌کند.

3-مغناطیس درمانی 

مغناطیس درمانی یکی دیگر از روش های درمان پوکی استخوان می باشد که به حفظ کیفیت بافت استخوان‌ها و کاهش درد کمک می کند، سرعت پروسه بهبود را افزایش می‌دهد زیرا این روش محرک تشکیل استخوان‌های جدید بوده و باعث افزایش حساسیت به هورمون پاراتیروئید می‌شود.

برای درمان پوکی استخوان با استفاده از مغناطیس درمانی، ابتدا فرکانس‌های ضد درد 4 تا 6 هرتزی اعمال می‌شود و هنگامی که درد کاهش یافت، می‌توان از فرکانس‌های درمانی در محدوده 36 تا 44 هرتز استفاده کرد.

4-درمان­ خانگی

درمان خانگی پوکی استخوان شامل رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی فرد می باشد. از جمله: 

5-ورزش

ورزش و انجام تمرینات ورزشی علائم پوکی استخوان را کاهش می دهد و  همچنین ورزشدر بهبود تراکم استخوان و پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان نیز نقش موثری دارد.

6-فیزیوتراپی

فیزیوتراپی شامل حرکات و تمریناتی است که برای درمان بیماری های مختلف از جمله پوکی استخوان استفاده می شود.البته استفاده از فیزیوتراپی به موارد زیر بستگی دارد: 

راه های پیشگیری از پوکی استخوان

راه های پیشگیری از پوکی استخوان

عوارض پوکی استخوان

عوارض پوکی استخوان، کمر درد، کاهش قد و حالت خمیده به سمت جلو است که شکستگی استخوان ها به ویژه ستون فقرات یا لگن یک از جدی ترین عوارض این بیماری می باشد.

پرسش های متداول

بیماری پوکی استخوان به انگلیسی چی می شود؟

بیماری پوکی استخوان به انگلیسی Osteoporosis خوانده می شود.
پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان در لغت به معنای استخوان های سوراخ دار است و زمانی اتفاق می افتد که استخوان ها مواد معدنی خود را مانند کلسیم از دست می دهند و بدن نمی تواند آنها را جایگزین کند.  
برای درمان پوکی استخوان چی بخوریم؟
برای درمان پوکی استخوان لبنیات از جمله شیر،ماست و پنیر، ماهی ساردین، سبزیجات، مکمل کلسیم،ماهی قزل آلا ،مغز ها و دانه ها را بخورید.
پوکی استخوان در چه افرادی دیده می‌شود؟
پوکی استخوان در همه افراد اعم از زن و مرد دیده می شود اما در زنان مسن، یائسه، سفید پوست و خانم های باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند.
پوکی استخوان کی شروع می‌شود؟

پوکی استخوان زمانی شروع می‌شود که تعادل بین تجزیه و جایگزین شدن به هم بخورد و میزان تولید استخوان جدید با از بین رفتن استخوان قدیمی تناسبی نداشته باشد.
چرا به پوکی استخوان بیماری خاموش می‌گویند؟
به پوکی استخوان بیماری خاموش گفته می شود زیرا علائم و نشانه‌های خاصی ندارد و به راحتی نمی‌تواند آن را تشخیص داد.
برای پوکی استخوان چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟

برای پوکی استخوان زمانی باید به دکتر متخصص روماتولوژی مشورت کرد که شرایط زیر را دارید:

     یائسگی زودرس
  • مصرف کورتیکواستروئید به مدت چند ماه
  • سابقه شکستگی لگن در خانواده
  • سابقه پوکی استخوان در خانواده
علت پوکی استخوان در زنان چیست؟

علت پوکی استخوان در زنان می توان موارد زیر باشد: 

    کاهش سطح استروژن
  • کمبود وزن
  • یائسگی
  • وزن زیادی و چربی شکمی
  • خانم‌های باردار
علائم پوکی استخوان چیست؟

 پوکی استخوان نشانه ها و علائمی ندارد اما مواردی مانند کمر درد بعد از شکستگی، کاهش قد به مرور زمان، شکستگی راحت‌تر استخوان‌ها، گرفتگی شبانه پاها، داشتن ناخن‌های شکننده و ...علائم پنهان این بیماری هستند.

علت پوکی استخوان در مردان چیست؟

علت پوکی استخوان در مردان می توان موارد زیر باشد: 

    داروهای گلوکوکورتیکوئید
  • سایر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
  • سطح تستوسترون پایین
  • مصرف زیاد الکل
  • سیگار کشیدن
  • بیماری انسدادی مزمن ریه و آسم
  • فیبروز سیستیک
  • بیماری دستگاه گوارش

روش‌ تشخیص پوکی استخوان ؟

روش‌ تشخیص پوکی استخوان از طریق سنجش تراکم استخوان می باشد.
چه قسمت هایی بیشتر دچار شکستگی می شوند ؟

قسمت های مانند انتهای ساعد، ستون فقرات، ران، مچ دست بیشتر دچار شکستگی می شوند.
چه کسانی تست تراکم استخوان باید انجام دهند؟
    تمام زنان بالای 65 سال
  • تمام مردان بالای 70 سال
  • زنانی یائسه ایکه سابقه شکستگی استخوان دارند.
  • زنانیکه دارای عومل مستعد کننده پوکی استخوان هستند.
  • مردان 50 سال به بالا که عوامل مستعد کننده پوکی استخوان دارند.
هر چند وقت یکبار تست تراکم استخوان انجام دهیم؟

بر اساس استاندارد هر 2 تا 4 سال یکبار تست تراکم استخوان ضرورت پیدا می کند.
پوکی استخوان یا استئوپروز چیست؟

پوکی استخوان یا استئوپروز بیماری است که در آن استخوان ها باریک و ضعیف و شکننده می شوند و کم شدن تراکم استخوان، کاهش قدرت استخوان و در نهایت شکننده شدن استخوان از نتایج آن می باشند.
شیوع پوکی استخوان در زنان بیشتر است یا مردان؟
شیوع پوکی استخوان در زنان ۵ برابر بیشتر از مردان است.
عوارض پوکی استخوان؟

یکی از شایع ترین عارضه های پوکی استخوان، شکستگی استخوان می باشد که  در مهره های ستون فقرات، لگن یا مچ دست ها و پاها اتفاق میافتد. شکستگی ها می توانند منجر به درد مزمن، تغییر سبک زندگی، افسردگی و تغییر نقش های اجتماعی در خانواده شوند. 
چه عواملی باعث بروز پوکی استخوان می شود؟
عوامل زیادی در بروز پوکی استخوان نقش دارند که آنها عبارتند از: رژیم غذایی، میزان فعالیت روزانه، هورمون های جنسی پایین (استروژن در زنان، تستوسترون در مردان) ، برخی بیماری ها (از جمله مشکلات روده و بیماری های کلیوی) ، مصرف برخی داروها (مانند گلوکوکورتیکوئیدها) ، سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل و …
آیا کافئین کلسیم بدن را از بین می برد؟
به نظر می رسد کافئین جذب کلسیم را به مقدار کمی کاهش می دهد. نوشیدن بیش از سه فنجان قهوه در روز ممکن است برای سلامتی شما مضر باشد. اگر شما از نوشیدن قهوه و چای لذت می برید، می توانید میزان کلسیم از بین رفته را از راه های دیگر جبران کنید.

من پوکی استخوان دارم و هنگام راه رفتن تعادل کافی ندارم. برای حفظ و تقویت تعادل بدنی خود چه اقداماتی باید انجام بدهم؟
با انجام ورزش های زیر می توانید تعادل خود را بالا ببرید و شانس افتادن را کاهش دهید. ورزش ۱. در حالی که پشت یک صندلی محکم ایستاده اید، صندلی را محکم گرفته و روی یک پای خود به مدت یک دقیقه بایستید. سپس روی پای دیگر این تمرین را تکرار کنید. ورزش ۲. در حالی که پشت یک صندلی محکم ایستاده اید، صندلی را محکم گرفته و روی انگشتان پای خود به مدت ده ثانیه قرار بگیرید، سپس به مدت ده ثانیه روی پاشنه پای خود بیایستید. این دو حرکت را ده مرتبه تکرار نمایید. تمرینات را از سطوح پایین شروع کرده و وقتی به راحتی تمرین سطح پایین تر انجام گرفت، سطح های بالاتر را امتحان کنید.از هر دو دست در طول ورزش استفاده کنید. فقط از یک دست استفاده کنید.

چه عواملی باعث پوکی استخوان می شوند؟

عواملی که در پوکی استخوان نقش دارند:

    برخی داروها
  • بیماری هایی مانند التهاب روده، آرتریت روماتوئید و لوپوس
  • کاهش مصرف کلسیم
  • فقر ویتامین دی
  • افزایش میزان ویتامین آ
  • مصرف زیاد کافئین
  • مصرف زیاد نمک
  • آلومینیوم(موجود در داروهای آنتی اسید)
  • الکل(مصرف سه بار یا بیشتر در روز)
  • سیگار کشیدن (فعال یا غیر فعال)
  • زمین خوردن
  • لاغر شدن
  • عدم فعالیت فیزیکی کافی یا بی تحرکی

ارتباط بین پوکی استخوان و یائسگی چیست؟

استروژن هورمون زنانه است که از تحلیل استخوان ها جلوگیری می کند و  بعد از یائسگی تخمدان ها مقدار استروژن کمی تولید می کنند. کاهش استروژن بر تحلیل استخوان ها تاثیر سریعی می گذارد که در پوکی استخوان نقش دارد.
بهترین منابع کلسیم؟

بهترین منبع مواد کلسیم شیر، محصولات لبنی، دانه سویا، ساردین، ماهی آزاد ،بادام زمینی، گردو، تخم آفتابگردان ،لوبیای خشک و سبزیجات سبز تیره.
آیا پوکی استخوان ارثی است؟

ممکن است احتمال ابتلا به پوکی استخوان افراد از طریق وراثت بیشتر باشد، اما اگر یکی از والدین مبتلا به پوکی استخوان باشد، لزوماً بدین معنی نیست که کودکان نیز به این بیماری دچار خواهند شد.
پوکی استخوان چه تاثیری بر سالمندان دارد؟
پوکی استخوان در سالمندان می تواند توانایی راه رفتن فرد را به خطر بیندازند، باعث بدشکلی و از دست دادن قد شوند و کیفیت زندگی را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.

آیا پوکی استخوان قابل درمان است؟
پوکی استخوان را نمی‌توان به طور کامل درمان کرد
مصرف چه غذاهایی تراکم استخوان را از بین می‌برد؟
    الکل
  • نمک
  • روغن‌های هیدروژنه
  • غذاهای غنی از ویتامین A
آیا پوکی استخوان بر بینایی افراد مسن تأثیر می‌گذارد؟
پوکی استخوان با افزایش خطر ابتلا به سندرم چشم خشک همراه است که می‌تواند باعث تاری دید و افزایش خطر افتادن و شکستگی استخوان‌ها شود.


سخن آخر

پوکی استخوان یکی از رایج ترین بیماری های دوره سالمندی محسوب می شود زیرا با افزایش سن تراکم معدنی استخوان به تدریج کاهش می یابد،به گونه ای که استخوان پوک و شکننده می شود. لذا افراد مبتلا به این بیماری باید سبک زندگی خود را تغییر دهند و برخی موارد را رعایت کنند از جمله در رژیم غذایی روزانه از مواد غذایی غنی از کلسیم نظیر شیر و ماست استفاده کنند، از مصرف سیگار، دخانیات و الکل اجتناب کنند و برای درمان بیماری‌‌ پوکی استخوان به پزشک متخصص روماتولوژی مراجعه کنند. 
برچسب ها
پوکی استخوان بیماری
نسخه اصل مطلب
نویسنده
هاجر خانی
علاقه مند به خبرنگاری و تولید محتوا