خراسان رضوی| پرواز قیمت‌ها در بازار اجاره مسکن مشهد
به گزارش تسنیم، مالکان که قیمت خانه خود را چندین برابر می‌بینند و یا ملک را به قیمت بالایی خریداری کرده‌اند حاضر به اجاره آن به قیمت‌های متعارف از سال گذشته نیستند. در برخی نقاط مشهد اجاره بیش از دو برابر شده و این اتفاق در حالی رقم می‌خورد که توان مالی مستأجران با توجه به تورم و غیره به این میزان افزایش نیافته است.
مالکین می‌خواهند تفاوت تورم را از مستأجر بیچاره بگیرند
معین. ب که تیرماه امسال موعد سررسید قرارداد اجاره او است می‌گوید: سال گذشته برای یک‌خانه 80 متری در محمدیه، مبلغ 40 میلیون تومان رهن کامل پرداخت کرده‌ام. امسال مالک خبر داده که باید به همین مبلغ، 700 هزار تومان اجاره را نیز اضافه کنم. آخر مگر من چه میزان درآمدم افزایش‌یافته است؟ به دنبال خانه رفته‌ام که باقی جاها هم از همین عدد کمتر پیدا نشده است. انگار مالکین می‌خواهند تفاوت تورم را از مستأجر بیچاره بگیرند. تنها راهی که به ذهنم رسیده رفتن به خانه کوچک‌تر مثلا 60 متری است که آن‌هم به‌آسانی پیدا نمی‌شود؛ بلاتکلیف و مستأصل مانده‌ام تا آخر تیرماه چه باید بکنم.
این وضعیت برای بنگاه‌دارها هم خوشایند نیست
محمودی بنگاه‌دار در منطقه مرکز شهر مشهد در واکنش به افزایش سرسام‌آور اجاره معتقد است مالکان هم دلایل خود را دارند، او ادامه می‌دهد: مالکان مجبور هستند زیرا هزینه خرج آن‌ها هم افزایش جدی داشته و از آن‌طرف عوارض مسکن و هزینه تعمیرات خانه افزایش چند برابری داشته است؛ اما واقعا افزایش‌ها در توان مستأجرها نیست. ما بنگاه‌دارها هم تا حد توان سعی می‌کنیم با تعدیل قیمت‌ها هر دو قشر را راضی نگه‌داریم اما تقریبا اکثر مالکان حاضر به خالی بودن ملک هستند تا اجاره باقیمتی کمتر؛ دلیلش هم امید به افزایش بیشتر قیمت‌ها در ماه‌های آینده است که بعید هم به نظر نمی‌رسد. مصطفی‌زاده یکی از بنگاه‌دارهای منطقه غرب مشهد نیز با اشاره به وضعیت نامطلوب بازار رهن و اجاره می‌گوید: خیلی‌ها فکر می‌کنند این شرایط و افزایش قیمت‌ها حالا چه در حوزه خریدوفروش ملک و چه رهن و اجاره به نفع من بنگاه‌دار است درحالی‌که واقعیت کاملا برعکس است. این شرایط چیزی جز رکود ندارد؛ یعنی معامله‌ها سر نمی‌گیرد؛ فروشنده‌ها هرروز قیمت را افزایش می‌دهند و خریدارها هم‌توان خرید یا رهن و اجاره ندارد؛ درنتیجه معامله صورت نمی‌گیرد و تا معامله‌ای شکل نگیرد بنگاه‌دار از کمیسیون آن بهره‌مند نمی‌شود، پس به نفع ماست که قیمت‌ها آن‌قدر کم شود که هرروز چندین معامله شکل بگیرد. او می‌گوید: هرچند در بازار رهن و اجاره مستاجرین مجبور هستند به هر قیمت و شرایطی درنهایت تن بدهند؛ اما ما همیشه به مالکین توصیه می‌کنیم اگر درصدی اجاره کمتر بگیرند اما مطمئن باشند سروقت پرداخت می‌شود بهتر از این است که رقمی بالا یکی دو ماه اول پرداخت شود و از آن به بعد مستأجر توان پرداخت نداشته باشد و مالک بخواهد دردسر شکایت و حکم تخلیه و غیره به جان بخرد.
شیوع پدیده «پیش اجاره»
علی مرادزاده رئیس اتحادیه مشاورین املاک مشهد در واکنش به این سؤال که شرایط بازار نقل و انتقالات را چگونه ارزیابی میکند اظهار می‌دارد: شخصا نسبت به شرایط موجود و ادامه روند افزایش قیمت‌ها بسیار نگران هستم امسال بازار نقل و انتقالات با پایان امتحانات دانش‌آموزان در عمل از اواخر ماه مبارک رمضان آغاز می‌شود. امسال اما ما با شیوع پدیده‌ای به نام «پیش اجاره» روبه‌رو هستیم که رو به افزایش است. این موج از تهران شروع و به مشهد رسیده و متأسفانه رو به افزایش است؛ پیش اجاره به این معنی که مالک با توجه به افزایش قیمت‌ها می‌داند که مستأجرش توان پرداخت ندارد یا به هر دلیل نمی‌خواهد به این مستأجر خانه را مجدد بدهد، به بنگاه مراجعه و شرایط خانه را اعلام میکند که مثلا برای دو ماه آینده خالی می‌شود. او می‌گوید: بنگاه نیز به چند مستأجر که دنبال خانه هستند معرفی و در صورت توافق پیش قراردادی بدون شرط الزام‌آور و با ردوبدل شدن مبلغی به‌عنوان بیعانه پیش اجاره منعقد می‌شود؛ از آن‌طرف مستأجر هم که می‌داند امسال به هر دلیل مالک قرارداد او را تمدید نمی‌کند به همین صورت اقدام به عقد پیش قراردادی در جای دیگر میکند. رئیس اتحادیه مشاورین املاک مشهد ادامه می‌دهد: ما روزبه‌روز با افزایش این پیش‌قراردادها مواجهیم که خود بر تورم بازار مسکن خواهد افزود. موضوع دیگر این است که مالکان چون خانه را به قیمت زیادی خریده‌اند توقع دارند درآمد حاصل از اجاره آن نیز به همان صورت افزایش یابد که حالت مقایسه با سود بانکی استهلاک سرمایه را محاسبه نمی‌کنند. مرادزاده با اشاره به دلیل احتمالی دیگر افزایش اجاره‌بها می‌افزاید: منبع تأمین مالی خرید مسکن غالبا سه منبع عمده است: پول نقد، بخشی وام و بخش آخر رهن خانه که در زمان تحویل منزل تأمین می‌شود. در سال‌های اخیر با افزایش قیمت مسکن بخش اعظم کسری تأمین مبلغ خرید خانه را مالکان با چند برابر کردن مبلغ رهن تأمین می‌کنند که دلیل دیگر افزایش بها اجاره است.
استاندارد کیفیت زندگی تغییر میکند
محمد علیزاده کارشناس حوزه مسکن مشهد هم معتقد است هرساله یکى از دغدغه‌هاى خانوارهاى اجاره‌نشین با شروع فصل تابستان پیدا کردن خانه مناسب با نرخ معقول جهت اجاره است؛ این افراد دودسته هستند: یک‌طرف مستاجرین‌هایی که بچه‌مدرسه‌ای دارند و مجبور به انتخاب محلى مناسب نزدیک مدرسه فرزندان خود هستند و از طرف دیگر خانه اولى‌ها (زوجین جوان) که به دنبال مکانى مناسب با محدودیت‌هاى بودجه‌اى شروع زندگی هستند. این کارشناس حوزه مسکن می‌افزاید: امسال با توجه به افزایش بى‌رویه قیمت مسکن در نقاط مختلف شهر، تفاوت‌های فاحشی با سال‌های قبل دارد. مستأجران برای برطرف کردن معضل افزایش چند برابری اجاره‌بها دو راهکار پیش رو دارد اول تغییر در منطقه زندگی یعنی رفتن به سمت حاشیه‌های شهر. هرچند این راهکار نمی‌تواند کاربرد چندانی داشته باشد زیرا تغییرات قیمتى در تمامى مناطق شهر چه متوسط و ضعیف به‌نوعی چشمگیرتر از آن است که بتوان انتظار فرمول افزایش معقولی میان قیمت مسکن با اجاره‌بها داشت. علیزاده ادامه می‌دهد: دومین راهکار که عملی‌تر خواهد بود این‌که مستأجران به سمت خانه‌های کوچک‌تر می‌روند به‌طور مثال اگر مستأجری سال گذشته در واحدى به متراژ 100 تا 120 متر سکونت داشته امسال به‌ناچار مجبور به تغییر مساحت و رفتن به واحدى به متراژ 70 تا 90 متر است تا از عهده اجاره آن برآید. این کارشناس مسکن در خاتمه با اشاره به پیامدهای اجتماعی این اتفاق خاطرنشان میکند: این موضوع تغییر در کیفیت زندگی و نیز کشش بازار به ساخت خانه‌های کوچک‌تر را در پی دارد که تبعات فردی، اجتماعی و غیره جدی را در درازمدت در جامعه منجر می‌شود.