قرص پاروکستین چیست؟ موارد و هشدار مصرف، عوارض و تداخل دارویی

پاروکستین (Paroxetine) داروی ضد افسردگی است که برای درمان افسردگی، اختلال وسواس فکری عملی، اختلال هراس اختلال اضطراب اجتماعی توسط پزشک در شکل قرص با دوزهای 40 و 20 میلی گرمی تجویز می شود.

اطلاعاتی از داروی پاروکستین چیست؟ کاربرد و عوارض مصرف را در ادامه برای شما توضیح داده ایم و به سوالاتی از قبیل قرص پاروکستین ۲۰ برای چیست؟ عوارض قرص پاروکستین برای زود انزالی چیست؟ جایگزین پاروکستین چیست؟ پاسخ می دهیم:

پاروکستین چیست؟

پاروکستین(Paroxetine) داروی ضد افسردگی است که برای درمان افسردگی، حمله پانیک(هراس) یا وحشت‌زدگی، اختلال وسواس اجباری یا OCD،  اختلالات استرسی پس از سانحه، اختلالات هراسی، اختلالات اضطرابی، اختلالات قبل از قاعدگی، علائم بعد از یائسگی و همچنین به علت کاهش میل جنسی در درمان انزال زودرس نیز استفاده می‌شود.همچنین این دارو در بهبود خلق و خو، خواب، اشتها و میزان انرژی شما موثر باشد.

نحوه‌ی عملکرد داروی پاروکستین به این صورت است که به تعادل سروتونین (ماده طبیعی خاص در مغز) کمک می‌کند تا علائم این بیماری‌ها برطرف گردد.

داروی پاروکستین فقط با نسخه پزشک در شکل قرص با دوز 40 و 20 میلی گرم با نام های تجاری پاکسیل،پکسیل،سروستاپ، دپاپکس، لوکسیم در داروخانه ها موجود است.

هشدار مصرف پاروکستین

حساسیت: قبل از مصرف پاروکستین اگر به دارو حساسیت دارید موضوع را با پزشک در میان بگذارید. پاروکستین ممکن است شامل ترکیبات غیرفعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود. 
• بارداری: مصرف پاروکستین در بارداریدر گروه D قرار دارد یعنی استفاده نشود. مصرف داروی پاروکستین برای افراد باردار توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است به جنین آسیب برساند.مادرانی که در سه ماه آخر بارداری از داروی پاروکستین استفاده می‌کنند ممکن است علائمی از قبیل مشکل در تنفس و تغذیه، تشنج، سفت شدن و گرفتگی عضلات یا گریه‌های طولانی مدت را در کودکان خود مشاهده کنند.
• شیردهی: برای مصرف پاروکستین در شیردهی با پزشک مشورت کنید.
• کودکان:  پاروکستین برای کودکان، نسبت به عوارض جانبی این دارو به خصوص کاهش وزن و از دست دادن اشتها حساس‌تر از سایرین هستند.در صورتی که کودک شما داروی پاروکستین را مصرف می‌کند به طور مداوم قد و وزن او را اندازه‌گیری کنید.
• سالمندان: مصرف پاروکستین برای سالمندان، بیش‌تر از افراد عادی در معرض خطر ابتلا به عوارض جانبی این دارو، به خصوص خون‌ریزی و از دست دادن تعادل باشند.یا ممکن است افراد سالخورده با مصرف داروی پاروکستین به بیماری هیپوناترمی یا کاهش سطح خونی یون سدیم در بدن مبتلا شوند.این دارو در سالمندان باید با احتیاط مصرف شود.
• سوابق پزشکی: قبل از استفاده از داروی پاروکستین تمامی سوابق پزشکی خود را به اطلاع پزشک برسانید.مخصوصا سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی ابتلا به:اختلال افسردگی و شیدایی یا اختلال دو قطبی، قلبی (ضربان قلب نامنظم)، دیابت نوع 2، اقدام به خودکشی،مشکلات کبدی و کلیوی،تشنج، سطح پایین سدیم در خون، زخم و خون‌ریزی روده، زخم و خون‌ریزی معده،  مشکلات خونی (خون ریزی) و گلوکوم زاویه بسته.
• گیچی: داروی پاروکستین ممکن است موجب گیجی، ناهشیاری، تاری دید شما بشود.لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هشیاری دارند تا زمانی که در هشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید.
• داروهای ضد افسردگی : در صورتی که در دو هفته ی اخیر داروهای ضد افسردگی از گروه مهار کننده ی مونو آمین اکسیداز (مانند سلژیلین، راسلژیلین، ترانیل سیپرامین و...) مصرف می کرده اید، حتما به پزشک خود یادآوری نمایید.
• دیابت: اگر مبتلا به دیابت هستید و قرص پاروکستین را مصرف می کنید، باید قند خون خود را به طور منظم چک کنید و در صورت تغییر در سطح قند خونتان، با پزشک معالج مشورت نموده و توصیه‌های لازم را دریافت نمایید.
• لیست داروها: از آنجا که قرص پاروکستین می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود(داروهای قلبی،ضد صرع،آنتی بیوتیک ها، ضد قارچ ها و داروهای آرامبخش) در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
• الکل و ماری جوانا: هنگام مصرف پاروکستین از خوردن الکل و ماری جوانا پرهیز کنید زیرا حالت گیجی، ناهشیاری و تاری دید را تشدید می کند.
• حساسیت به نور: در مدت درمان با داروی پاروکستین حساسیت بدن به نور بیشتر خواهد شد. لذا از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خودداری نموده و از کرم‌های ضد آفتاب و عینک آفتابی استفاده کنید.
• اگر همزمان با تجویز پاروکستین، تحت درمان با جریان الکتریکی قرار دارید (شوک درمانی) به پزشک خود اعلام نمایید.
• حداکثر دوز در افراد مسن و ناتوان 40 میلی گرم روزانه است.
• در بیماران دچار اختلال کبدی و کلیوی، کاهش دوز الزامی است.
• مصرف داروی پاروکستین به ندرت ممکن است میزان سروتونین را در بدن افزایش داده و باعث ابتلا به بیماری خطرناکی مانند سندروم سروتونین یا مسمومیت سروتونین شود
• در صورتی که با علائمی مانند تپش قلب سریع، توهم، از دست دادن تعادل، سرگیجه‌ی شدید، حالت تهوع شدید، استفراغ و اسهال مداوم، گرفتگی عضلات، تب بی‌دلیل و پریشانی و بی‌قراری غیر معمول به سرعت از مرکز فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید.
• سردرد و تغییرات خلق و خو،عصبانیت و اضطراب،گیجی،ضعف وتاری دید نیزمی تواند از عوارض این دارو باشد.
• مصرف این دارو ممکن است خشکی دهان ایجاد کند که برای برطرف نمودن آن می توانید از آدامس یا آبنبات های بدون شکر استفاده نمایید.
• به ندرت ممکن است با مصرف داروی پاروکستین در مردان نعوظ دردناک یا بیش‌تر از چهار ساعت مشاهده شود.با این حال در صورتی که به چنین مشکلی دچار شدید مصرف دارو را قطع کرده و به سرعت به پزشک مراجعه کنید، چرا که ممکن است این مشکلات به صورت دائم ادامه پیدا کند.
• در طول درمان با پاروکستین مایعات فراوان (مگر اینکه از سوی پزشکتان محدود شده باشد) و غذاهای پرفیبر مصرف کرده و غذاهای چرب و پر ادویه را محدود کنید.

کاربردهای پاروکستین

درمان افسردگی
•  فوبیا 
• اختلالات پانیک
• اختلالات اضطراب
• اختلالات هراسی
• اختلالات وسواسی-اجباری
• اختلالات خلقی قبل از قاعدگی
• اختلالات استرسی پس از سانحه
• وسواس جبری
• علائم بعد از یائسگی
• کاهش میل جنسی در درمان انزال زودرس

19 نکته درباره نحوه استفاده از پاروکستین

1. قبل از شروع درمان با داروی پاروکستین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. داروی پاروکستین را می‌توانید قبل یا بعد از غذا مصرف نمایید.
3. مصرف داروی پاروکستین به همراه غذا می‌تواند حالت تهوع ناشی از استفاده از این دارو را کاهش دهد.
4. از خرد کردن و جویدن قرص‌های آهسته رهش این دارو خودداری نموده و آن را به طور کامل قورت دهید.
5. فرم سوسپانسیون پاروکستین را قبل از مصرف به خوبی تکان دهید و مقدار دارو را با دقت با سرنگ‌های اندازه‌گیری، اندازه‌ بگیرید.
6. دوز و مقدار داروی پاروکستین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. قرص پاروکستین را همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید و از کم یا زیاد کردن مقدار و مدت زمان مصرف خودداری نمایید.
7. تجویز و تعیین دوز این دارو برای درمان افسردگی یا دیگر اختلالات روانی تنها بر عهده روانپزشک است پس از مصرف خودسرانه خودداری کنید.
8. در صورتی که برای مشکلات پیش از قاعدگی از داروی پاروکستین استفاده می‌کنید ممکن است پزشک شما روزانه یک عدد در ماه یا تنها دو هفته پیش از شروع قاعدگی تا یک روز پس از اتمام اولین روز قاعدگی مصرف داروی پاروکستین را برای شما تجویز کند.
9. ممکن است پزشک شما، درمان را با دوز کم پاروکستین شروع کند و پس از عادت کردن بدن، مقدار آن را افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از این دارو کمتر شود.
10. چون قرص پاروکستین بر روی سیستم عصبی تأثیر دارد، مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد. اگرچه ممکن است در چند هفته ابتدایی درمان، احساس بهبودی در شما ایجاد نشود، با این حال درمان خود را ادامه دهید و طبق برنامۀ منظم به پزشک خود مراجعه کنید. و چنانچه علائمتان بهبود نیافته است به پزشک اطلاع دهید.
11. حتی اگر احساس بهبودی پیدا کردید، مصرف دارو را طبق تجویز پزشک ادامه داده و دوره درمان را کامل کنید.
12. قطع داروی پاروکستین به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک، می‌تواند عوارض نامناسبی برای بیمار در پی داشته باشد که اصطلاحاً به آن سندرم محرومیت دارو می‌گویند. برای متوقف کردن مصرف این دارو به شکل صحیح، باید با پزشک مشورت نمایید. کاهش مقدار مصرف باید تدریجی انجام شود.
13. اگر داروی پاروکستین بصورت یک نوبت در روز برایتان تجویز شده است می‌توانید آن را هر زمان که راحت هستید مصرف کنید زیرا این دارو، برخی افراد را دچار خواب آلودگی و برخی دیگر را دچار بی‌خوابی می‌کند. در صورتی که مصرف داروی پاروکستین در روز باعث خواب‌آلودگی شما می‌شود درباره‌ی چگونگی مصرف دارو در شب با دکتر روانپزشک خود صحبت کنید.
14. در ابتدای درمان با این دارو ممکن است افکار ناراحت کنندۀ (از جمله افکار خودکشی) شما از گذشته بیشتر شوند اما نگران نباشید باید بدانید که این افکار ناشی از مصرف این دارو و شروع اثربخشی آن می‌باشد و به مرور زمان برطرف خواهد شد. بهتر است در این موارد، افکار خود را با نزدیکان و مشاور یا پزشک خود در میان بگذارید و آگاهانه نسبت به برطرف کردن آنها اقدام نمایید.
15. پاروکستین بصورت قرص خوراکی 20 و 40 میلی گرم موجود می باشد.
16. داروهای ضد افسردگی متنوع با اثرات متفاوت وجود دارند در صورتی که احساس می‌کنید این دارو مناسب شما نمی‌باشد می‌توانید با پزشک خود درباره تغییر دارو صحبت کنید اما از قطع درمان خودداری نمایید.
17. در طول درمان با این دارو ممکن است نیاز باشد آزمایشاتی را که توسط پزشک تجویز می‌شود، انجام دهید.
18. در طول درمان با این دارو از تغییر وضعیت ناگهانی اجتناب کنید.
19. دوز مصرف داروی پاروکستین به سن، وضعیت بیماری، پاسخ‌گویی بدن شما به درمان و سایر داروهایی که مصرف می‌کنید؛ بستگی دارد.

اشکال دارویی پاروکستین

دستور مصرف پاروکستین

دستور مصرف پاروکستین و تعیین دوز این دارو تنها بر عهده روانپزشک است و معمولا 20 میلی گرم خوراکی یکبار در روز تجویز می شوداما مقدار مصرف پاروکستین معمولا به شیوه ای زیر تجویز می شود:

دوز مصرفی قرص پاروکستین برای درمان افسردگی: 

مقدار اولیه: 20mg خوراکی یکبار در روز (قبل یا بعد غذا،معمولا صبح ها )
• مقدار نگهدارنده: 20 تا 50 mg خوراکی یکبار در روز (قبل یا بعد غذا،معمولا صبح ها ).
• تغییر مقدار مصرفی: ممکن است 10 mg در هر نوبت با حداقل فاصله زمانی یک هفته افزایش داشته باشد.
  
  

عوارض جانبی پاروکستین

در صورتی که پزشک داروی پاروکستین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی پاروکستین را مصرف کرده‌اند عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند.

عوارض جانبی رایج:

تهوع
• ضعف
• تاری دید
• سرگیجه
• خواب‌آلودگی
• مشکل در خواب
• خشک شدن دهان
• از دست دادن اشتها
• عرق کردن بیش از حد
• خمیازه کشیدن مداوم

عوارض جانبی جدی:

در صورتی که عوارض جانبی خطرناکی مانند موارد زیر را تجربه کردید به سرعت به پزشک مراجعه کنید:

تشنج
• لرزش
• بی‌قراری
• مور مور شدن
• ضعف عضلانی
• اسپاسم عضلانی
• کبودی و خون‌ریزی آسان
• ناتوانی در حفظ تعادل بدن
• تپش قلب سریع و نامنظم
• کرخت شدن و بی‌حسی اعضای بدن
• کاهش میل جنسی یا تغییر در توانایی جنسی

عوارض جانبی بسیار جدی:

در صورت ابتلا به عوارض جانبی بسیار جدی مانند موارد زیر به سرعت از مرکز فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید:

درد
• تیره شدن رنگ مدفوع
• تورم و قرمز شدن چشم
• گشاد شدن مردمک چشم
• استفراغی که مانند تفاله‌ی قهوه به نظر می‌رسد
•  تغییرات بینایی مانند دیدن رنگین‌کمان در اطراف چراغ در شب.

واکنش آلرژیک پاروکستین

لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی پاروکستین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی ای مثل موارد زیر را تجربه کردید به سرعت از مرکز فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست ممکن است با عارضه ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.

خارش
• گیجی شدید
• علائم پوستی
• اختلال تنفسی
• تورم در صورت، زبان و گلو

 با توجه به اینکه لیست عوارض قرص پاروکستین کامل نیست ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

منع مصرف پاروکستین

قبل از تجویز قرص پاروکستین اگر شرایط یا بیماری های زیر را دارید، پزشک را در جریان بگذارید:

صرع
• تشنج
• دیابت نوع ۲
• شیردهی
• سابقه مانیا
• فشارخون بالا
• مشکلات کبدی
• مشکلات کلیوی
• اختلال دو قطبی
• سابقه حمله مغزی
• بارداری یا اقدام به بارداری
• مشکلات خونی (خونریزی)
• کاهش سطح سدیم در خون
• خونریزی معده یا زخم دوازدهه
• سابقه سوء مصرف مواد و افکار خودکشی
• مشکلات قلبی (مانند ضربان قلب نامنظم)
• مشکلات چشمی (مانند گلوکوم یا آب سیاه)
• حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
• اگر تحت درمان با جریان الکتریکی (شوک درمانی) قرار دارید

تداخل دارویی پاروکستین

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی پاروکستین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. بعضی از محصولاتی که ممکن است با داروی پاروکستین تداخل ایجاد کنند عبارت‌اند از:

داروهای خواب آور
•  آنتی هیستامین‌ها مثل ستیریزین و دیفن هیدرامین
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن
• داروهای رقیق کننده‌ی خون مانند وارفارین
• داروهای ضد آریتمی مانند پروپافنون و فلکاینید.
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند دزیپرامین و آمی‌تریپتیلین و داروهایی از این دست.

جدول تداخل دارویی پاروکستین 

این جدول شامل همه تداخل های دارویی قرص پاروکستین نیست و اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین مصرف این دارو ممکن است بر روی نتیجه‌ی بعضی از تست‌های آزمایشگاهی و آزمایش‌های پزشکی، مانند اسکن مغزی برای تشخیص بیماری پارکینسون، اثر بگذارد. لازم است اطمینان حاصل کنید که تمامی پزشکان و همه‌ی کارکنان آزمایشگاه در جریان استفاده‌ی شما از داروی پاروکستین قرار بگیرند.

مصرف بیش از حد پاروکستین

اگر فردی بیش از اندازه از داروی پاروکستین استفاده کرده بود و دچار علائمی مانند بی‌هوش شدن یا مشکل در تنفس شد؛ به سرعت با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

فراموش کردن مصرف یک نوبت پاروکستین

در صورت فراموش كردن مصرف یک نوبت قرص پاروکستین، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود، و یا تا زمان دوز بعدی کمتر از دوازده ساعت زمان داشتید، طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. 

شرایط نگهداری از دارو پاروکستین

قرص پاروکستین را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
• دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
• فرم مایع داروی پاروکستین پس از باز شدن، تنها یک ماه قابل استفاده است. بعد از یک ماه، مقدار باقی مانده از دارو را دور بریزید.
•  پاروکستین  را در حمام نگهداری نفرمایید.
• توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.

اطلاعات تخصصی درباره پاروکستین

دارو های هم گروه پاروکستین

سخن آخر

پاروکستین جز داروهای ضد افسردگی است که برای درمان افسردگی، اختلالات اضطرابی، وسواس اجباری و... تجویز می شود و با عوارضی چون تهوع، ضعف، تاری دید، سرگیجه همراه است. همچنین این دارو با داروهای خواب آور، آنتی هیستامین، داروهای رقیق کننده‌ خون تداخل دارویی دارد. در مطلب دیگری شربت کتوتیفن چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی را برای مطالعه دشما عزیزان آورده ایم. اگر درباره قرص پاروکستین، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با سایرین به اشتراک بگذارید.